Ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα οκτώ δισεκατομμύρια, μόλις 11 χρόνια μετά το ορόσημο των επτά δισεκατομμυρίων, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Μετά από μία μεγάλη αύξηση στα μέσα του 20ού αιώνα, η αύξηση του πληθυσμού έχει ήδη επιβραδυνθεί.
Το όριο των οκτώ δισεκατομμυρίων ξεπεράστηκε την ώρα που διεξάγεται η διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP27) στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου
Ο πλανήτης γίνεται όλο και πιο ζεστός και… γεμάτος. Συνδέονται αυτά τα δύο; Ναι, αλλά όχι τόσο όσο πιστεύουν οι άνθρωποι, λένε οι ειδικοί, σύμφωνα με ανάλυση του Associated Press, καθώς η ανθρωπότητα πλέον περνάει σε ένα νέο στάδιο -με τον πληθυσμό της να είναι μεγαλύτερος από ποτέ.
Σήμερα, Τρίτη 15 Νοεμβρίου, γεννιέται ένα μωρό που θα είναι ο «οκτάκις δισεκατομμυριοστός άνθρωπος» στη γη, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη και εκτιμήσεις άλλων ειδικών.
Καθώς γεννιέται το οκτάκις δισεκατομμυριοστό παιδί, ποιο ήταν το πεντάκις, εξάκις, επτάκις;
Λίγα λεπτά μετά τη γέννησή του τον Ιούλιο του 1987, ο Matej Gaspar είχε μια κάμερα που αναβόσβηνε στο μικροσκοπικό του πρόσωπο και… πολιτικούς με κοστούμια γύρω από την εξαντλημένη μητέρα του. Κολλημένος στο πίσω μέρος μιας αυτοκινητοπομπής έξω, ο Βρετανός αξιωματούχος του ΟΗΕ Άλεξ Μάρσαλ αισθανόταν εν μέρει υπεύθυνος για το στιγμιαίο χάος που είχε προκαλέσει σε αυτή τη μικροσκοπική μαιευτική μονάδα στα προάστια του Ζάγκρεμπ.
«Βασικά κοιτάξαμε τις προβλέψεις και “είδαμε” ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα ξεπερνούσε τα πέντε δισεκατομμύρια το 1987», λέει. «Και η ημερομηνία ήταν η 11η Ιουλίου». Έτσι, αποφάσισαν να το βαφτίσουν το πεντάκις δισεκατομμυριοστό μωρό του κόσμου.
Όταν πήγε στους δημογράφους του ΟΗΕ για να ξεκαθαρίσει την ιδέα, εκείνοι εξοργίστηκαν. «Μας εξήγησαν σε εμάς τους αδαείς ότι δεν ξέραμε τι κάναμε. Και πραγματικά δεν θα έπρεπε να διαλέγουμε ένα άτομο ανάμεσα σε τόσα πολλά».
Τελικά, το έκαναν. «Ήταν για να δώσουμε ένα πρόσωπο στους αριθμούς», λέει ο Μάρσαλ.
Συνολικά 35 χρόνια αργότερα, το πεντάκις δισεκατομμυριοστό μωρό του κόσμου προσπαθεί να ξεχάσει την… πανηγυρική είσοδό του στον κόσμο. Η σελίδα του στο Facebook δείχνει ότι ζει στο Ζάγκρεμπ, είναι παντρεμένος και εργάζεται ως χημικός μηχανικός. Αλλά αποφεύγει τις συνεντεύξεις και αρνήθηκε να μιλήσει στο BBC.
