Του
Βασίλειου Ε. Τριτάκη,
ιατρού
Β’ Μέρος
Άρχισα σιγά – σιγά να γνωρίζω μορφωμένους Αφγανούς που μιλούσαν καλά αγγλικά, είχαν σπουδάσει Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία και κατείχαν ανώτερες τοπικές θέσεις…
Ο διευθυντής τού ταχυδρομείου όταν έμαθε ότι είμαι Έλληνας ενθουσιάστηκε τόσο, που με πήρε από το χέρι και με οδήγησε να μου δείξει το σπουδαίο Τείχος που έχει χτίσει ο Μέγας Αλέξανδρος όταν πέρασε και έμεινε αρκετά σε αυτή την περιοχή το 330 π.Χ., κυνηγώντας τον Βήσσο (έναν Πέρση στρατηγό, ο οποίος είχε σκοτώσει τον φυγά βασιλέα Δαρείο…). Μου εξήγησε ότι βρίσκομαι στην ιστορική πόλη Αλεξάνδρεια εν Αρείοις, στην περσική σατραπεία τής Αρείας, που την έλεγαν και Αρτακόανα (από εκεί προέρχεται και η λέξη: Αρία φυλή, ή Ariana Airlines).
Μια άλλη μέρα ένας Αφγανός γιατρός στο νοσοκομείο τής Χεράτ, όταν έμαθε ότι σπουδάζω ιατρική, άρχισε να μου διηγείται για την Unani Medicine και με πήγε 2-3 τετράγωνα πιο πέρα, όπου υπήρχε ένα ιδιωτικό ιατρείο με την ταμπέλα Unani Medicine!
Ένας άλλος έμπορος που ταξίδευε συχνά στην Ευρώπη για δέρματα και γούνες, μου είπε ότι νομίζει ότι πρέπει να έχει ελληνικά γονίδια και ελληνικό αίμα, αφού ο Μέγας Αλέξανδρος παντρεύτηκε την Αφγανή πριγκίπισσα Ρωξάνη στη Βακτρία (σημερινό Balkh) και πολλοί Έλληνες στρατιώτες ζευγάρωσαν με ντόπιες κοπέλες, από το 330 π.Χ. και μετά, και μου εξήγησε ότι επί 300 – 400 χρόνια μετά τον θάνατο του Μεγαλέξανδρου όλοι οι βασιλείς που έζησαν και διοίκησαν πλέον τη Βακτριανή ήταν Έλληνες.
Αυτά τα πράγματα που μάθαινα και συνειδητοποιούσα σε εκείνη τη μακρινή γωνιά τής Ασίας με τα ελληνικά ονόματα – και τα ελληνικά τοπωνύμια – με έκαναν περήφανο. Μου ξύπνησαν μία περιέργεια, ώστε να μάθω περισσότερα και να ψάξω περισσότερα, αλλά ταυτόχρονα μου έφερναν και έναν μεγάλο θυμό: Γιατί όταν πηγαίναμε στο σχολείο (μέση εκπαίδευση) δεν μας είπαν περισσότερα για αυτά τα πολύ σημαντικά θέματα (απλά, δεν ήξεραν…).
Όταν μια μέρα σφύριξα κλέφτικα στην αγορά για να φωνάξω από μακριά έναν γνωστό μου Αφγανό, όλοι σαν να ξαφνιάστηκαν, σταμάτησαν τις δουλειές τους και με κοίταζαν περίεργα σαν να σταμάτησε ο χρόνος και σαν να έβλεπαν έναν επικίνδυνο άγνωστο που τολμάει και «σφυρίζει έτσι με αυθάδεια» μέσα στα εδάφη τους… Όταν πλησίασε ο γνωστός μου, που είχε ακούσει το σφύριγμά μου, φαινόταν σαν να ήθελε να ανοίξει η γη να τον καταπιεί, αλλά μου εξήγησε ευγενικά και συνοπτικά ότι αυτό το σφύριγμα που ξεστόμισα, το κάνουν σε μία φυλή απίστων (Καφίρ) που ζουν τώρα στο Πακιστάν πολύ κοντά στο Αφγανιστάν στα σύνορα των δύο κρατών. Αυτή η φυλή είναι οι «Καφίρ Καλάς», οι οποίοι δεν είναι μουσουλμάνοι – πιστεύουν σε πολλούς θεούς, φτιάχνουν από τα αμπέλια τους και πίνουν κρασί, και μεθάνε στις γιορτές τους και σφυρίζουν με τον ίδιο τρόπο που σφύριξα κι εγώ (αργότερα έμαθα από έναν ντόπιο ιστορικό ότι αυτό το σφύριγμα με το στόμα το έκαναν χαρακτηριστικά οι Έλληνες όταν ρίχνονταν στη μάχη – στην επίθεση, μαζί με αλαλαγμούς και πολεμικές ιαχές που έσπαγε το νευρικό σύστημα των αντιπάλων και τους έμεινε σαν τραυματική ανάμνηση… Αλλά συνέχισαν να ακούγονται τα «πολεμικά σφυρίγματα» και για 300 χρόνια μετά όσο έμειναν επίσημα οι Έλληνες – κατακτητές εκείνων των περιοχών, αλλά τέτοια σφυρίγματα έκαναν και στα γλέντια τους και στις γιορτές τους).
