Του Γεωργίου Ζώγα*
Η πόλη του Βόλου είναι μία από τις ελληνικές πόλεις που υποφέρουν από το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τόσο εξαιτίας της αστικοποίησης των τελευταίων δεκαετιών, όσο και εξαιτίας γεωμορφολογικών και μετεωρολογικών παραγόντων. Ο παράγοντας που κυρίως, όμως, πλήττει περιβαλλοντικά αυτή την ευλογημένη κατά τ’ άλλα τοποθεσία είναι η ανάπτυξη μεγάλων και ρυπογόνων βιομηχανιών γύρω από την πόλη.
Η Τσιμεντοβιομηχανία της ΑΓΕΤ-ΗΡΑΚΛΗΣ, η οποία λειτουργεί εντός του αστικού ιστού της πόλης του Βόλου, έλαβε από το 2014 αδειοδότηση για να καίει εναλλακτικά καύσιμα (όπως RDF, SRF, δηλαδή απορρίμματα, υλικά στα οποία περιλαμβάνονται χαρτί, γυαλί και πλαστικό) προκειμένου να παράγει τσιμέντο. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε δικαιολογημένη ανησυχία τόσο στους πολίτες, όσο και στους επιστημονικούς φορείς της πόλης (Ιατρικός Σύλλογος Μαγνησίας (ΙΣΜ), «Αχιλλοπούλειο» Νοσοκομείο Βόλου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΤΕΕ Μαγνησίας), καθώς η καύση απορριμμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται χαρτί, γυαλί και πλαστικό, είναι αποδεδειγμένα εξόχως επιβαρυντική για την ποιότητα του αέριου περιβάλλοντος της περιοχής και για την υγεία των κατοίκων.
Παράλληλα με τους τοπικούς επιστημονικούς φορείς, η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει εντάξει την έκθεση σε αέρια ρύπανση στους βλαπτικούς παράγοντες της ανθρώπινης υγείας. Επιδημιολογικές μελέτες της τελευταίας δεκαετίας στην Ευρώπη και τις Η.Π.Α. έχουν τεκμηριώσει την ύπαρξη βραχυχρόνιων συνεπειών στην υγεία, όπως είναι η αναπνευστική και καρδιαγγειακή νοσηρότητα κατά την έκθεση σε αυξημένα επίπεδα συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων που παράγονται από την καύση εναλλακτικών καυσίμων, όπως SRF/RDF.
Ο Βόλος είναι μία πόλη εξαιρετικά επιβαρυμένη περιβαλλοντικά και ομολογουμένως τα τελευταία χρόνια μαστίζεται από παιδιά και ενήλικες που πάσχουν από χρόνιο άσθμα, νοσούν ή/και καταλήγουν λόγω κακοηθειών και χάνονται αιφνιδίως από καρδιακά και αναπνευστικά νοσήματα σε ολοένα και νεαρότερη ηλικία, φαινόμενα που έχουν πολλές φορές αποδοθεί στη ρυπαρή ατμόσφαιρα της πόλης και έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον, αλλά και την ανησυχία των επιστημόνων και των πολιτών. Το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι και οξύ και πολυπαραγοντικό, ωστόσο οι όροι και οι προϋποθέσεις της χρήσης των εναλλακτικών καυσίμων θα πρέπει να διασφαλίζονται με επιστημονική επάρκεια, θεσμική ευθύνη και συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία, καθώς η προστασία της δημόσιας υγείας θα πρέπει να είναι το πρώτο και κυρίαρχο μέλημα όλων.
Η πολιτεία οφείλει να αποδείξει στους πολίτες, μέσα από επιστημονικά δεδομένα, περιβαλλοντικές μελέτες και διαβούλευση, ότι οι μονάδες παραγωγής εναλλακτικών καυσίμων δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία τους και το περιβάλλον, ιδιαίτερα όταν οι μονάδες αυτές δραστηριοποιούνται πλησίον ή εντός του ιστού της πόλης. Ως περιφερειακός σύμβουλος, μέλος του συνδυασμού «Η Θεσσαλία στην καρδιά μας» και ενεργός πολίτης, τάσσομαι σαφώς ενάντια σε οποιαδήποτε διενέργεια καύσης που αποδεδειγμένα επιβαρύνει τον αέρα που αναπνέουμε και διακυβεύει το πολυτιμότερο αγαθό όλων, την υγεία μας.
Προτείνουμε να επανεξεταστεί άμεσα η περιβαλλοντική αδειοδότηση του συγκεκριμένου έργου για κατασκευή και λειτουργία μονάδας παραγωγής SRF στον Δήμο Βόλου και να διενεργηθούν άμεσα οι απαραίτητες περιβαλλοντικές μελέτες και η ανάλογη διαβούλευση που θα αποφανθούν επίσημα για το αν οι μονάδες παραγωγής εναλλακτικών καυσίμων αποτελούν ή δε συνιστούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Παράλληλα με τις μελέτες αυτές, εισηγούμαστε, τέλος, την εξέταση αδειοδότησης σύγχρονων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), που υποχρεωτικά θα βρίσκονται σε χώρο εκτός και μακράν του αστικού περιβάλλοντος και θα διαθέτουν ως προαπαιτούμενες μονάδες υποδοχής, μηχανικής διαλογής σύμμεικτων αστικών στερεών αποβλήτων και ανάκτησης από αυτά ανακυκλώσιμων υλικών, μέσω της μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας με τη μέθοδο της κομποστοποίησης και όχι με τη μέθοδο της βιοξήρανσης που οδηγεί στην παραγωγή SRF.
Η υγεία των πολιτών, η υγεία όλων μας, είναι το ύψιστο αγαθό. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνεται με ελαφριά καρδιά θυσία στον βωμό του κέρδους μεγάλων πολυεθνικών ομίλων και της απαίτησής τους για κερδοφορία με κάθε μέσο. Αν υπό το πρόσχημα της ανάπτυξης διακυβεύεται η ποιότητα του περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση της ζωής των πολιτών, τότε σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιτρέψουμε τη δραστηριοποίηση τέτοιων αποδεδειγμένα ρυπογόνων επιχειρήσεων.
*Ο Γεώργιος Ζώγας είναι περιφερειακός σύμβουλος Ν. Μαγνησίας