Η πρώτη της γνωριμία με τον Παπαδιαμάντη ήταν πριν 10 χρόνια και τον Ιανουάριο του 2017 της δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθεί ενδελεχώς με ένα από τα έργα του. Όταν ο εκδότης της του οίκου «9 Lives» τής ανακοίνωσε το όνειρο που είχε να μεταφράσει στα εβραϊκά το μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη «Φόνισσα», η Ισραέλα Ναχούμ – Αζουλάι δέχτηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό, θεωρώντας το μία μοναδική ευκαιρία να γνωρίσει το έργο, αλλά και τη ζωή ενός συγγραφέα που η ίδια θεωρεί εξωπραγματικό.
Η Ισραέλα μιλάει με ενθουσιασμό για το έργο του Παπαδιαμάντη και επισημαίνει την πρωτοπορία στα κείμενά του σχετικά με τα γυναικεία δικαιώματα. «Το ξέρω ότι ακούγεται σαν μία τραγική ανθρώπινη ιστορία, αλλά με εντυπωσιάζει το γεγονός ότι αυτό το έργο γράφηκε πριν 100 χρόνια, σε μία άκρως ανδροκρατούμενη κοινωνία και από έναν άνδρα ανύπαντρο και μεγαλωμένο σε ένα θρησκευόμενο περιβάλλον» ανέφερε η ίδια στη «Θεσσαλία».
Η μεταφράστρια του έργου εντόπισε την ατυχή ομοιότητα της κοινωνίας που εμφανίζεται στο μυθιστόρημα και με την κοινωνική πραγματικότητα του Ισραήλ, στην οποία η θέση της γυναίκας είναι ακόμη δυσχερής, έναν αιώνα μετά την συγγραφή του έργου.
Ο τρόπος με τον οποίο μιλάει για τον ίδιο τον Παπαδιαμάντη είναι ιδιαίτερα εγκωμιαστικός. Έχει διαβάσει όλα του τα έργα και θεωρεί ότι ως συγγραφέας έχει μοναδική «φωνή», με τη δυνατότητα να δημιουργεί εξαιρετικούς χαρακτήρες και πλοκή, αλλά και με έναν ξεχωριστό τρόπο γραφής. Εξέφρασε μάλιστα την τεράστια χαρά της που της δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθεί με το έργο του Παπαδιαμάντη μέσα από τη δουλειά της και επισήμανε ότι ήδη έχει αρχίσει να ασχολείται με περισσότερα έργα του και ευελπιστεί να μεταφράσει ολόκληρη τη συλλογή του, ώστε να κάνει αυτόν τον θαυμαστό συγγραφέα γνωστό στο Ισραήλ.
«Η ζωή του Παπαδιαμάντη αποτελεί πρότυπο» ανέφερε η μεταφράστρια και στέκεται περισσότερο στην αναγκαιότητα της εκμάθησης της γραφής και ανάγνωσης. Της φαίνεται τρομακτική η ιδέα ότι ο κόσμος θα στερούνταν τα έργα ενός τόσο σημαντικού και αξιόλογου συγγραφέα απλά λόγω της έλλειψης εκπαίδευσης εκείνη την εποχή. Μελετώντας την ιστορία και τη ζωή του συνειδητοποίησε ότι το έμφυτο ταλέντο και η ευφυία του αναπτύχθηκαν χάρη στην καταγωγή του και στη θρησκευόμενη οικογένειά του και επιμένει στην αναγκαιότητα της παροχής μόρφωσης στα παιδιά, η οποία και σήμερα παρουσιάζει ελλείψεις, ώστε να αναπτύξουν τα προσωπικά τους ταλέντα.
Η μετάφραση της «Φόνισσας» αποδείχθηκε μία πρόκληση για την Ισραέλα. Παροιμίες, άγνωστες λέξεις και τοπικές εκφράσεις δυσκόλεψαν τη δουλειά της, παρ’ όλο που τα ελληνικά της είναι σε πολύ καλό επίπεδο. Αυτό την οδήγησε στο να ταξιδέψει δύο φορές στη Σκιάθο, ώστε να μιλήσει η ίδια με πολίτες, να κατανοήσει καλύτερα τη γλώσσα και τα τοπικά ιδιώματα, αλλά και να περπατήσει στα μέρη όπου ο Παπαδιαμάντης εμπνεύστηκε τη Φραγκογιαννού.
Έπειτα από την επίσκεψή της συνειδητοποίησε μάλιστα ότι «το βιβλίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον τόπο στο οποίο γράφηκε» και η επίσκεψή της τη βοήθησε ιδιαίτερα για την ολοκλήρωση της δουλειάς της, αλλά την έκανε και να αγαπήσει ακόμη περισσότερο την Ελλάδα και τους Έλληνες.
Μέσα από αυτή της την έρευνα πάνω στη «Φόνισσα» η Ισραέλα γνώρισε σε βάθος τον χαρακτήρα και την ψυχοσύνθεση της τραγικής ηρωίδας. Αναφέρει μάλιστα ότι «η ιστορία της Φραγκογιαννούς θα μπορούσε να είναι εμπνευσμένη από αρχαίες τραγωδίες. Υπάρχει το τραγικό στοιχείο, αλλά η διαφορά έγκειται στο ότι δεν πρόκειται για ιστορία εκδίκησης, η ηρωίδα πίστευε ότι με τις πράξεις έκανε ένα δώρο στα κορίτσια που σκότωνε. Χάνει τα λογικά της, ξεφεύγει από τα όρια και οδηγείται σε μία δολοφονική συμπεριφορά. Το εντυπωσιακό σε αυτή τη γυναίκα και στο ταλέντο του Παπαδιαμάντη είναι ότι, ενώ πρόκειται για έναν μυθιστορηματικό χαρακτήρα, όλοι μιλάνε γι’ αυτήν σαν να επρόκειτο για ένα υπαρκτό πρόσωπο».
Το έργο η «Φόνισσα» γνώρισε μεγάλη απήχηση στο Ισραήλ και ήδη η πρώτη έκδοση έχει εξαντληθεί ενώ περιμένουν σύντομα και την επανέκδοσή του. «Ιδιαίτερα για ένα βιβλίο του είδους του, που παρουσιάζει ορισμένες δυσκολίες, οι πωλήσεις ήταν πολύ καλές και το αναγνωστικό κοινό το πήρε πολύ καλά. Το θεωρώ πολύ σημαντικό και ελπίζω να μπορέσω να γνωρίσω τον Παπαδιαμάντη και άλλους σπουδαίους συγγραφείς στον λαό της πατρίδας μου» κατέληξε η Ισραέλα.
Ρεπορτάζ
ΜΑΡΙΑ ΒΑΓΔΟΥΤΗ