Αυτή η πολύ μυστήρια και περίεργη περιγραφή για αυτή την φυλή των απίστων Καλάς και ο τρόπος που αντέδρασαν όλοι οι ντόπιοι Αφγανοί σε αυτό το σφύριγμα, με έβαλε σε σκέψεις και με έκανε να αρχίσω να ψάχνω στοιχεία και πληροφορίες για αυτή τη διαφορετική φυλή που ζει στο βόρειο Πακιστάν.
Και τα επόμενα χρόνια, που τελείωσα την ιατρική και άρχισα να δουλεύω και έβγαλα τα πρώτα μου χρήματα, ταξίδεψα πάλι (το 1984) σε εκείνες τις περιοχές (από την πλευρά τού Πακιστάν πλέον, που δεν είναι τόσο επικίνδυνα τα πράγματα) για να εντοπίσω τη φυλή των Καλλάσσα (τους Kalash αποκαλούν έτσι οι αγγλόφωνοι γύρω τους, ενώ οι ίδιοι λέγονται στη δική τους λαλιά Καλλάσσα – με βαρύ τραβηγμένο λάμδα και βαρύ σίγμα).
Όταν ένας έχει το προνόμιο και την άνεση ή την τόλμη να ταξιδεύει οδικώς μέσα σε ξένους μακρινούς τόπους και να ανακατεύεται μέσα στις ζωές των ντόπιων λαών, μαθαίνει καλύτερα κάποιες λεπτομέρειες και συναντά κι άλλους ερευνητές που ψάχνουν ωραία και ενδιαφέροντα πράγματα.
Έτσι όλα αυτά τα 42 χρόνια που έχω περπατήσει με τα πόδια ατελείωτες ώρες μέσα σε μικρά χωριά και κοιλάδες που πέρασαν οι Έλληνες πριν από 2.300 χρόνια, έκαναν μάχες είτε στρατοπέδευσαν είτε σήκωσαν ένα μνημείο ή μία στούπα (τούμπα – τύμβο), είτε έχτισαν τον στόλο τους για να επιστρέψουν πίσω στη Βαβυλώνα, έχω συναντήσει πολλούς άλλους ερευνητές ή αρχαιολόγους ή ανθρωπολόγους που έψαχναν παρόμοια πράγματα.
Άλλες φορές που έχω διασχίσει ορμητικά ποτάμια, είτε κρεμαστές γέφυρες με τον τρόπο που τα περνάνε οι ντόπιοι και έχω συναντήσει στην ίδια πηγή ή στο ίδιο πανδοχείο, επιστήμονες με πολλά phD, έχουμε ξεκινήσει μακρόσυρτες συνομιλίες, έχουμε πει διάφορες ιστορίες και έχουμε ανταλλάξει διάφορες ταξιδιωτικές πληροφορίες, πίνοντας τσάι και τρώγοντας τσαπάτι με παπάγια ή μάνγκο, στο ίδιο φτωχικό μαγειρείο. Τέτοιοι ιδιαίτεροι ερευνητές και συγγραφείς που έψαχναν απίθανα πράγματα, μου υπέδειξαν λεπτομέρειες και μου αποκάλυψαν κι άλλα μέρη ή κι άλλους θεραπευτές που θα ’πρεπε να προσέξω ή κι άλλα σημεία που συνάντησαν ελληνικό στοιχείο, ή κι άλλα σημεία μουσεία και αρχαία μνημεία που θα ’πρεπε να συμπεριλάβω στις δικές μου έρευνες – στα δικά μου ενδιαφέροντα κι αυτό διεύρυνε ακόμη περισσότερο τους ορίζοντές μου και με έφερε πιο γρήγορα κοντά σε 4-5 μέρη με ξεκάθαρες ελληνικές παρουσίες – όσο ξεκάθαρες και αναλλοίωτες θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει ύστερα από 2.300 χρόνια.
