Πολιτισμός

Επετειακή εκδήλωση για τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου

 

Της
Σουλτάνας Τσουκαλά – Καρνομπατλόγλου

Επετειακή εκδήλωση πραγματοποιείται για τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου στις 30 Σεπτεμβρίου 1907, την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, ώρα 7.30 μ.μ., στο αμφιθέατρο του Δράγνειου Δημαρχιακού Μεγάρου Νέας Αγχιάλου.
Μια γιορτή για τη Νέα Αγχίαλο, η επετειακή εκδήλωση για τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου στις 30 Σεπτεμβρίου 1907.
Στην εκδήλωση θα μιλήσει η προϊσταμένη των ΓΑΚ Μαγνησίας, δρ. Ιστορίας Αννίτα Πρασσά με θέμα «115 χρόνια μετά τη θεμελίωση της Νέας Αγχιάλου».
Η θεμελίωση του προσφυγικού οικισμού από τον τότε διάδοχο Κωνσταντίνο με λαμπρή τελετή, με την παρουσία πολλών επισήμων και πλήθος κόσμου, αποτελεί ένα από τα ορόσημα της ιστορίας της Νέας Αγχιάλου. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στο σημείο όπου προσδιορίστηκε να αναγερθεί η πρώτη, μικρή εκκλησία της Νέας Αγχιάλου, αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Η εφημερίδα Θεσσαλία σε άρθρο της στις 30 Σεπτεμβρίου 1907 έγραψε πως «ο διάδοχος μόνος θα καταθέσει τον θεμέλιον ενεπίγραφον λίθον, όστις είναι εκ λευκοτάτου μαρμάρου της Πεντέλης».
Η Θεμελίωση πήρε εθνικό χαρακτήρα. Οι ομιλητές χαρακτήρισαν εθνική γιορτή την αποκατάσταση των Αγχιαλιτών σε μια νέα πατρίδα μετά την καταστροφή της παλιάς από τη βουλγαρική βία.
Οι υπουργοί, Οικονομικών Α. Σιμόπουλος, Εσωτερικών Καλογερόπουλος και Ναυτιλίας Τρικούπης έφτασαν το Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου μαζί με βουλευτές και άλλους επισήμους με το αντιτορπιλικό «Θύελλα». Την ίδια ημέρα έφθασε στον Βόλο ο διάδοχος Κωνσταντίνος με τη θαλαμηγό «Σφακτηρία». Την Κυριακή το πρωί όλοι αποβιβάστηκαν στη Νέα Αγχίαλο στο σημείο που είχε κατασκευαστεί ξύλινη αποβάθρα, η οποία είχε «επιστρωθεί δι’ ερυθρού τάπητος» και οδηγούσε σε μια τρίτοξη αψίδα. Από τον κεντρικό θόλο της αψίδας μέχρι την εξέδρα όπου θα ψαλλόταν ο αγιασμός είχε κατασκευαστεί ευθύς δρόμος, ο οποίος είχε επιστρωθεί με άμμο. Βέβαια υπήρχε και η ανάλογη διακόσμηση με τα εθνικά χρώματα. Τα πλοία Άγιος Σπυρίδων, Καφηρεύς και Πρίγκηψ Γεώργιος μετέφεραν από τον Βόλο όσους ήθελαν να παρακολουθήσουν την τελετή της Θεμελίωσης.
Τον αγιασμό έψαλλαν ο επίσκοπος Δημητριάδος Γερμανός και ο μητροπολίτης Αθηνών Θεόκλητος. Η τελετή έληξε με την ομιλία του δημάρχου Νικόλαου Γεωργιάδη και ακολούθησε η αναχώρηση για τον Αλμυρό με άμαξες.
Η εφημερίδα Θεσσαλία του Βόλου αναφέρθηκε στη θεμελίωση με πολλά δημοσιεύματα και παρείχε λεπτομερείς πληροφορίες για τις προετοιμασίες και περιγραφές για την τελετή. Ένα άρθρο στις 27 Σεπτεμβρίου 1907 προμήνυε πως «η θεμελίωσις της Αγχιάλου, όπως θα τελεστεί, θα μείνει γεγονός αλησμόνητον».
Μεγάλος αριθμός Αγχιαλιτών εγκατέλειψαν την πατρίδα τους μετά την πυρπόληση – το ολοκαύτωμα – της Αγχιάλου του Εύξεινου Πόντου στις 30 Ιουλίου 1906, γιατί δεν ήθελαν να εκβουλγαριστούν. Ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα όπου δημιουργήθηκε μεγάλο κίνημα συμπαράστασης με δημοσιεύματα στον Τύπο, διαδηλώσεις και προσφορά βοήθειας.
