«Η Φόνισσα» στην «Εξωραϊστική»

Της Μαρίας Αλμπανίδου,
νομικού MSc Ποινικών και Εγκληματολογικών Σπουδών, συγγραφέα

Καλημέρα, καλημέρα αγαπημένες και αγαπημένοι και μια όμορφη Κυριακή σας εύχομαι από καρδιάς! Σήμερα Κυριακή, στον υπέροχο θερινό κινηματογράφο της πόλης μας, την Εξωραϊστική, παίζεται η εξαιρετική ταινία «Η Φόνισσα» της κορυφαίας ενδυματολόγου και σκηνογράφου Εύας Νάθενα, η οποία για πρώτη φορά σκηνοθετεί και της γνωστής σε όλους μας Κατερίνας Μπέη, η οποία υπογράφει το σενάριο («Ευτυχία», «Θηλυκή Εταιρία»). Μην τη χάσετε!
Ας περάσουμε όμως στα της ταινίας.
Η παγκοσμίου εμβέλειας νουβέλα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Η Φόνισσα», η οποία αποτελεί κορυφαία στιγμή της ελληνικής λογοτεχνίας διασκευάζεται σε ένα σκοτεινό, τραγικό, εύθραυστο μικρό διαμαντάκι της μεγάλης οθόνης. Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στην Αθήνα, αλλά και στα επιβλητικά τοπία της Λακωνικής Μάνης, της Κρήτης και της Σκιάθου, της ιδιαίτερης πατρίδας του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρωταγωνιστούν μία αξεπέραστη Καρυοφιλιά Καραμπέτη στον ρόλο της Φραγκογιαννούς και η εμβληματική Μαρία Πρωτόπαππα στον ρόλο της μητέρα της. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 64ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποσπώντας έξι βραβεία μεταξύ των οποίων αυτά του κοινού και των διεθνών κριτικών.
Ποιο είναι όμως το story της ταινίας, αλλά και της νουβέλας;
Η Χαδούλα γνωστή και ως Φραγκογιαννού, είναι μία τυραννισμένη, ταλαιπωρημένη και κακοποιημένη και η ίδια γυναίκα όπως και όλες οι γυναίκες τις εποχής της, η οποία ζει σε ένα άγονο νησί στις αρχές του 20ού αιώνα. «Όταν ήτο παιδίσκη, υπηρέτει τους γονείς της. Όταν υπανδρεύθη, έγινε σκλάβα του συζύγου… όταν απέκτησε τέκνα, έγινε δούλα των τέκνων της• όταν τα τέκνα της απέκτησαν τέκνα, έγινε πάλιν δουλεύτρια των εγγόνων της» μας λέει ο Παπαδιαμάντης στο έργο του. Αυτή η μοίρα την οδηγεί σταδιακά να σκοτώνει μικρά κοριτσάκια προκειμένου να μην έχουν αυτή τη ζωή που είχε και έχει και η ίδια και τόσες άλλες γυναίκες της γενιάς της. Η πατριαρχική κοινωνία μέσα στην οποία ζει εγκλωβισμένη και αγκυλωμένη την ωθεί σ’ αυτά τα εγκλήματα. Η Φραγκογιαννού δεν είναι στην πραγματικότητα μια φόνισσα. Είναι μία γυναίκα, όπως όλες οι γυναίκες του κόσμου. Είναι μία από μας. Οδηγείται στα εγκλήματα, καθώς «ψηλώνει ο νους της» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Παπαδιαμάντης βλέποντας όλη αυτή την αδικία που συμβαίνει στις γυναίκες γύρω της.

Τραγικά επίκαιρο το μήνυμα που θέλει να περάσει η Εύα Νάθενα με την ταινία της με όλες αυτές τις κακοποιήσεις γυναικών, αλλά και τις γυναικοκτονίες που βλέπουμε να συμβαίνουν γύρω μας καθημερινά, αλλά που η αλήθεια είναι ότι συνέβαιναν πάντα απλά τώρα πια τις μαθαίνουμε, ενώ τότε όχι. Για παράδειγμα, στη Βρετανία μία γυναίκα βρίσκεται νεκρή από το χέρι άντρα κάθε τρεις μέρες. Σε μία τόσο αναπτυγμένη χώρα! Φανταστείτε τι συμβαίνει σε άλλες όχι και τόσο εξελιγμένες χώρες.
Η ταινία έχει μία αγγελοπουλική ατμόσφαιρα με το μοιρολόι του Δημήτρη Παπαδημητρίου να ακούγεται εκκωφαντικά πολλές φορές από τους πρωταγωνιστές στα ίδια βράχια, στα ίδια στενά, στα ίδια σπίτια.

Η Καριοφυλιά Καραμπέτη, ως Φραγκογιαννού, είναι το κεντρικό πρόσωπο στην ταινία και στην ουσία έχει αναλάβει όλο το βάρος αυτής, είναι όμως αξεπέραστη, εμβληματική και σκοτεινή όσο ακριβώς και στο έργο του Παπαδιαμάντη και κάτω από τη εξαιρετική ματιά της Νάθενα πραγματικά γράφει ιστορία. Οι σκηνές με τη μητέρα της (Μαρία Πρωτόπαππα) κουβαλούν ένα συναισθηματικό φορτίο μοναδικής έντασης και ομορφιάς.
Και θα σας αφήσω με κάτι πολύ δυνατό που υπάρχει στην αρχή της ταινίας και είναι του Οδυσσέα Ελύτη:
«Μια μέρα το παρελθόν θα μας αιφνιδιάσει με τη δύναμη της επικαιρότητάς του. Δεν θα έχει αλλάξει εκείνο, αλλά το μυαλό μας».
Ώς την άλλη φορά έχετε την αγάπη μου και καλή σας θέαση!