Τοπικά

Γεγονότα πριν από 76 χρόνια “φωτίζει” το ντοκιμαντέρ του Λ. Βαρδαρού που προβλήθηκε χθες στο Π.Θ.

Το εμφυλιακό σκηνικό που στήθηκε στις τάξεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και κορυφώθηκε με το κίνημα του 1944, βρέθηκε στο επίκεντρο του ντοκιμαντέρ, που προβλήθηκε χθες το απόγευμα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, παρουσία πολυάριθμου κοινού.
«Ο αντιφασιστικός αγώνας στη Μέσα Ανατολή, 1941-1944», είναι ο τίτλος της τελευταίας δουλειάς του Λεωνίδα Βαρδαρού, στην οποία ο 70χρονος σκηνοθέτης από την Ικαρία αποτύπωσε τα δραματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν πριν από 76 χρόνια και για πολλούς αποτέλεσαν το… πρελούδιο των «Δεκεμβριανών» και του Εμφυλίου. Ο Βαρδαρός βρέθηκε στον Βόλο προσκεκλημένος από τον Σύλλογο Ιστορίας Μνήμης Εθνικής Αντίστασης (ΣΙΜΕΑ) και το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (ΙΑΚΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Στον διάλογο που ακολούθησε μετά την ολοκλήρωση της προβολής, ο Λεωνίδας Βαρδαρός τόνισε: «Πολλά γεγονότα της σύγχρονης Ιστορίας, δεν έχουν γίνει γνωστά, έτσι όπως τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος στην πατρίδα μας. Πρόκειται, πάντως, για μια δουλειά, για την οποία χρειάστηκα πολλά χρόνια, μέχρις ότου φτάσω στο μοντάζ. Οι πρώτες λήψεις έγιναν πριν από μία 25ετία, με μία μικρή κάμερα που είχα. Όμως, τότε με ενδιέφερε το ντοκουμέντο. Ήθελα να καταγράψω τις αφηγήσεις από απλούς ανθρώπους, που ήθελαν να διηγηθούν την ιστορία τους. Τώρα πια, οι περισσότεροι αγωνιστές δεν είναι κοντά μας».

Η καταγραφή των όσων συνέβησαν στον ελληνικό στρατό, αλλά και η ωμή επέμβαση των Άγγλων σ’ ένα σπουδαίο κίνημα, που επιδίωξε τον εκδημοκρατισμό του ελληνικού στρατού και την απομάκρυνση των αξιωματικών, που προέρχονταν από τις τάξεις των στελεχών του δικτατορικού καθεστώτος Μεταξά, μονοπώλησαν την έρευνα του Λεωνίδα Βαρδαρού. «Οι Άγγλοι από το 1942, όταν ο πόλεμος άρχισε να παίρνει άλλη τροπή, είχαν αποφασίσει να προασπίσουν τα συμφέροντά τους στην Ελλάδα με κάθε μέσο. Ύστερα από την υποχώρηση των δυνάμεων του Άξονα στο βορειοαφρικανικό μέτωπο και την ήττα στο Ελ Αλαμέιν, αλλά και την ήττα των Γερμανών στο Στάλινγκραντ, τα δεδομένα άλλαξαν. Η Αγγλία ήθελε να συνεχίσει να ελέγχει τα πράγματα στη χώρα μας, επιβάλλοντας ταυτόχρονα με κάθε μέσο τη βασιλική οικογένεια», ανέφερε μεταξύ άλλων.

Όσοι παρακολούθησαν το ντοκιμαντέρ, άκουσαν τις συγκλονιστικές μαρτυρίες επιζώντων για την εξέγερση χιλιάδων Ελλήνων στρατιωτών με δημοκρατικές πεποιθήσεις, οι οποίοι είχαν κύριο αίτημα τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, σύμφωνα και με τη συνεννόηση που είχε προηγηθεί με την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης στην Ελλάδα.
Ο Βαρδαρός παραθέτοντας επίσης εκτενή αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις με τους ιστορικούς Προκόπη Παπαστράτη και Γιώργο Μαργαρίτη, έκανε μνεία για την έλλειψη στήριξης του κινήματος στη Μέση Ανατολή και της Αντιφασιστικής Στρατιωτικής Οργάνωσης (ΑΣΟ) από το ΕΑΜ και το παράδοξο της αποκήρυξης του αγώνα από το Κομμουνιστικό Κόμμα, την επιβολή της λύσης του Γεωργίου Παπανδρέου στην πρωθυπουργία κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου του Λιβάνου, αλλά και τα σκληρά βασανιστήρια των βρετανικών δυνάμεων στους αφοπλισθέντες Έλληνες, οι οποίοι στάλθηκαν σε συμμαχικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, αλλά μέχρι την Κένυα, το Σουδάν και την Τανζανία…

Κλείνοντας, ο Ικαριώτης σκηνοθέτης στάθηκε σ’ έναν συντοπίτη του, τον Γιάννη Σαλλά, στέλεχος του ΚΚΕ, ο οποίος διετέλεσε αρχηγός του αντιφασιστικού αγώνα στη Μέση Ανατολή: «Με τον Σαλλά, ο οποίος ήταν από το Φραντάτο, ένα χωριό της Ικαρίας, έχουμε και μία μακρινή συγγένεια. Αυτή την περίοδο ετοιμάζω ένα καινούριο ντοκιμαντέρ για ορισμένους Ικαριώτες, μεταξύ αυτών και ο Σαλλάς. Έχω βρει φοβερά στοιχεία. Ήταν σπουδαίος αγωνιστής, αλλά δολοφονήθηκε στη Σάμο εν ψυχρώ από κυβερνητικούς τον Οκτώβριο του 1949, παρότι είχε ήδη καταρρεύσει από τον Αύγουστο το μέτωπο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στον Γράμμο. Κρυβόταν σε μία σπηλιά, μα προδόθηκε κι έπειτα το πτώμα του εκτέθηκε σε δημόσια θέα στο Βαθύ, την πρωτεύουσα του νησιού».

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το