Ερώτηση της Κατερίνας Παπανάτσιου και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για τη λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η βουλευτής Μαγνησίας Κατερίνα Παπανάτσιου συνυπέγραψε μαζί με άλλους 46 βουλευτές την ερώτηση που κατατέθηκε στη Βουλή σχετικά με την λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωση.

Όπως αναφέρουν οι βουλευτές:

«Το άρθρο 14 του Συντάγματος ρητά αναφέρει ότι: «Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Kράτους. O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.»
Όμως τις τελευταίες ημέρες γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς και απαράδεκτης λογοκρισίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα facebook.com. Πιο συγκεκριμένα έχει δημοσιοποιηθεί σωρεία καταγγελιών για αφαίρεση αναρτήσεων ή ακόμα και «πάγωμα» λογαριασμών χρηστών, ύστερα από αναρτήσεις που αφορούσαν στην απεργία πείνας του φυλακισμένου Δημήτρη Κουφοντίνα και στη στάση της Κυβέρνησης και όχι στην εγκληματική δράση του προ της φυλάκισής του. Οι αναρτήσεις αυτές είχαν ως θέμα την πορεία διαμαρτυρίας για τους χειρισμούς της κυβέρνησης στο θέμα των αιτημάτων και της απεργίας πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα και σε καμία περίπτωση δεν προέτρεπαν σε επικίνδυνες ενέργειες ή υποστήριζαν τρομοκρατικές οργανώσεις.
Με ανακοίνωσή της η Ένωση Ελλήνων Φωτορεπόρτερ εξέδωσε την Τρίτη (2/3) ανακοίνωση καταγγέλλοντας λογοκρισία των μελών της από την πλατφόρμα Facebook ενώ ύστερα από μαζικές αντιδράσεις χρηστών επαναφέρθηκαν οι αναρτήσεις με τον εκπρόσωπο του μέσου να αναφέρει: «Παρόλο που σημειώνεται μεγάλη πρόοδος στα συστήματά μας, αυτά δεν παύουν να μην είναι τέλεια, με αποτέλεσμα κατά περιπτώσεις να γίνονται λάθη, όπως συνέβη στην προκειμένη. Το περιεχόμενο που αφαιρέθηκε κατά λάθος επαναφέρθηκε, όταν αυτό διαπιστώθηκε». Το παραπάνω γεγονός αποδεικνύει τον ισχυρισμό ότι υπήρξε -ηθελημένα ή μη- λογοκρισία και όχι παραβίαση των όρων της κοινότητας της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης. Η λογοκρισία δε αυτή συμβαίνει την ίδια στιγμή που οι πολίτες είναι αποκλεισμένοι στα σπίτια τους λόγω πανδημίας και η συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ της χώρας είναι στοιχισμένη απόλυτα με την κυβέρνηση.

To Facebook χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό αναφορών χρηστών, τεχνολογίας (αλγορίθμου ΑΙ) και ανθρωπίνου δυναμικού για την απόρριψη περιεχομένου που παραβιάζει την πολιτική του και τους όρους χρήσης. Ωστόσο η παρέμβαση του ανθρωπίνου παράγοντα καθιστά δυσδιάκριτα τα όρια στο πότε απομακρύνεται ανάρμοστο υλικό και πότε ξεκινά η λογοκρισία. Ειδικά από τη στιγμή που ανατίθεται από το Facebook σε συνεργαζόμενες εταιρίες να παίξουν το ρόλο του διαχειριστή περιεχομένου ή του ελέγχου εγκυρότητας εγείρονται ζητήματα αξιοπιστίας και επάρκειας των εταιριών αυτών αλλά και ανεξαρτησίας από πολιτικές σκοπιμότητες τη στιγμή που εκ των πραγμάτων καλούνται να διαχειριστούν μια θεμελιώδη κατάκτηση στην Δημοκρατία, όπως είναι η ενημέρωση και η ελευθεροτυπία.

Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η Ευρωπαϊκή Οδηγία 1808/2018, η οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη μόλις πριν λίγες ημέρες με τον ν. 4779/2021, προστατεύει την ελευθερία έκφρασης στο διαδίκτυο, «η οποία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο κάθε δημοκρατικού συστήματος», την πληροφόρηση και την πολυφωνία. Τα ανωτέρω πρέπει να ειδωθούν υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι οι τεράστιες ανισότητες που καταγράφονται ως προς το ποιοι κατέχουν και πώς χρησιμοποιούν την πληροφορία έχει δραματικές επιπτώσεις πάνω στην ίδια την δημοκρατία. Το ολοένα και διερευνώμενο χάσμα αυτών των ανισοτήτων, είναι σε πλήρη αντίθεση με τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
Συνοψίζοντας η ελευθερία του λόγου είναι ζωτικό στοιχείο της δημοκρατίας, η λογοκρισία είναι αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική πράξη και οι χώροι κοινωνικής δικτύωσης είναι από τους ελάχιστους εναπομείναντες χώρους όπου εκφράζονται ελευθέρα όλες οι απόψεις. Επιπρόσθετα, οι διαμαρτυρίες υπέρ της ζωής ενός απεργού πείνας και της ικανοποίησης ενός αιτήματός του σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν πράξεις επιδοκιμασίας ατόμων καταδικασμένων για τρομοκρατία ή για άλλα ποινικά αδικήματα και η προληπτική απαγόρευση δημοσιεύσεων – ακόμη και όσων θα καταδικάζαμε όλοι μαζί – από κρατικό ή ιδιωτικό φορέα οδηγεί τη δημοκρατία μας σε πολύ επικίνδυνες ατραπούς».

Για τους παραπάνω λόγους η Βουλευτής Μαγνησίας κ. Κ. Παπανάτσιου συνυπέγραψε μαζί με άλλους 46 Βουλευτές την ερώτηση που κατατέθηκε στη Βουλή σχετικά με την λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με πρωτοβουλία του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου Ε. Τσακαλώτου και του Τομεάρχη Ψηφιακής Διακυβέρνησης Μ. Κάτση με τα παρακάτω ερωτήματα:
1) Έχει δοθεί οποιαδήποτε εντολή/σύσταση/παρότρυνση, γραπτά ή προφορικά στην εταιρία Facebook ή σε συνεργαζόμενες με αυτή εταιρίες ώστε να μην δημοσιεύονται σχόλια/αναρτήσεις/φωτογραφίες σχετικές με ζητήματα της επικαιρότητας όπως η απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα;
2) Θεωρούν απαράδεκτα και καταδικαστέα τα φαινόμενα λογοκρισίας; Σε ποιες ενέργειες θα προβούν ώστε να μην επαναληφθούν;
3) Σκοπεύουν να λάβουν μέτρα προς την σκοπό της εγγύησης της απρόσκοπτης άσκησης της ελευθερίας έκφρασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εν γένει στο διαδίκτυο; Αν ναι, ποια είναι αυτά;
4) Ποιες πρωτοβουλίες σκοπεύει να λάβει η Κυβέρνηση, τόσο σε εσωτερικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, ούτως ώστε να υπάρξει αυξημένη λογοδοσία και διαφάνεια των εταιριών που διαχειρίζονται έναν δημόσιο χώρο τόσο σημαντικό για την ελεύθερη και απρόσκοπτη κυκλοφορία της πληροφορίας και των ιδεών; Πως διασφαλίζονται τα δικαιώματα του πολίτη και η ελευθερία της έκφρασης;