Του Θανάση Κουντουρά,
συνταξιούχου γεωπόνου, πρ. προέδρου Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας
Η ψυχρή λογική, δυστυχώς, λέει:
«Η Παγκοσμιοποίηση των διαφόρων προϊόντων είναι δεδομένη! Είναι παντού και επηρεάζει πολλαπλά τη χώρα μας, σε πολλούς παραγωγικούς και εμπορικούς τομείς»!
Παράλληλα, όμως, οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) «κρίνουν» πως η γεωργική παραγωγή σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε. (όπου μεταξύ αυτών είναι και η χώρα μας, η Ελλάδα) πρέπει (κατά την εκτίμησή τους) να μειωθεί και μάλιστα, να μειώνεται, σταδιακά, κάθε χρόνο!
Αυτό το «πρόγραμμα» θέλουν να το επιβάλλουν, αποφασίζοντας και θεσμοθετώντας όλο και αυστηρότερα «μέτρα», γιατί έτσι πιστεύουν ότι θα λύσουν τα διάφορα… «προβλήματά» τους. Γι’ αυτό, η αρμόδια Επιτροπή της Ε.Ε. έδωσε (έμμεσα πλην σαφώς) το «στίγμα» της γεωργικής πολιτικής της, με τη μείωση των χρηματικών ποσών που δίδονται στη γεωργία (δηλαδή στην παραγωγή φυτικών προϊόντων) και την αύξηση των «κονδυλίων» για την «Έρευνα και Τεχνολογία».
(Παρατήρηση: Εγώ πάντως θα πω. Ναι στην αύξηση των κονδυλίων, για την «Έρευνα και Τεχνολογία», αλλά όχι στη μείωση των κονδυλίων για τη «Γεωργία».
Αντίθετα, πρέπει να υπάρξει αύξηση των κονδυλίων και για τη «Γεωργία» (για τη γεωργική ανάπτυξη) και ειδικά τώρα, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουρανία και τον συνεχιζόμενο πόλεμο σ’ αυτήν.
Το, έμμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής είναι (δυστυχώς) ο περιορισμός της γεωργίας σε χώρες της Ε.Ε. και η αύξηση των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, από χώρες εκτός Ε.Ε. και κυρίως από χώρες του ονομαζόμενου «τρίτου κόσμου». Όμως, από τις χώρες αυτές, δηλαδή από τις χώρες του «τρίτου κόσμου», οι βασικοί, οι κύριοι «μεγαλέμποροι – διακινητές» των προϊόντων αυτών είναι πάρα πολύ μεγάλα εμπορικά τραστ, εισαγωγών – εξαγωγών, που βρίσκονται στα ισχυρά κράτη της Ε.Ε., όπως π.χ. στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στην Ισπανία κ.ά.
Η Ελλάδα, η πατρίδα μας, είναι σίγουρα ένα μικρό κράτος, μπροστά σε άλλους «κολοσσούς» της Ε.Ε. θα είναι, όμως, μεγάλο – πολύ μεγάλο λάθος, αν, το πολιτικό σύστημα της χώρας μας, πιστέψει μοιρολατρικά και αδικαιολόγητα ότι με τις ποσοστώσεις, τις επιδοτήσεις και την ονομαζόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ε.Ε. (η οποία συστηματικά και ανέκαθεν επιδιώκει την «εξισορρόπηση» των γεωργικών παραγωγικών «τάσεων», μεταξύ των κρατών – μελών της Ε.Ε.).
Θα υπάρξουν καλύτερα αποτελέσματα, για την ελληνική γεωργία και του Έλληνες γεωργούς – καλλιεργητές – παραγωγούς.
Γιατί, η σημασία της Πρωτογενούς Γεωργικής Παραγωγής της πατρίδας μας, η σημασία του Γεωργικού – Φυτικού Τομέα της χώρας μας, ήταν, είναι και θα είναι μεγάλη και πολύ διαφορετική, από τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.
