Του Διονύση Λεϊμονή
Αφορμή για το άρθρο αυτό στάθηκε η ανάγνωση του νέου μυθιστορήματος της Βολιώτισσας Λεμονιάς Μουλά με τίτλο «Βασιλική»(Εκδόσεις Πνοή), με ηρωίδα μια κοπέλα η οποία μαθαίνει πως οι πραγματικοί εχθροί εγκατοικούν στην ψυχή μας και στο μυαλό μας κι αυτοί είναι πιο μοχθηροί και αδυσώπητοι από όσους καραδοκούν έξω μας. Ένα μήνυμα για όλους μας, ένα μήνυμα διαχρονικό, μια αέναη ανάγκη εμβάπτισης στην Κολυμβήθρα του Σιλωάμ, προκειμένου να αντέξουμε τις θύελλες που μπορεί να αντιμετωπίσουμε στη ζωή μας. Πόσο η λογοτεχνία προσομοιάζει με τη ζωή! Πόσο ο λογοτεχνικός ήρωας είναι αναγνωρίσιμος, απτός, πραγματικός, άχρονος…
Η Βασιλική ως ηρωίδα ενός καλογραμμένου μυθιστορήματος μπορεί να ζει δεκαετίες πίσω, στα μέσα της δεκαετίας του ’50, μπορεί να ζει σ’ ένα χωριό γεμάτο μυστικά, αλλά όλη η ζωή της μπορεί να αναχθεί και στο σήμερα , ακόμα και σε μια μεγαλούπολη, όπου μπορεί να ζει οποιοδήποτε πλάσμα άβουλο, άμαθο στις δυσκολίες, χωρίς πολλές εμπειρίες του αληθινού κόσμου, ένα άτομο σαν αυτά που συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, «βιασμού»-σωματικού και ψυχικού- προξενώντας τον φόβο, την ανασφάλεια και συχνά την παραίτηση από τη ζωή.
Στη λογοτεχνία, όμως όπως και στη ζωή ενυπάρχουν πάντα ιαματικές πηγές καταβύθισης προκειμένου να επανακτήσουμε την αισιοδοξία και τη δύναμη που απαιτείται για να την ατενίσουμε κατάματα και να κονταροχτυπηθούμε με τα δύσκολα και με όσους απειλούν την ηρεμία μας και την ευτυχία μας. Αν όμως δεν αντιμετωπίσουμε τον έσω εχθρό έγκαιρα και δραστικά, και «στου βοδιού το κέρατο» να καταφύγουμε, η δυστυχία θα μάς κατατρέχει. Η Βασιλική στο μυθιστόρημα φυγαδεύεται από την κλειστή κοινωνία που ζει, αλλά κι εκεί που νομίζει ότι έχει μετοικήσει αφήνοντας τάχα πίσω της τα θηρία, φανερώνονται τα «άλλα» μέσα της, που δεν την εγκαταλείπουν στιγμή, έτοιμα να την κατασπαράξουν. Έτσι τα εσωτερικά θηρία με τα «πολιτισμένα τέρατα» συνωμοτούν σε βάρος όποιου κρατήσει μια στάση επιφυλακτική, διστακτική, μια στάση ηττοπάθειας.
Αυτό που έχει σημασία είναι ο αγώνας, το να ανδρωθούμε στα δύσκολα, να παλέψουμε για μια ισορροπία εσωτερική που θα μάς ενδυναμώσει για να αποτρέψουμε τους εξωτερικούς κινδύνους, ακόμα κι αν ουρλιάζουν εκκωφαντικά γύρω μας. Κι αυτή η προσπάθεια δεν πρέπει να καθυστερήσει, ο χρόνος λειτουργεί εχθρός και συνωμότης των κακών σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Η οκνηρία και ο φόβος ενδυναμώνουν τους δαίμονες και βάλλουν ανεπανόρθωτα, συχνά το άτομο οδηγώντας το στην απόγνωση ή και πολλές φορές στο απευκταίο. «Μπορούμε να εξαγνισθούμε; Να βρούμε δηλαδή τη χαμένη μας αγνότητα και νιότη και να μη στεκόμαστε έκθαμβοι συνεχώς και απορημένοι μπροστά στα πράγματα που μας συμβαίνουν; Αντί να προσπαθούμε ν’ αποφύγουμε την ασχήμια, τη βρωμιά, την απελπισία, θα’ ταν καλύτερα να τα «καταλάβουμε», να εμβαθύνουμε σε αυτά και να τα δεχτούμε σαν δικιά μας πραγματικότητα» ισχυρίζεται η συγγραφέας του βιβλίου θέτοντάς μας σε δημιουργικό προβληματισμό για το τι μέλλει γενέσθαι από δω και πέρα.
Η Βασιλική του έργου ζούσε για πολλά χρόνια σαν μαριονέτα που άλλοι κινούσαν τα νήματα για αυτή. Κάποια στιγμή όμως αποφασίζει να κάνει το δικό της «σάλτο μορτάλε» και να πάρει τη ζωή στα χέρια της. Αυτήν τη μαγική στιγμή δραστηριοποίησης, αφύπνισης και επανάκτησης των δυνάμεών μας αρκεί να επιδιώξουμε όλοι για να πάρουμε τα ηνία της ζωής, επιχειρώντας αυτό που αξίζει στον τολμηρό και αγωνιστή άνθρωπο, εκτοπίζοντας το κακό και τους κακούς από την ψυχή και την εξωτερική ασφυκτικά πιεστική, εχθρική πραγματικότητά μας.