Φεύγει ένας εργάτης 30-40 χρόνια στην Αυστραλία ή στην Αμερική και επιστρέφει μία φορά πίσω να δει τον τόπο που μεγάλωσε και δύσκολα αναγνωρίζει τοποθεσίες, σημεία, πρόσωπα και πράματα… Φανταστείτε τώρα, ύστερα από το 323 π.Χ. που πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος στη Βαβυλώνα και άρχισε αυτή η μεγάλη ελληνική επικράτεια να αλλάζει βασιλείς, να έρχονται άλλοι εχθρικοί λαοί, να αλλάζουν χέρια διάφοροι τόποι και διάφορα μικρά κρατίδια, να γίνονται επικές μάχες, να ξεκληρίζονται ολόκληρες εθνοτικές μειονότητες, να μετακινούνται ολόκληροι πληθυσμοί σε άλλα μακρινά μέρη, να ξαναλλάζουν οι κατακτητές και οι επικυρίαρχοι… Πόσο αλλαγμένα είναι σήμερα τα πράγματα…
Παρόλα αυτά θα αναφέρω 5-6 φυλές και 5-6 σημεία στον χάρτη, όπου πήγα (κατόπιν υποδείξεων σοβαρών ερευνητών που συνάντησα) και επισκέφτηκα μερικές μικρές ομάδες ανθρώπων, που διατηρούν ακόμη κάποια στοιχεία που θυμίζουν Ελλάδα. Ενώ ταυτόχρονα επικέντρωνα πάντα την προσοχή μου στις ιατρικές τεχνικές που διατηρούν – και στην Unani Medicine που γίνεται στον τόπο τους.
1. Η φυλή των Καλλάσσα: Μία μειονότητα 3.500 έως 5.000 ανθρώπων στο βόρειο ανατολικό ορεινό Πακιστάν, που ζουν «κρυμμένοι» μέσα σε τρεις απρόσιτες, αλλά εύφορες κοιλάδες του Ινδοκαύκασου (Hindukush) σε υψόμετρα 2.200 – 2.500 μέτρα. Οι αρχαίοι Έλληνες που έφθασαν εκεί με τα πόδια το 327 π.Χ. αποκαλούσαν τον Ινδικό Καύκασο = Παροπαμισάδες και σε αυτό το μεγάλο σύμπλεγμα βουνών που εξαπλώνεται σήμερα στο Αφγανιστάν, Παμίρ, Τατζικιστάν, νότιο Κιργιστάν και βόρειο Πακιστάν δόθηκαν πολλές μάχες με τον Μεγαλέξανδρο και τις ορεινές πολεμικές φυλές που έκρυβαν και πολλούς Πέρσες φυγάδες, ύστερα από την κατάκτηση όλης της Περσίας και ύστερα από την πτώση της Περσέπολης. Η ευρύτερη περιοχή λεγόταν Βακτριανή και ήταν μία από τις ακρότατες σατραπείες των Περσών, όπου κατέφυγε να κρυφτεί και ο ηττημένος Δαρείος και εκεί τον σκότωσε ένας από τους στρατηγούς του, ο Βήσσος. Ο Μέγας Αλέξανδρος σκέφτηκε ότι έπρεπε να τιμωρηθεί και ο Βήσσος και όσοι αξιωματούχοι Μήδοι και αρχιερείς Ζωροάστρες Πέρσες διέφυγαν εκεί για να βρουν καταφύγιο μέσα στα ατελείωτα βουνά για να επισφραγιστεί πλήρως το τέλος της βασιλείας των Αχαιμενιδών.