Γιατί (κατά τη γνώμη και θέση πολλών ειδικών επιστημόνων, στις οποίες ταυτίζομαι κι’ εγώ) η γεωργία στη χώρα μας αποτελούσε, αποτελεί και πρέπει να αποτελεί (μαζί με τον Τουρισμό) την «ατμομηχανή» της οικονομίας στην πατρίδα μας, την Ελλάδα!
Η Ελλάδα, η χώρα μας είχε και έχει πολλές παραγωγικές δυνατότητες φυτικών προϊόντων – τροφίμων. Γι’ αυτό πρέπει (οπωσδήποτε) να τις εκμεταλλευτούμε, ακόμη περισσότερο, ουσιαστικά και άμεσα! Τα διάφορα «μέτρα» και … «ημίμετρα», πρέπει να λάβουν τέλος, πρέπει να μείνουν ως… παρελθόν! Τα νέα επιβαλλόμενα και επιβεβλημένα μέτρα πρέπει να εφαρμοσθούν από… «χθες»!
Αν θέλουμε, λοιπόν, ως συνολικό πολιτικό προσωπικό της χώρας μας, να έχουμε και να διατηρήσουμε ένα πολύ καλό «επίπεδο» γεωργικής παραγωγικής ανάπτυξης στη χώρα μας, πρέπει να βρούμε άμεσα εκείνα τα «μέσα», έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τις νέες / τις σημερινές και τις προδιαγραφόμενες «αυριανές» (πλέον) «συνθήκες, στην παραγωγή, αλλά και στην εισαγωγή φυτικών προϊόντων και τροφίμων.
Έτσι, πριν από οποιαδήποτε απόφαση της Ε.Ε. για την Κ.Α.Π., θα πρέπει (κατά τη γνώμη μου) να «έρχεται» στο προσκήνιο των συζητήσεων και εισηγήσεων (από τους αρμόδιους Έλληνες εισηγητές, προς την αρμόδια Επιτροπή της Ε.Ε.) η ελληνική γεωργική πολιτική, οι ελληνικές «θέσεις» της γεωργικής παραγωγικής ανάπτυξης, που με κάθε «ένταση» και αποφασιστικότητα, επιβάλλεται να προωθείται στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε.
Ναι. Η ελληνική γεωργική πολιτική, θα πρέπει με τεκμηριωμένες και ουσιαστικές προτάσεις, να «παρεμβαίνει» και να επιδιώκει τους δικούς της σκοπούς και στόχους, έτσι ώστε να «δίνει» στη γεωργία της χώρας μας, τη «βαρύτητα» που της αρμόζει!
Η Ελλάδα, η πατρίδα μας, ήταν, είναι και θα πρέπει να εξακολουθήσει να είναι, μια (κατά βάση) γεωργική χώρα. Και αυτό, άσχετα αν δεν αρέσει σε «ορισμένους», δεν μπορούμε να το αγνοούμε και να το αγνοήσουμε.
Για να επιτευχθεί όμως αυτό, σε ακόμη πιο «στέρεες βάσεις», θα πρέπει να επιτευχθούν, κάποιοι (επιπλέον) βασικοί «στόχοι», στη «βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας», καθώς και στην «ανάπτυξη της πεδινής – ημιορεινής και ορεινής υπαίθρου χώρας». Αλλά, πριν προχωρήσω στην αναφορά αυτών των βασικών «στόχων», ας δούμε (πολύ επιγραμματικά) τους βασικούς «παράγοντες», που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας.
Αυτοί, λοιπόν, οι βασικοί «παράγοντες», μπορούν να προσδιορισθούν σε τρία (3) «επίπεδα», δηλαδή, στο Διεθνές, στο Ευρωπαϊκό και στο Εθνικό «επίπεδο».
Α. Διεθνείς «παράγοντες»
Το «επίπεδο» των Διεθνών «παραγόντων», αφορά:
* Την απελευθέρωση του Διεθνούς Εμπορίου και στα αγροτικά – γεωργικά προϊόντα, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (Π.Ο.Ε.).
* Την προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης των φυτικών τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο.
* Την μεγάλη σημασία των διατροφικών τάσεων των καταναλωτών, στις αναπτυγμένες χώρες της υφηλίου. (Οι καταναλωτές αυτοί, ζητούν και θα ζητούν ασφαλή και ποιοτικά φυτικά προϊόντα – τρόφιμα).
