Επιμέλεια: Χαριτίνη Μαλισσόβα
Η «Φλόγα» είναι η τελευταία συλλογή από στίχους, ποιήματα, πεζά και επιλογές από τα σημειωματάρια του Leonard Cohen, την οποία οργάνωσε ο ίδιος πριν από τον θάνατό του στις 7 Νοεμβρίου του 2016, και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη.
Το βιβλίο, εκτός από τα ποιήματα που είχε ξεχωρίσει ο ίδιος ο Κοέν από έναν όγκο αδημοσίευτου έργου πολλών δεκαετιών, κάποια ποιήματα που έγιναν τα τραγούδια των τελευταίων τεσσάρων δίσκων του και μια επιλογή από τα ανέκδοτα σημειωματάριά του, περιλαμβάνει τον λόγο του στην απονομή του ισπανικού Βραβείου του Πρίγκιπα των Αστουριών, αυτοπροσωπογραφίες και σκίτσα του Κοέν, καθώς και τα e-mails που αντάλλαξε το τελευταίο 24ωρο της ζωής του με έναν φίλο του (catisart.gr).
Περιλαμβάνει:
-Εξήντα τρία ποιήματα που είχε ξεχωρίσει προσεκτικά από έναν όγκο αδημοσίευτου έργου πολλών δεκαετιών.
-Ποιήματα που έγιναν τα τραγούδια των τελευταίων τεσσάρων άλμπουμ του.
-Επιλογή από τα ανέκδοτα σημειωματάριά του. Από έφηβος μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής του σημείωνε διάφορα σε χαρτάκια που βρίσκονταν παντού (ακόμα και στο ψυγείο, όπως μαρτυρεί ο γιος του). Είναι και αυτά ποιήματα και στίχοι. Κάποιους από αυτούς, μερικές φορές παραλλαγμένους, τους είχε βάλει και σε τραγούδια του.
-Τον λόγο του στην απονομή του ισπανικού Βραβείου του Πρίγκιπα των Αστουριών.
-Αυτοπροσωπογραφίες και γενικώς σκίτσα του Κοέν. Ο ίδιος πάλι ήταν αυτός που ήθελε να μπουν μερικές από τις πάρα πολλές ζωγραφιές του. Απλώς δεν πρόλαβε να το κάνει και το έκαναν οι επιμελητές με βάση τα όσα είχαν συζητήσει μαζί του.
-Σε όλα αυτά οι επιμελητές πρόσθεσαν και τα μέιλ που αντάλλαξε το τελευταίο 24ωρο της ζωής του με φίλο του.
Έγραψαν για το βιβλίο:
«Η Φλόγα έχει όλα αυτά που αγαπούν οι θαυμαστές του Κοέν» (The New York Times).
«Πάντα ό,τι υπέγραφε ο Κοέν ήταν υπέροχο, βαθύ, ειλικρινές, πολυδιάστατο, μελωδικό κινητοποιούσε το μυαλό σου, άγγιζε την καρδιά σου» (Bob Dylan).
«Ο Κοέν ήταν ο καλύτερος ποιητής και στιχουργός απ’ όλους μας. Αδύνατον να τον μιμηθούμε, όσο κι αν προσπαθήσαμε» (Nick Cave).
Ο Leonard Cohen υπήρξε ο αρχέτυπος ευαίσθητος τραγουδιστής/τραγουδοποιός της δεκαετίας του ’60. Κατά εντυπωσιακό τρόπο γνώρισε ανανεωμένη κριτική και εμπορική επιτυχία τη δεκαετία του ’80, με μικρές μόνο αλλαγές στο λιτό ερμηνευτικό του ύφος. Γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1934 στο Μόντρεαλ του Καναδά. Τo 1955 πήρε πτυχίο αγγλικής φιλολογίας από το πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ και ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο Κολούμπια. Σύντομα όμως επέστρεψε στο Μόντρεαλ όπου εργάστηκε στη βιοτεχνία ενδυμάτων της οικογένειάς του, ενώ συνέχισε να γράφει ποίηση. Ξεκίνησε την καριέρα του ως συγγραφέας. Το «The favourate game» (1963) ήταν το πρώτο του μυθιστόρημα, το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2003. Πιο φημισμένο έργο του είναι η νουβέλα του 1966 «Beautiful Losers». Η συγγραφική του δραστηριότητα του απέδωσε οκτώ ποιητικές συλλογές και δύο μυθιστορήματα. Στη μουσική πέρασε απαγγέλλοντας στίχους του με συνοδεία jazz συνόλου. Μετά την επιτυχία που γνώρισε η Judy Collins ηχογραφώντας τη δική του σύνθεση «Rosanne» αποφάσισε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του ως τροβαδούρος. Η εμφάνισή του στο Newport Folk Festival το 1967 οδήγησε στο πολύ επιτυχημένο δισκογραφικό του ντεμπούτο «Songs Of Leonard Cohen» (Columbia, 1968). Άλλα έργα-σταθμοί της πορείας του ήταν το «Various Positions» του 1985 και το «I’ m Your Man» του 1988 (με συνεργασία της Jennifer Warnes στα φωνητικά), τα οποία του χάρισαν ένα νέο, ευρύ κύκλο οπαδών, καθώς και το στοχαστικό και κριτικό «The Future» του 1992. Αναμενόμενα, σημαντικό μέρος της επιτυχίας του ως τραγουδοποιού ο Cohen το οφείλει στους στίχους των τραγουδιών του, που ενσωματώνουν τον ίδιο τύπο ρομαντισμού με το συγγραφικό του έργο: Συγκερασμό ερωτικού και θρησκευτικού στοιχείου, αναμέτρηση με ανεκπλήρωτους πόθους, εκ βαθέων εξομολογήσεις. Μια ερευνητική ματιά στο συνολικό σώμα του έργου του αποκαλύπτει τον τροβαδούρο με τις γλυκόπικρες μελωδίες και τις καθηλωτικές ατάκες, αλλά και τον όψιμο στιλίστα των 80s και των 90s, με την ακριβοπληρωμένη άνεση της εμπειρίας. Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποτελούν ψήγματα ανεκτίμητα της μοναδικής προσωπικής τραγουδοποιίας του Cohen και ίχνη ανεξίτηλα του αναστήματος εκείνης της μοναδικής συνύπαρξης μουσικής, ποίησης και πρότασης ζωής, που, για πολλούς, αιτιολόγησε κάποτε ένα νέο μουσικό κόσμο.
Λίγο καιρό πριν τον θάνατό του είχε εκδώσει τον 14ο δίσκο του «You want it Darker». Έφυγε από τη ζωή στις 7 Νοεμβρίου 2016, σε ηλικία 82 ετών.