Η Βακτριανή ήταν επίσης, ο τόπος όπου γεννήθηκε ο Σπιτάμα Ζαρατούστρα και αργότερα ίδρυσε εκεί τη μεγάλη θρησκεία του Αχούρα Μάζντα – τον Ζωροαστρισμό. Άρα εκεί πήγαν να βρουν καταφύγιο όλοι οι ιερωμένοι (Parsees ή Φαρσείς = Φαρισαίοι) της ιερής φωτιάς των πετρελαίων – που δεν θέλησαν να παραδοθούν στους Έλληνες κατακτητές (σε πολλά σημεία της αρχαίας Μηδείας και Περσίας ανάβλυζε φυσικό πετρέλαιο υπό μορφήν παχύρευστης υγρής ασφάλτου, η οποία έπιανε εύκολα φωτιά και καιγόταν επί μήνες, γι’ αυτό και το σύμβολο του Ζωροαστρισμού είναι η «άσβεστος φλόγα» που την προστατεύει και την συντηρεί ένας μάγος. Maggi λεγόταν οι ιερείς του Αχούρα Μάζντα και είχαν χαρακτηριστικό τη μεγάλη γενειάδα και το κυπαρίσσι σαν ιερό δένδρο, ήξεραν μάλιστα και πολύ καλά Αστρολογία, διότι ο καθαρός ουρανός των πολλών ερήμων του Ιράν και του Ιράκ τούς επέτρεπε να παρατηρούν και να μελετούν τα αστέρια, από την εποχή των Σουμερίων. Οι τρεις Μάγοι που πήγαν από την Περσία στη φάτνη του Ιησού, ήταν τρεις Parsees ιερείς του Ζωροαστρισμού, που είχαν μεγάλο μίσος εναντίον του ελληνισμού και μας το κρατούσαν κρυφό από τότε, μέχρι να βρουν πολλές ευκαιρίες να εκδικηθούν και να καταστρέψουν τον Δωδεκάθεο και τους Έλληνες, κατευθύνοντας και στρέφοντας τους πρώτους αμόρφωτους φανατικούς χριστιανούς στον ελλαδικό χώρο, να καταστρέψουν τα πάντα (ιερά, ασκληπιεία, ναούς, μαντεία, εθνικούς) τάχα διαδίδοντας τη θρησκεία της «Αγάπης»…).
Σήμερα στη Βακτριανή βρίσκεται η πόλη Bagram (στην αρχαιότητα κοντά στα Βάκτρα), όπου επέλεξαν το 2002 οι Αμερικάνοι να κάνουν τη στρατιωτική τους βάση, στο ίδιο σημείο ακριβώς όπου πριν από 2.300 χρόνια ο Μέγας Αλέξανδρος είχε επιλέξει να στρατοπεδεύσει επί πολλούς μήνες. Κοντά στα Βάκτρα ήταν και η πόλη Ορτόσπανα (η σημερινή Καμπούλ). Αυτές οι μικρές περιοχές του Ινδοκαύκασου ήταν μικρές, εύφορες κοιλάδες περιτριγυρισμένες από τεράστιους ορεινούς όγκους, άρα ήταν οι καλύτερες κρυψώνες – και από την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκαν, για να βρίσκουν καταφύγιο διάφοροι πολέμαρχοι. Εκεί στα μεγάλα συμπλέγματα σπηλαίων και φυσικών κρυψώνων έβρισκε καταφύγιο και ο Οσάμα Μπιν Λάντεν το 2001, οι Μουτζαχεντίν παλαιότερα, ενώ οι Ταλιμπάν τώρα πρόσφατα είχαν τα ορμητήριά τους… Όσοι κρύβονταν εκεί επιβίωναν σίγουρα από διάφορους επίδοξους κατακτητές. Θα αναφέρω απλά πόσοι και πόσοι ξένοι λαοί πέρασαν και κατέκτησαν το Αφγανιστάν μια που ήταν πάνω σε έναν από τους δρόμους του Μεταξιού και έβγαινε από εκείνα τα βουνά το πανέμορφο πέτρωμα – ημιπολύτιμος λίθος Λάπις Λάζουλι, ενώ στη Σογδιανή έβγαινε χρυσάφι.
Μετά τους Πέρσες και τους Έλληνες, πέρασαν οι εξής κατακτητές τους επόμενους αιώνες: Οι Πάρθοι, οι Σάκκες, οι Γιούζι Yuezhi, οι Κουσάνοι, οι Σκύθες, οι Λευκοί Ούνοι. Το 642 μ.Χ. οι Άραβες εισέβαλαν σε ολόκληρη την περιοχή και επέβαλαν το Ισλάμ με το ζόρι και σκοτωμούς. Οι Τούρκοι Γκαζναβίντ το 998 με τον Mahmud του Ghazni έφτασαν μέχρι την Ινδία και παρέμειναν κατακτητές έως το 1030. Μετά έρχεται η εισβολή των Μογγόλων το 1219 υπό την ηγεσία του Genghis Khan, που είχε σαν αποτέλεσμα τη μαζική σφαγή του πληθυσμού, την καταστροφή πολλών πόλεων, συμπεριλαμβανομένων της Herat, Ghazni και Balkh.
Συνεχίζεται…