Β. Ευρωπαϊκοί «παράγοντες»
Το «επίπεδο των Ευρωπαϊκών «παραγόντων» αφορά:
* Την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ε.Ε.
* Τις Συμφωνίες της Ε.Ε. με τον Π.Ο.Ε., οι οποίες δεσμεύουν και τη χώρα μας, ως κράτος – μέλος της Ε.Ε.
* Τη διεύρυνση της Ε.Ε. προς Ανατολάς, με την προσθήκη νέων χωρών, ως κράτη – μέλη της Ε.Ε., όπως π.χ. η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία κ.ά., οι οποίες παράγουν πολλά όμοια γεωργικά προϊόντα με την πατρίδα μας.
Γ. Ελληνικοί «παράγοντες»
Το «επίπεδο» των Ελληνικών «παραγόντων», αφορά:
* Το μικρό μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
* Το υψηλό κόστος παραγωγής των γεωργικών – φυτικών προϊόντων.
* Το έλλειμα εξωτερικού εμπορίου.
* Τη σχετικά μικρή παρεμβατική πολιτική, της πλειονότητας του Συνεταιριστικού Κινήματος.
* Τη μη επαρκώς στελεχωμένη υπηρεσία του Δημοσίου και του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, με γεωπόνους, για την παροχή ουσιαστικής βοήθειας στους Έλληνες αγρότες – γεωργούς.
* Τη μη ουσιαστική «επιβολή» (με διάφορα ουσιαστικά οικονομικά «κίνητρα») της «Ομαδικής καλλιέργειας», η οποία θεωρητικά και πρακτικά μειώνει ουσιαστικά το κόστος παραγωγής κάθε γεωργικού – φυτικού προϊόντος.
«Στόχοι» για τη βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας
Οι κυριότεροι επιμέρους βασικοί «στόχοι» στη βιωσιμότητα της γεωργίας και της γεωργικής ανάπτυξης στη χώρα μας (κατά την άποψη και θέση πολλών ειδικών επιστημόνων, καθώς και των δικών μου απόψεων και θέσεων) είναι οι εξής:
- Η υψηλή ποιότητα των παραγόμενων γεωργικών – φυτικών προϊόντων και η αύξηση της προστιθέμενης αξίας της γεωργικής παραγωγής, σε συνδυασμό με το μικρότερο δυνατό (αν είναι δυνατόν) παραγωγικό κόστος.
- Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, των ελληνικών γεωργικών – φυτικών προϊόντων και η μικρότερη (όσο αυτό είναι εφικτό) εξάρτηση της παραγωγικής διαδικασίας, από τις Κοινοτικές Επιδοτήσεις.
(Σημείωση: Εδώ θέλω να κάνω μια ειδική παρατήρηση. Το μικρότερο δυνατό παραγωγικό κόστος και η ανταγωνιστικότητα των φυτικών προϊόντων της χώρας μας, είναι, δυστυχώς, σήμερα και μάλλον «αύριο» πολύ δύσκολη προϋπόθεση. Διότι, η μεγάλη σημερινή και μάλλον «αυριανή» ακρίβεια στην «εφοδιαστική αλυσίδα» της παραγωγικής διαδικασίας των φυτικών προϊόντων, όπως π.χ. στα καύσιμα κίνησης και καλλιεργητικών εργασιών, στην ηλεκτρική ενέργεια, στα γεωργικά εφόδια, στα ημερομίσθια βοήθειας εργασιών ξένων εργατών, καθώς και στα καθημερινά οικιακά – οικογενειακά διατροφικά και καταναλωτικά αγαθά – προϊόντα πρώτης ανάγκης κ.λπ., δεν αφήνουν (δυστυχώς) πολλά περιθώρια για να έχουμε χαμηλό κόστος παραγωγής).
