Στο δρόμο, απροστάτευτα, μετά από 18 μήνες σε κέντρα κράτησης, βρίσκονται ήδη 130 τουλάχιστον ανήλικα παιδιά. Η κυβερνητική απόφαση να κλείσουν τα κέντρα κράτησης δεν προέβλεψε τι θα γίνει από κει και πέρα. Η Αμυγδαλέζα έκλεισε. Όπως σταδιακά κλείνουν και άλλα κέντρα. Σε αυτά όμως φιλοξενούνταν και ανήλικα, ασυνόδευτα παιδιά – κυρίως από το Αφγανιστάν, τη Συρία, το Πακιστάν – που σήμερα βρίσκονται στην κυριολεξία στο δρόμο. Δεν έχουν στέγη, τροφή και οι δομές για τη φιλοξενία τους από το εδώ και πέρα – όσες δηλαδή αντέχουν ακόμη – κορεσμένες. Οι υπεύθυνες των ελάχιστων δομών φιλοξενίας ανηλίκων κάνουν στην κυριολεξία «αγώνα δρόμου» για να βρουν στέγη σε αυτά τα παιδιά.
Στην Ελλάδα υπάρχουν τρεις ξενώνες φιλοξενίας ασυνόδευτων αλλοδαπών ανηλίκων: Στη Μακρινίτσα, το Ωραιόκαστρο και την Αλεξανδρούπολη. Οι ξενώνες λειτουργούν από τους ανθρώπους της κοινωνικής μη κυβερνητικής οργάνωσης «Άρσις». Στη Μακρινίτσα η Άρσις δημιούργησε το 2006 τον Ξενώνα σε συνεργασία με το φιλανθρωπικό σωματείο «Ελληνική Μέριμνα Βόλου», που παραχώρησε το διώροφο οίκημα. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων και το υπουργείο Εργασίας. Ο ξενώνας στη Μακρινίτσα έχει δυνατότητα φιλοξενίας 30 παιδιών. Καλύπτονται οι βασικές ανάγκες αξιοπρεπούς διαβίωσης των παιδιών, η εκπαίδευσή τους, η υγεία τους και η κοινωνική τους επανένταξη. Τελικός στόχος είναι η αυτόνομη διαβίωση. Άλλα 30 παιδιά φιλοξενούνται στο Ωραιόκαστρο και 22 στην Αλεξανδρούπολη. Οι ξενώνες είναι ήδη γεμάτοι.
Οριακή η κατάσταση και στη Μακρινίτσα
Αυτή τη στιγμή, όπως εξηγεί η υπεύθυνη συντονίστρια των ξενώνων κ. Ίρις Πανδίρη, αναζητείται στέγη για 130 τουλάχιστον παιδιά. Καθημερινά ενημερώνεται από τους υπεύθυνους λειτουργίας των ξενώνων. Η κ. Γιάννα Ρεπανά, από τον ξενώνα της Μακρινίτσας, επισημαίνει ότι υπάρχουν δυσκολίες και σοβαρή έλλειψη χρηματοδότησης. Κάτι που επιβεβαιώνει η κ. Πανδίρη, η οποία τονίζει ότι από τα ευρωπαϊκά χρήματα από το οκτάμηνο πρόγραμμα Ιουλίου – Φεβρουαρίου οφείλεται το 50% και η δράση των ξενώνων συνεχίζεται με τρίμηνο πρόγραμμα (ώς το Μάιο) από το υπουργείο Εργασίας. «Αγοράζουμε ακόμη και τα καθημερινά επί πιστώσει. Δεν μπορούμε να ταΐσουμε τα παιδιά ύστερα από μήνες αναμένοντας τη χρηματοδότηση, όπως καταλαβαίνετε..» τονίζει. Επί πιστώσει είναι και οι μισθοί των εργαζομένων στις δομές της «Άρσις».
Στη Μακρινίτσα τα περισσότερα παιδιά είναι από το Αφγανιστάν. Υπάρχουν και από τη Συρία και το Πακιστάν.
