Toυ Αποστόλη Ριζόπουλου*
Η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του πολυνομοσχεδίου – σκούπα του υπουργείου Περιβάλλοντος, με τίτλο «Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων», στο οποίο περιέχονται ακόμα διατάξεις που αφορούν την ενσωμάτωση των Οδηγιών «2018/851 και 2018/852 (…) περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών», αποκαλύπτει για άλλη μια φορά ότι η λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη που αποτελεί στρατηγική της Ε.Ε. σημαίνει καταστροφή του περιβάλλοντος με το λαό να πληρώνει ακριβά το κόστος. Εξάλλου, στο Βόλο, με την καύση απορριμμάτων στην ΑΓΕΤ, γνωρίζουμε από πρώτο χέρι πόσο «πράσινη» είναι η πράσινη ανάπτυξη.
Όπως ανέδειξε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μ. Συντυχάκης καταψηφίζοντας επί της αρχής και το σύνολο των άρθρων του νομοσχεδίου, οι ρυθμίσεις του είναι ενταγμένες σε αυτή τη στρατηγική της ΕΕ, στο πλαίσιο της οποίας η διαχείριση των απορριμμάτων μετατρέπεται σε χρυσοφόρο πεδίο δράσης για τους επιχειρηματικούς ομίλους, ενώ ο λογαριασμός πηγαίνει στο λαό τόσο με τα χαράτσια όσο και με την παραπέρα ραγδαία υποβάθμιση του περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση της υγείας του.
Συνοπτικά προβλέπεται μεταξύ άλλων:
– Η ενεργοποίηση των αντιλαϊκών χαρατσιών, που είχε προβλέψει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Εθνικό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) το 2015 με το γνωστό σλόγκαν «Πληρώνω όσο πετάω», το οποίο θα εφαρμόζεται μόνο για τα δημοτικά απορρίμματα, ενώ τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα άνω των 100 κλινών και των βιομηχανικών εγκαταστάσεων θα μειωθούν δραστικά και θα απαλλαγούν από τον σημερινό τρόπο υπολογισμού των ανταποδοτικών τελών.
– Το περιβόητο «τέλος ταφής» στα δημοτικά απόβλητα, άλλο ένα χαράτσι στις πλάτες των δημοτών, από 20 ευρώ τον τόνο, το 2022 θα εκτιναχθεί το 2027 στα 55 ευρώ τον τόνο.
– Από 1/1/22 φορτώνεται στους δήμους και το κόστος επεξεργασίας των υπολειμμάτων των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), είτε μέσω των ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων) είτε μέσω των εργοστασίων καύσης. Τα εργοστάσια καύσης μετονομάζονται σε «μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης» και δημιουργείται δίκτυο τέτοιων εργοστασίων, για το οποίο ακόμα και η χωροθέτηση θα καθορίζεται από τον αρμόδιο υπουργό. Τα όσα προβλέπονται αφορούν την προσπάθεια της κυβέρνησης να επιταχύνει τη χρυσοφόρα για το κεφάλαιο υλοποίησή τους.
– Τα «πράσινα σημεία» μετονομάζονται σε «γωνιές ανακύκλωσης» που θα φυτεύονται παντού, ακόμα και σε παραδοσιακούς οικισμούς. Σε αυτές θα συλλέγονται από βρώσιμα λίπη και έλαια και από απόβλητα ηλεκτρονικού εξοπλισμού μικρού μεγέθους μέχρι απόβλητα φορητών ηλεκτρικών στηλών και άλλα επικίνδυνα υλικά, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τη δημόσια υγεία.
– Προβλέπονται ακόμα ρυθμίσεις που αφορούν την Ενέργεια όπως είναι νέες διευκολύνσεις και σε βάρος του περιβάλλοντος για την εγκατάσταση ΑΠΕ, παραπέρα ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ.
Στη συζήτηση που έγινε κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ αντιπαρατέθηκαν για το ποιος είναι ικανότερος να προωθήσει την «πράσινη ανάπτυξη» που θέλουν ΕΕ και επιχειρηματικοί όμιλοι για την κερδοφόρα διέξοδο συσσωρευμένων κεφαλαίων.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρας θέλησε να επιβεβαιώσει για το κόμμα του ότι οι «πράσινες» μπίζνες είναι από τις πρώτες του προτεραιότητες. Μάλιστα, εγκάλεσε την κυβέρνηση που καθυστερεί τον κλιματικό νόμο για την «πράσινη» μετάβαση, τονίζοντας ότι για τον ΣΥΡΙΖΑ «ο κλιματικός νόμος, η πράσινη κλιματική μετάβαση» είναι στρατηγική υπόθεση και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι είναι «κοντόφθαλμη απέναντι στις προκλήσεις». Της χρέωσε ακόμα ότι τα έχει «κάνει μπάχαλο» και με τις επενδύσεις και το δίκτυο των ΑΠΕ και πως έμεινε τελικά στα χαρτιά η διευκόλυνση στις αδειοδοτήσεις, ενώ από τη σκοπιά των συμφερόντων των «πράσινων» αρπακτικών ήταν και η κριτική του και για την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, λέγοντας ότι η κυβέρνηση ιδιωτικοποιεί τον «κρίσιμο διαχειριστή για την πράσινη μετάβαση».