- Η προσαρμογή των ειδών των παραγόμενων γεωργικών – φυτικών προϊόντων και του τρόπου παραγωγής τους (από τους γεωργούς – καλλιεργητές – παραγωγούς και με την καθοδήγησή τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους) με βάση τη ζήτησή τους, στην εγχώρια / ελληνική κατανάλωση, αλλά και στην εξαγωγική «κατανάλωση».
- Η χρησιμοποίηση μεθόδων παραγωγής φιλικών προς το περιβάλλον και την αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων δηλαδή την ορθολογική διαχείριση των καλλιεργούμενων ή υπό καλλιέργεια εδαφών, των υπέργειων και υπόγειων νερών, του ατμοσφαιρικού αέρα, των ανέμων, της ηλιακής ακτινοβολίας κ.ά.
«Στόχοι για την ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου χώρας (πεδινής, ημιορεινής, ορεινής)
Παράλληλα με τους παραπάνω (και όχι μόνο) «στόχους» βιωσιμότητας της ελληνικής γεωργίας, πρέπει να υπάρχουν και «στόχοι» για την ανάπτυξης της ελληνικής υπαίθρου. Έτσι, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να γίνονται συνεχώς τα εξής:
- Ουσιαστική αξιοποίηση του αγροτικού φυσικού τοπίου και τη πολιτιστικής κληρονομιάς, κάθε περιοχής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
- Ουσιαστική δημιουργία κατασκευαστικών υποδομών, καθώς επίσης, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, ώστε να εξασφαλίζεται, όσο το δυνατόν καλύτερο «επίπεδο ζωής», για όλους τους κατοίκους της «υπαίθρου χώρας».
- Προώθηση (ακόμη περισσότερο) ενός συνδυασμού οικονομικών δραστηριοτήτων, με σκοπό και στόχο να περιορίζονται οι κίνδυνοι από απρόσμενες διεθνείς εξελίξεις, όπως π.χ. η υγειονομική κρίση.
- Εξασφάλιση ιδανικών «συνθηκών», έτσι ώστε η ύπαιθρος (η πεδινή, αλλά κυρίως η ημιορεινή και η ορεινή) να αποτελεί τόπο αναψυχής και ξεκούρασης για τους κατοίκους των πόλεων.
Όλα τα προαναφερθέντα και όχι μόνον, απαιτούν (εκτός των ήδη πραγματοποιηθέντων, διαχρονικά προσπαθειών) και πολλές επιπλέον νέες πραγματικές και ουσιαστικές προσπάθειες όλων των εμπλεκομένων, άμεσα ή έμμεσα, με τον αγροτικό – γεωργικό παραγωγικό τομέα της χώρας μας.
Δηλαδή, η Δημόσια Διοίκηση, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης / ΟΤΑ, οι Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις / ΑΣΟ, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / ΓΕΩΤ.ΕΕ, οι κατά τόπους Γεωπονικοί Σύλλογοι, οι ίδιοι οι γεωργοί – καλλιεργητές – παραγωγοί, οι ιδιώτες γεωπόνοι (οι ασχολούμενοι με την εμπορία των γεωργικών εφοδίων, οι μελετητές και οι γεωργικοί σύμβουλοι) καθώς και οι μεταποιητές γεωργικών προϊόντων, πρέπει να αποβλέπουν στρατηγικά και με ορίζοντα την προσεχή 10ετία, στην περαιτέρω ενίσχυση και ανάπτυξη (με κάθε εφικτό τρόπο) της ελληνικής γεωργίας.
Παράλληλα, όμως, η περαιτέρω ουσιαστική γεωργική ανάπτυξη της χώρας μας και στα περισσότερα «ευπαθή σημεία» της, πρέπει να έχει μια, τουλάχιστον, minimum συνεννόηση και συμπαράταξη όλων των πολιτικών κομμάτων της πατρίδας μας.
Γιατί τα προβλήματα και η επίλυσή τους δεν έχουν συγκεκριμένο… «χρώμα»! Δεν έχουν συγκεκριμένο… «χρώμα»! Δεν είναι ούτε… «κόκκινα», ούτε… «πράσινα», ούτε… «πορτοκαλί», αλλά ούτε και… «μπλε»!
Είναι ελληνικά και μόνον ελληνικά!