Λίγο έξω από την Ντάκα στο Μπαγκλαντές, η Sadia Sultana Oishee βοηθάει τη μαμά της, καθαρίζοντας πατάτες για το δείπνο. Είναι 11 ετών και θα προτιμούσε να είναι έξω και να παίζει ποδόσφαιρο, αλλά οι γονείς της είναι πολύ αυστηροί. Η οικογένεια αναγκάστηκε να μετακομίσει εδώ όταν η επιχείρησή τους, που πουλούσε υφάσματα και σαρίκια, χτυπήθηκε από την πανδημία. Η ζωή είναι λιγότερο ακριβή στο χωριό, οπότε μπορούν να πληρώνουν τα δίδακτρα για τα σχολεία των τριών κοριτσιών τους.
Η Oishee είναι η μικρότερη και το γούρι της οικογένειας. Γεννήθηκε το 2011 και ονομάστηκε ως ένα από τα επτάκις δισεκατομμυριοστά μωρά του κόσμου.
Η μητέρα της δεν είχε ιδέα τι επρόκειτο να συμβεί. Δεν περίμενε καν να γεννήσει εκείνη την ημέρα. Μετά από επίσκεψη γιατρού την έστειλαν στο θάλαμο τοκετού για επείγουσα καισαρική τομή. Η Oishee έφτασε ένα λεπτό μετά τα μεσάνυχτα, περιτριγυρισμένη από τηλεοπτικά συνεργεία και τοπικούς αξιωματούχους που έσκυβαν ο ένας πάνω από τον άλλο για να τη δουν. Η οικογένεια έμεινε άναυδη αλλά και ενθουσιασμένη.
Από τότε που γεννήθηκε η Oishee, άλλα 17 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προστεθεί στον αυξανόμενο πληθυσμό του Μπαγκλαντές.
Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, έναν από τους πιο ταχέως μειούμενους πληθυσμούς στον κόσμο, ο 23χρονος Adnan Mevic το σκέφτεται πολύ αυτό. Ο Adnan ζει έξω από το Σαράγεβο με τη μητέρα του, Fatima, η οποία έχει σουρεαλιστικές αναμνήσεις από τη γέννησή του.
«Συνειδητοποίησα ότι κάτι ήταν ασυνήθιστο επειδή οι γιατροί και οι νοσοκόμες μαζεύονταν γύρω, αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω τι συνέβαινε», λέει η Fatima. Όταν έφτασε ο Αντνάν, ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν ήταν εκεί για να τον βαφτίσει το εξάκις δισεκατομμυριοστό μωρό του κόσμου. «Ήμουν τόσο κουρασμένη, που δεν ξέρω πώς ένιωθα», θυμάται η γυναίκα, γελώντας.
Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα του τεράστιου πληθυσμού στη γη
Την ώρα που η θερμοκρασία της γης έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 0,9 βαθμούς Κελσίου (1,6 βαθμούς Φαρενάιτ) από τότε που ο πλανήτης έφτασε το όριο των τεσσάρων δισεκατομμυρίων το 1974. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι που καταναλώνουν ενέργεια -κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων- θερμαίνουν τον πλανήτη, το βασικό πρόβλημα δεν είναι ο αριθμός των ανθρώπων, αλλά ένα μικρό κλάσμα αυτών που προκαλεί περισσότερο από το «μερίδιο» που τους αναλογεί στη ρύπανση από άνθρακα.
Ειδικοί για το κλίμα και τον πληθυσμό επιβεβαίωσαν στο Associated Press:
«Έχουμε πρόβλημα υπερπληθυσμού», τόνισε η Βανέσα Πέρες-Τσιτσέρα, διευθύντρια του Κέντρου Παγκόσμιας Οικονομίας στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων. «Αλλά νομίζω ότι το πιο σημαντικό είναι το πρόβλημα της υπερκατανάλωσης».
Και εξαιτίας αυτού, το «οκτάκις δισεκατομμυριοστό παιδί» που γεννήθηκε «δεν θα έχει αυτό που είχαμε εμείς οι προηγούμενοι… επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι».