Ακόμα, όμως και από την πλευρά της πολιτικής σε σχέση με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας αποκαλύφθηκαν οι οδυνηρές συνέπειες που έχει μαζί με τη λεγόμενη «πράσινη μετάβαση» με την εκρηκτική αύξηση της χονδρικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο γεγονός πως το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού μείγματος είναι πλέον εισαγόμενο, στην προκειμένη περίπτωση το φυσικό αέριο, το οποίο έχει αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μεγάλη ζήτηση λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και την αύξηση των δικαιωμάτων για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, έχει εκτινάξει τις χονδρικές τιμές, με το ενδεχόμενο για πολύ μεγάλες επιβαρύνσεις στη λαϊκή κατανάλωση να είναι ορθάνοιχτο.
Η κυβέρνηση όσο και αν προσπαθεί να ωραιοποιήσει το νομοσχέδιο, δεν μπορεί να κρύψει το κύριο, ότι παίζει το ρόλο του κράχτη των μονοπωλιακών ομίλων στη διαχείριση των απορριμμάτων και των ΑΠΕ. Ταυτόχρονα θέλει «τέχνη» να εμφανίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ ότι διαφωνεί, ενώ συμφωνεί με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», με τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και την καρκινογόνα καύση.
Το ΚΚΕ λέει ΟΧΙ στην εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης που συνεπάγεται αυτή, ΟΧΙ στις ΣΔΙΤ και στις συμβάσεις παραχώρησης.
– ΟΧΙ στη μετατόπιση των βαρών στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων μέσα από τα ανταποδοτικά τέλη και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, όπως το χαράτσι ταφής και το “πληρώνω όσο πετάω”. Το κόστος των προγραμμάτων, εξοπλισμού και έργων για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων, να προέρχονται από κεντρικούς δημόσιους πόρους, από μια μεγαλύτερη φορολόγηση του κεφαλαίου.
– Παλεύουμε για την απόλυτη διασφάλιση όλων των εργαζόμενων, σε δημόσιους φορείς διαχείρισης των αποβλήτων, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Ιεραρχούμε την πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων, με προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή σε χωριστά ρεύματα των συσκευασιών, των μετάλλων, του έντυπου χαρτιού καθώς και των βιοαποβλήτων με κομποστοποίηση. Το μέρος των αποβλήτων μόνο που δεν υπόκειται σε επεξεργασία καθώς και τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας να οδηγούνται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ). Απαιτείται ορθολογική και ασφαλή αποκομιδή (συλλογή και μεταφορά) των απορριμμάτων, ολοκληρωμένη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, ιδιαίτερα των βιομηχανικών λόγω της ποσότητάς τους και της διαπιστωμένης ασυδοσίας των παραγωγών τους. Το κεφάλαιο να καλύπτει το σύνολο του κόστους για τις μελέτες, την υλοποίηση και τη λειτουργία, σύμφωνα με τα παραπάνω, των σχετικών έργων. Αυτή η πρόταση είναι σε σύγκρουση με τα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Επιβεβαιώνεται διαρκώς ότι καπιταλιστικό κέρδος και προστασία της υγείας και της ζωής του λαού, του περιβάλλοντος είναι δυο πράγματα εκ διαμέτρου αντίθετα κι αλληλοσυγκρουόμενα. Το λέμε καθαρά ότι μπορεί να αξιοποιηθεί η επιστήμη, η έρευνα και η τεχνολογία προς όφελος των λαϊκών αναγκών. Η εργατική τάξη και οι παραγωγοί του πλούτου μπορούν να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, να οργανώσουν τη δική τους οικονομία, με επίκεντρο τις κοινωνικές ανάγκες, να κάνουν δική τους περιουσία τον πλούτο που παράγουν, να οργανώσουν την εξουσία τους, με κεντρικό σχεδιασμό, εργατικό – λαϊκό έλεγχο.
*μέλους της Τ.Ε. Μαγνησίας του ΚΚΕ και επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης στο δημοτικό συμβούλιο Βόλου