Για τη μακρά και σταθερή πορεία της άκρας δεξιάς στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, ιδίως στις δεκαετίες του 1930 και του 1940, αναφέρθηκε ο κ. Πολυμέρης Βόγλης, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, κατά τη διάρκεια χθεσινής παρουσίασης. Ο 57χρονος ακαδημαϊκός ήταν ο κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση του Συλλόγου Ιστορίας και Μνήμης της Εθνικής Αντίστασης (ΣΙΜΕΑ), η οποία ήταν αφιερωμένη στην 9η Μαΐου, ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η τοποθέτηση του κ. Βόγλη στη χθεσινή διαδικτυακή εκδήλωση έδωσε την ευκαιρία σε όσους παρακολούθησαν την ομιλία του να ακούσουν για την εμφάνιση της φασιστικής ιδεολογίας στη χώρα μας στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η οποία υπήρξε εξ αρχής αλληλένδετη με τα ρεύματα του αντικομμουνισμού και του αντισημιτισμού.
«Οι πρώτες φασιστικές οργανώσεις εμφανίστηκαν στην Ελλάδα το 1920 και έκτοτε αυτός ο χώρος ουδέποτε εξαφανίστηκε. Άντλησαν ιδέες και πρακτικές από τα ομόλογα κινήματα στην Ευρώπη, κυρίως από τη φασιστική Ιταλία. Στα χρόνια του Μεσοπολέμου εμφανίστηκαν αρκετές οργανώσεις που η ιδεολογία τους ήταν ένα κράμα αντικομμουνισμού, εθνικισμού και αντισημιτισμού. Δεν κατάφεραν, όμως, να αποκτήσουν μαζική απήχηση. Οι περισσότερες ήταν προσωποπαγείς και βραχύβιες, με ασήμαντη πολιτική δράση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βόγλης, για να προσθέσει: «Ωστόσο, η ελληνική ακροδεξιά δεν έμεινε αμετάβλητη. Προϋπόθεση για τη μακρά παρουσία της υπήρξε η δυνατότητα να μεταλλάσσεται ανάλογα με την ιστορική συγκυρία. Κάτι που όπως έδειξαν πολλές μελέτες αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου. Στην ουσία η μελέτη της ιστορίας της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα, συνιστά μελέτη των ποικίλων μεταμορφώσεών της σε επίπεδο ιδεών, πρακτικών, στόχων και οργανωτικών μορφών».
Ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έκανε λόγο για ιδιομορφίες της ακροδεξιάς στην Ελλάδα: «Ανέκαθεν δρούσε μέσα στους κόλπους της δεξιάς παράταξης. Ιδιαίτερα στα μεταπολεμικά χρόνια διαμορφώθηκε ένα πεδίο όσμωσης και συνεργασίας μεταξύ των ακροδεξιών οργανώσεων και της κυρίαρχης δεξιάς, δηλαδή του Ελληνικού Συναγερμού και της ΕΡΕ, με επίκεντρο τον κρατικό μηχανισμό. Ειδικά στον στρατό και στα σώματα ασφαλείας, όπου οι ιδέες και οι στόχοι της ακροδεξιάς βρήκαν γόνιμο έδαφος και ευδοκίμησαν».
Η σημαντικότερη ελληνική οργάνωση στον Μεσοπόλεμο υπήρξε η «Εθνική Ένωσις Ελλάς», γνωστότερη και ως ΕΕΕ, για την οποία ο κ. Βόγλης ανέφερε: «Ιδρύθηκε το 1927 με έδρα τη Θεσσαλονίκη και επικεφαλής τον έμπορο Ιωάννη Κοσμίδη. Τα μέλη της ονομάζονταν «τριεψιλίτες» και είχαν ως έμβλημα τον δικέφαλο αετό, κάτι που παρέπεμπε εμφανώς στην ιδέα ανασύστασης της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Φορούσαν κίτρινα πουκάμισα, μαύρες μπότες, χαλύβδινα κράνη, ενώ κυκλοφορούσαν με γκλομπς. Η οργάνωση επεκτάθηκε στη Βόρεια Ελλάδα, ασκώντας ιδιαίτερη επιρροή ανάμεσα στους πρόσφυγες. Η πιο σοβαρή ενέργεια της ΕΕΕ είχε καθαρά αντισημιτικό χαρακτήρα και αφορούσε στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης. (σ.σ. αναφέρθηκε στα γεγονότα που έλαβαν χώρα τον Ιούνιο του 1931, με την πυρπόληση σπιτιών στην εβραϊκή συνοικία Κάμπελ στη συμπρωτεύουσα). Αυτό το αντισημιτικό πογκρόμ που διοργάνωσαν οι «τριεψιλίτες» υποδαυλίστηκε από τον βενιζελικό Τύπο, καθώς για μέρες δημοσίευε ανακοινώσεις κατά της εβραϊκής κοινότητας, με την εφημερίδα «Μακεδονία» να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο».
Κλείνοντας, ο Πολυμέρης Βόγλης υπογράμμισε πως σημαντικό ρόλο έπαιξε η πολιτική αστάθεια της εποχής εκείνης: «Η κρίση του κοινοβουλευτισμού στη δεκαετία του 1930, έκανε ολοένα και περισσότερους να προσβλέπουν σε αυταρχικές λύσεις. Τότε είχαμε βραχύβιες δικτατορίες, ενώ εκδηλώθηκαν επίσης αρκετά στρατιωτικά κινήματα. Αυτή η ροπή του πολιτικού συστήματος προς τον αυταρχισμό, οδήγησε εν τέλει στην επιβολή της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος θαύμαζε τον φασισμό. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου υπήρξε το πιο σημαντικό πείραμα εκφασισμού της ελληνικής κοινωνίας στον 20ό αιώνα, που έμεινε ανολοκλήρωτο λόγω της μικρής διάρκειας της μεταξικής δικτατορίας και κυρίως εξαιτίας των ανακατατάξεων που προκάλεσε η έκρηξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου».
https://www.facebook.com/watch/live/?v=530332214628268&ref=watch_permalink