Οι λαοί που είναι πιο… καταστροφικοί
Η Κένυα, που «σφυροκοπείται» από μία καταστροφική ξηρασία, έχει 55 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή περίπου 95 φορές περισσότερους από τον πληθυσμό του Ουαϊόμινγκ. Όμως, το Ουαϊόμινγκ εκπέμπει 3,7 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από την Κένυα.
Η Αφρική στο σύνολό της έχει το 16,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά ιστορικά εκπέμπει μόνο το 3% της παγκόσμιας ρύπανσης λόγω άνθρακα, ενώ οι ΗΠΑ έχουν το 4,5% των ανθρώπων του πλανήτη αλλά από το 1959 έχουν παράξει το 21,5% του διοξειδίου του άνθρακα που παγιδεύει τη θερμότητα.
Ο μέσος Καναδός, Σαουδάραβας και Αυστραλός εκπέμπουν πάνω από 10 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στον αέρα μέσω της καθημερινότητάς τους, σε σύγκριση με τον μέσο Πακιστανό, όπου το ένα τρίτο του έθνους εγκλωβίστηκε σε πλημμύρες, μετά από την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης. Στο Κατάρ, οι κατά κεφαλήν εκπομπές είναι 20 φορές περισσότερες από αυτές του Πακιστάν, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
«Το ερώτημα δεν αφορά τον πληθυσμό, αλλά μάλλον τα καταναλωτικά πρότυπα», λέει ο επιστήμονας του κλίματος Μπιλ Χάρε της Climate Analytics. «Έτσι, είναι καλύτερο να εξετάσουμε αρχικά τους μεγάλους ρύπους του βορρά».
Οι πλουσιότεροι προκαλούν περισσότερη ρύπανση από άνθρακα
Το 50% των φτωχότερων ανθρώπων στον κόσμο είναι ιστορικά υπεύθυνοι για το 7% των εκπομπών αερίων που παγιδεύουν τη θερμότητα, σύμφωνα με την επικεφαλής επιστήμονας του Nature Conservancy, Κάθριν Χέιγουο. «Όμως, όταν κοιτάζετε ποιες χώρες φέρουν το κύριο βάρος των επιπτώσεων από την Κλιματική Κρίση, χώρες όπως το Μαλάουι, η Μοζαμβίκη, η Σενεγάλη, το Αφγανιστάν βρίσκονται, ως θύματα, στην κορυφή της λίστας».
Είναι οι πλουσιότεροι που προκαλούν περισσότερη ρύπανση από άνθρακα, πρόσθεσε ο επιστήμονας του κλίματος Μπιλ Χάρε. Συνολικά, αναφέρει, «το 80% του πληθυσμού -του παγκόσμιου πληθυσμού- εκπέμπει ένα μικρό κλάσμα εκπομπών».
Ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική και τη νότια Ασία «και συμβάλλουν ελάχιστα στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή», λέει η Κολέτ Ρόουζ, συντονίστρια στο Ινστιτούτο Πληθυσμού και Ανάπτυξης του Βερολίνου.
Οκτώ έθνη, πέντε στην Αφρική και τρία στην Ασία, θα έχουν τουλάχιστον τη μισή αύξηση του πληθυσμού από τώρα έως και το 2050, υποστήριξε η Ρόουζ. Πρόκειται για την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Τανζανία, τη Νιγηρία, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Πακιστάν, την Ινδία και τις Φιλιππίνες.
Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού έχει επιβραδυνθεί σημαντικά, πιθανότατα θα κορυφωθεί κάποια στιγμή αυτόν τον αιώνα και πλέον η αύξηση του πληθυσμού είναι μικρότερη από 1% ετησίως, δήλωσε η Ρόουζ. Αλλά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται ταχύτερα, κατά 1% περισσότερο φέτος από ό,τι το 2021.
Για τις περιβαλλοντικές ομάδες υπεράσπισης και τους αξιωματούχους το ζήτημα του πληθυσμού και του κλίματος έχει προκαλέσει προβλήματα.
Πηγή:ethnos