Η κυβέρνηση του Γεωργίου Θεοτόκη δραστηριοποιήθηκε για την περίθαλψη και την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων στην περιοχή της Θεσσαλίας. Οι Αγχιαλίτες επεδίωξαν να εγκατασταθούν όλοι μαζί και να ιδρύσουν τη Νέα Αγχίαλο, μια νέα πόλη με το όνομα της παλιάς πατρίδας τους. Ο γεωπόνος Σπύρος Χασιώτης υπέδειξε το κτήμα του Παναγή Τοπάλη και οι Αγχιαλίτες επέλεξαν σ’ αυτό την παραλιακή περιοχή «Καινούριο», μεταξύ Βόλου και Αλμυρού, που είχε πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την πατρίδα τους στον Εύξεινο Πόντο. Έτσι αποφάσισαν να ιδρύσουν τη Νέα Αγχίαλο στον μυχό του Παγασητικού κόλπου. Το «Καινούριο» ήταν μια από τις 4 περιοχές που αποτελούσαν το κτήμα του Παναγή Τοπάλη, το οποίο ήταν πρώην τσιφλίκι Οθωμανών.
Η ίδρυση προσφυγικού οικισμού για τους Αγχιαλίτες στην περιοχή «Καινούριο», καθορίστηκε με τον νόμο 3202 της 7ης Απριλίου 1907. Η κυβέρνηση αγόρασε το κτήμα από τον Παναγιώτη Τοπάλη με δάνειο, το οποίο οι Αγχιαλίτες θα αποπλήρωναν μέσω του Θεσσαλικού Γεωργικού Ταμείου. Παρά τις δυσκολίες, ο ενθουσιασμός των Αγχιαλιτών για τη νέα πατρίδα ήταν μεγάλος.
Το ελληνικό κράτος ανέλαβε την κατασκευή των σπιτιών του οικισμού και μετά τα εγκαίνια που έγιναν στις 25 Μαΐου 1908 με πανηγυρική τελετή, άρχισε η εγκατάσταση των Αγχιαλιτών. Όμως πολύ σύντομα οι Αγχιαλίτες αντιμετώπισαν τις καταστροφικές συνέπειες από τα έλη που βρίσκονταν Ν.Δ. του οικισμού. Η ελονοσία και το μολυσμένο νερό των πηγαδιών προκάλεσαν τον θάνατο εκατοντάδων Αγχιαλιτών. Κυριάρχησε απελπισία και πανικός, ενώ απειλήθηκε ακόμη και η επιβίωση του οικισμού.
Η ελονοσία αντιμετωπίστηκε με τη συμβολή του διαπρεπούς ιατρού Ιωάννη Καρδαμάτη, του τοπικού ιατρού Αναγνώστη Παρασκευόπουλου και επιτροπής Αγχιαλιτών με διανομή κινίνης και οδηγίες υγιεινής.
Η κατασκευή του Υδραγωγείου το 1910 και η μεταφορά υγιεινού νερού από τις πηγές Μαυρονέρι (Περσοφλί) είναι ορόσημο για την ιστορία της Νέας Αγχιάλου. Μέχρι το 1925, η ελονοσία είχε σχεδόν εξαλειφθεί και είχαν ολοκληρωθεί τα έργα αποξήρανσης των ελών.
Οι Αγχιαλίτες, παρά το πλήγμα της ελονοσίας, δραστηριοποιήθηκαν δυναμικά και εργάστηκαν σκληρά. Στην πρώτη δεκαετία από την εγκατάστασή τους, εκτός από το Υδραγωγείο και τη μεταφορά υγιεινού νερού, το 1910 φρόντισαν για την κατασκευή του σχολικού κτιρίου με το πρόγραμμα «Καλλία», το 1913 προμηθεύτηκαν αλωνιστική μηχανή και το 1918 ίδρυσαν το Γεωργικό Συνεταιρισμό «Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα Νέας Αγχιάλου «Η Δήμητρα»».
Χάρις στην εργατικότητα, το προοδευτικό και συλλογικό πνεύμα των Αγχιαλιτών, η Νέα Αγχίαλος σε λίγα χρόνια από την ίδρυσή της παρουσίαζε οικονομική και κοινωνική ευημερία, πολιτιστική δραστηριότητα και βελτίωση του περιβάλλοντος με δεντροφυτεύσεις.
Σήμερα, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Νέας Αγχιάλου απολαμβάνουμε μια εξαιρετική πόλη και είναι χρέος μας να προβάλλεται η ιστορική μνήμη της θεμελίωσης και ίδρυσής της.
Στην εκδήλωση θα προβληθεί βίντεο σχετικό με την ιστορία της Νέας Αγχιάλου. Συμμετέχουν επίσης με μουσικό πρόγραμμα, ο Γιώργος Αποστολόπουλος και η Χορωδία Νέας Αγχιάλου.
Συνδιοργανωτές είναι οι σύλλογοι «Αγχιαλιτών της Αθήνας», «Γυναικών Νέας Αγχιάλου», «Εναλλακτικής δράσης», «Η Νέα Αγχίαλος», «Οξυωτών», «Φιλοπρόοδος», η «Ένωση Επαγγελματιών Υγειον. Ενδιαφέροντος», το «1ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων» και ο «Οινοποιητικός Παραγωγικός Συνεταιρισμός «Η Δήμητρα»».

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το