Γράφει ο Νίκος Καρδούλας, σε ανάρτηση στο Facebook:
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, έγινε αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συστημάτων σε 28 ευρωπαϊκές χώρες για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία, τη δεκαετία 2010-2020, λαμβάνοντας υπόψη 7 παραμέτρους.
Οι 7 παράμετροι αξιολόγησης είναι τα αναμενόμενα έτη σπουδών στις ηλικίες κάτω των 25 ετών, τα έτη σπουδών ενηλίκων στις ηλικίες από 25 έως 64 ετών, οι μαθησιακές δεξιότητες σύμφωνα με τους διαγωνισμούς PISA του ΟΟΣΑ, οι κρατικές δαπάνες για την παιδεία, τα ποσοστά ανεύρεσης εργασίας ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης, ο αριθμός μαθητών ανά αίθουσα διδασκαλίας και η αναλογία μαθητών/εκπαιδευτικών.
Το πρόγραμμα PISA της διεθνούς αξιολόγησης μαθητών είναι ένας διαγωνισμός του ΟΟΣΑ σε κράτη μέλη και τρίτες χώρες, με σκοπό την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συστημάτων, ώστε να δώσουν τη δυνατότητα στις χώρες να βελτιώσουν τις εκπαιδευτικές πολιτικές και τα αποτελέσματά τους. Τα τεστ PISA μετρούν τη σχολική επίδοση μαθητών ηλικίας 15 ετών, με βαθμό μεγαλύτερο από 7 στην κλίμακα 0-10, στα μαθηματικά, στις φυσικές επιστήμες και στην ανάγνωση και κατανόηση. Ενδεικτικά στον τελευταίο διαγωνισμό του 2018 συμμετείχαν 610.000 μαθητές από 77 χώρες και η Ελλάδα συμμετείχε με 6.500 μαθητές.
Για την τελική βαθμολογία των 28 χωρών, υπολογίσθηκε η βαθμολογία στην κλίμακα 0-100, για κάθε παράμετρο, για κάθε χώρα και για κάθε έτος από το 2010 έως το 2020 και στο τέλος υπολογίσθηκε ο μέσος όρος.
Τα συμπεράσματα της έρευνας για τη δεκαετία 2010-2020 είναι:
Οι βόρειες χώρες είχαν τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα, με πρώτη τη Νορβηγία ακολουθούμενη από τις Ισλανδία, Δανία, Σουηδία και Φινλανδία.
Η Ελλάδα ήταν προτελευταία στην κατάταξη, με τελευταία την Τουρκία, ενώ πριν την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις ήταν η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία.
Η κατάταξη της Ελλάδας ανάμεσα στις 28 χώρες, ανάλογα με τις 7 παραμέτρους αξιολόγησης στη δεκαετία 2010-2020, ήταν:
Αναμενόμενα έτη σπουδών στις ηλικίες κάτω των 25 ετών: 6η
Έτη σπουδών ενηλίκων στις ηλικίες από 25 έως 64 ετών: 24η
Μαθησιακές δεξιότητες: 27η
Κρατικές δαπάνες για την παιδεία: 25η
Ποσοστά ανεύρεσης εργασίας ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης: 27η
Αριθμός μαθητών ανά αίθουσα διδασκαλίας: 8η
Αναλογία μαθητών/εκπαιδευτικών: 2η
Οι συνήθεις λόγοι που οι βόρειες χώρες έχουν τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα είναι:
Ο πήχης είναι τόσο ψηλά για τους εκπαιδευτικούς, που συχνά δεν υπάρχει λόγος για αξιολόγησή τους. Συνήθως οι εκπαιδευτικοί απαιτείται να έχουν μεταπτυχιακό δίπλωμα πριν από την έναρξη του επαγγέλματος και εάν ένας δεν έχει καλή απόδοση, είναι ευθύνη του αρμόδιου διευθυντή να κάνει κάτι για αυτό.
Δεν εστιάζουν στους εξαιρετικούς βαθμούς ή στο να ανεβάσουν το επίπεδο, αλλά να κάνουν το σχολικό περιβάλλον πιο δίκαιο. Η εκπαίδευση αποτελεί ένα μέσο εξισορρόπησης της κοινωνικής ανισότητας, οι μαθητές λαμβάνουν δωρεάν σχολικά γεύματα και έχουν ψυχολογική συμβουλευτική και εξατομικευμένη καθοδήγηση.
Υπερισχύει η συνεργασία έναντι του ανταγωνισμού, αφού δεν υπάρχουν λίστες με σχολεία ή εκπαιδευτικούς με κορυφαίες επιδόσεις.
Οι μαθητές βαθμολογούνται σε εξατομικευμένη βάση και σύστημα βαθμολόγησης από τον δάσκαλό τους, στο τέλος του γυμνασίου υπάρχει συνήθως ένα εθελοντικό τεστ για μαθητές, ενώ η παρακολούθηση της συνολικής προόδου γίνεται από τα Υπουργεία Παιδείας, που λαμβάνουν δείγματα ομάδων σε διάφορες περιοχές σχολείων.
Απαιτούνται λιγότερες εξωτερικές εργασίες και εργασίες για το σπίτι, αφού οι μαθητές λαμβάνουν όλα όσα χρειάζονται για να κάνουν στο σχολείο, χωρίς πρόσθετες πιέσεις για βαθμούς και εργασίες και επικεντρώνονται στη μάθηση και την ανάπτυξή τους.
Οι μαθητές έχουν συχνά τον ίδιο δάσκαλο για έως και έξι χρόνια της εκπαίδευσής τους, ο οποίος μπορεί να αναλάβει το ρόλο του μέντορα, κατανοώντας τις ιδιόρρυθμες ανάγκες των μαθητών και βοηθώντας στην πρόοδο και την επιτυχία των στόχων τους.
Μετά το λύκειο υπάρχουν συνήθως τριετή εθελοντικά προγράμματα που προετοιμάζουν τους μαθητές για την αποδοχή τους σε ένα Πανεπιστήμιο και τα οποία βασίζεται σε ειδικότητες που απόκτησαν κατά τη διάρκεια του χρόνου τους στο γυμνάσιο και λύκειο.
Υπάρχει πιο χαλαρή ατμόσφαιρα στα σχολεία, τόσο για τους μαθητές, όσο και για τους δασκάλους.
Οι μαθητές συνήθως ξεκινούν το σχολείο στις 9:00 το πρωί και έρευνες έχουν δείξει ότι οι πολύ πρωινές ώρες έναρξης είναι επιζήμιες για την ευημερία, την υγεία και την ωρίμανση των μαθητών.
Η Ελλάδα ενώ ήταν 2η στην αναλογία μαθητών/εκπαιδευτικών και ενώ ήταν 8η στον αριθμό μαθητών ανά αίθουσα διδασκαλίας, στις μαθησιακές δεξιότητες των μαθητών ηλικίας 15 ετών ήταν 27η (προτελευταία) και αυτό πρέπει να ανησυχήσει όσους ασχολούνται με την παιδεία.
Ο Νίκος Καρδούλας είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του Ε.Μ.Π., MSc στην Αγγλία, πρώην καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Συνταγματάρχης ε.α.