Η κ. Πανδίρη εξηγεί στη «Θ» ότι στην Αμυγδαλέζα φιλοξενούνται (σε ξεχωριστή πτέρυγα) 30 ασυνόδευτα ανήλικα. Άλλα 30, ανήλικα μεν, αλλά είχαν δηλωθεί ως ενήλικες, φιλοξενούνταν στην πτέρυγα των ενηλίκων. Τα 30 ανήλικα της Αμυγδαλέζας βρήκαν στέγη σε διάφορα ιδρύματα της Αθήνας. Οι υπόλοιποι αντιμετωπίστηκαν ως ενήλικες. Προς αναζήτηση στέγης όμως είναι 100-120 παιδιά από το κέντρο κράτησης στο Παρανέστι Δράμας που κλείνει. Γι’ αυτά η «Άρσις» αναζητεί εναγωνίως στέγη. «Τα παιδιά είναι πολλά και οι θέσεις στους τρεις ξενώνες της «Άρσις» μετρημένες στα δάκτυλα» σημειώνει. Σημειώνεται ότι η κατάσταση στις λιγοστές υπάρχουσες δομές φιλοξενίας (10 σε όλη την Ελλάδα) είναι οριακή.
Επί πιστώσει καλύπτονται οι δομές
Οι ανάγκες των δομών, επισημαίνουν η κ. Πανδίρη και η κ. Ρεπανά επίσης, καλύπτονται από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και τώρα από το υπουργείο Εργασίας, αλλά μεταγενέστερα. «Οι ανάγκες όμως πρέπει να καλυφθούν σε πραγματικό χρόνο. Πρέπει να το κάνουμε τώρα γι’ αυτό λειτουργούμε επί πιστώσει» τονίζουν.
Η κ. Πανδίρη θεωρεί, υπογραμμίζει με έμφαση, ότι η ροή των μεταναστών προς την Ελλάδα θα αυξηθεί. Άρα και των ανηλίκων. Το καλοκαίρι αναμένεται να αντιμετωπίσουμε σοβαρότατα προβλήματα και οι λύσεις δεν υπάρχουν. Μπορεί, σημειώνει, να είναι θετική και ανθρώπινη η απόφαση της κυβέρνησης να αφεθούν ελεύθεροι οι μετανάστες, αλλά δεν υπάρχει σχεδιασμός για το τι θα γίνει μετά.
«Τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες που φεύγουν από τα κέντρα κράτησης είναι επί «ξύλου κρεμάμενοι»» λέει χαρακτηριστικά. Και επισημαίνει πως αν δεν δοθούν λύσεις και δεν υπάρχει σχεδιασμός «θα μας πάρει η μπάλα». Σε περίπτωση δε που υπάρξει εμπλοκή με την Ε.Ε. και σταματήσει η χρηματοδότηση των δομών τότε θα υπάρξει αδιέξοδο.
Η απόφαση να αφεθούν ελεύθεροι οι ανήλικοι πρόσφυγες, ειδικά μετά από 18 μήνες που μοιραία επέρχεται η ασυλοποίηση, ανθρωπιστικά είναι ορθή. Αυτό επισημαίνει και η κ. Πανδίρη. «Ωστόσο θα πρέπει να υπάρχει ένας σχεδιασμός που χρειάζεται χρόνο και πόρους, καθώς οι υπάρχουσες δομές είναι υπερπλήρεις. Δεν θέλουμε να βρεθούμε μπροστά σε μία κατάσταση όπου αυτά τα ασυνόδευτα παιδιά θα βρεθούν στο δρόμο. Θέτοντας τον εαυτό τους σε μία πολύ επικίνδυνη κατάσταση. Μόνο και μόνο για να έχουν ένα πιάτο φαγητό ή μία στέγη για να κοιμηθούν. Πρέπει το υπουργείο να αντιμετωπίσει το θέμα» τονίζει με έμφαση.