Στο πλαίσιο του προγράμματος ψυχολογικής υποστήριξης «Κανένας μόνος στην πανδημία», μέσω συμβουλευτικής από εξειδικευμένους επαγγελματίες, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις μακροπρόθεσμες συνέπειες της πανδημίας στην ψυχική υγεία του πληθυσμού.
Στη διάρκεια του 2022 ο αριθμός των εξυπηρετούμενων του προγράμματος που οι δράσεις του αποσκοπούν στην υποστήριξη των κατοίκων της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας έφτασε περίπου τα 70 άτομα.
Διαπιστώθηκε ότι 1 στους 5 που ζήτησε στήριξη είχε προβλήματα στις οικογενειακές σχέσεις, ενώ 8 στους 10 ήταν γυναίκες.
Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος «Όσο προχωράμε στην πανδημία, τόσο τα αιτήματα, όσο και οι πληθυσμιακές ομάδες δεν σχετίζονται γραμμικά με την εμπειρία του κορωνοϊού. Για παράδειγμα, τα αιτήματα πλέον συνδέονται περισσότερο με δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σε αιτήματα που δεν έχουν σχέση αμιγώς με την Covid-19, σε ορισμένες περιπτώσεις υποβόσκει ως επιβαρυντικός Παράγοντας».
Συγκεκριμένα τα ποσοστά των ζητημάτων που οδήγησαν τα άτομα στη λήψη υποστήριξης διαμορφώθηκαν ως εξής: 21,8% προβλήματα στις οικογενειακές σχέσεις, 16,4% αγχώδεις / συναισθηματικές διαταραχές, 14,5% προβλήματα στις λοιπές διαπροσωπικές σχέσεις, 14,5% ανεργία και οικονομικά προβλήματα, 12,7% ψυχικές επιπτώσεις λόγω χρόνιου νοσήματος, 7,3% πένθος, 3,6% ψυχικές επιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, 3,6% ψυχική επιβάρυνση υγειονομικού προσωπικού εργαζόμενου σε μονάδες Covid, 3,6% περιστατικά long Covid και 1,8% περιστατικά νόσησης από κορωνοϊό.
Παρατηρήθηκαν, επίσης, υψηλά επίπεδα άγχους και θλίψης, τα οποία, σε αρκετές από τις περιπτώσεις, σχετίζονται με κοινωνική απομόνωση, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, διαταραχές ύπνου και διατροφής.
Μία ακόμη εμπειρική παρατήρηση είναι τα υψηλά επίπεδα αισθήματος μοναξιάς στον γενικό πληθυσμό, που εν μέρει σχετίζονται με την εσωστρέφεια και την απομόνωση των δύο ετών που προηγήθηκαν.
Αποτέλεσμα αυτού, η αναζήτηση ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για την ομαλότερη επανακοινωνικοποίηση.
Μια αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι τα υψηλά επίπεδα αναβλητικότητας. Το σκηνικό της στασιμότητας, λόγω καραντίνας, και η δυσκολία επανένταξης στη ρουτίνα πυροδότησαν τα υψηλά αυτά ποσοστά.
Γυναίκες οι 8 στους 10
Σχετικά με το φύλο των αιτούντων παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική ποσοστιαία διαφορά μεταξύ των δύο φύλων (82,8% οι γυναίκες έναντι 17,2% των ανδρών). Ενδιαφέρουσα είναι η σύγκριση του 2022 με το 2021, όσον αφορά στη μεταβλητή του φύλου. Κατά τη διάρκεια του 2021, η διαφορά μεταξύ γυναικών και αντρών που έλαβαν υποστήριξη ήταν σχεδόν μηδενική (50,7% το ποσοστό των γυναικών, έναντι 49,3% των ανδρών). Στον αντίποδα, κατά το 2022, οι γυναίκες που έλαβαν υποστήριξη από το πρόγραμμα ήταν περίπου 5 φορές περισσότερες από τους άντρες. Σε ερμηνευτικό επίπεδο, η σημαντική διαφορά μεταξύ των 2 ετών θα μπορούσε να αποδοθεί στο ότι οι γυναίκες αναζήτησαν ψυχοκοινωνική υποστήριξη ανεξαρτήτως διακυμάνσεων της πανδημικής κρίσης. Οι άντρες από την άλλη, έλαβαν
υποστήριξη σε περιόδους έξαρσης της πανδημίας και σπανιότερα σε περιόδους εξομάλυνσης αυτής.
Σχετικά με την ηλικία ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 44,2 έτη, με τον μικρότερο σε ηλικία ωφελούμενο του προγράμματος να είναι 18 ετών και τον μεγαλύτερο 80. Ο μέσος όρος ηλικίας φαίνεται να μειώθηκε σε σχέση με το 2021 (49,8 έτη). Η μείωση του μέσου όρου ηλικίας συμβαδίζει με την πτωτική πορεία των αμιγώς σχετικών αιτημάτων με τον κορωνοϊό (νόσηση από covid, ευπαθείς ομάδες, ηλικιωμένοι, περιστατικά long covid), καθώς από τον Σεπτέμβριο του 2022 το πρόγραμμα επεκτάθηκε απευθυνόμενο στον γενικό πληθυσμό.
Αξιοσημείωτη κορύφωση παρατηρήθηκε κατά τους μήνες Νοέμβριο (21,8%) , Ιούλιο (18,2%), Ιανουάριο (18,2%) και Μάρτιο (12,7%).
Σε επίπεδο ερμηνείας, το υψηλό ποσοστό του Νοεμβρίου θα μπορούσε να αποδοθεί στο ότι το πρόγραμμα είχε μόλις ανοίξει στον γενικό πληθυσμό (Σεπτέμβριος 2022) και πλέον μπορούσε να εξυπηρετηθεί οποιοδήποτε αίτημα. Παράλληλα, το μεγάλο ποσοστό του Νοεμβρίου θα μπορούσε να εξηγηθεί τόσο από την εποχικότητα συναισθηματικών διακυμάνσεων (π.χ. εποχική κατάθλιψη), όσο και από την πρακτικά και συναισθηματικά επιβαρυντική επιστροφή του κόσμου στην καθημερινότητα και τη ρουτίνα του.
Το καλοκαίρι του 2022 ήταν το πρώτο μετά από δύο συναπτά καλοκαίρια που επήλθε μια σταδιακή άρση μέτρων και, άρα, η προστασία από τον ιό αποτελούσε πλέον αμιγώς ατομική ευθύνη.
Επίσης, η επιστροφή σε ρυθμούς αυξημένης κοινωνικότητας που συνήθως το καλοκαίρι «επιβάλλει», θα μπορούσε να συσχετιστεί με την αυξητική τάση των αιτημάτων για τον μήνα Ιούλιο.
Ο υψηλός αριθμός κρουσμάτων εικάζεται ότι συνδέεται με τα ποσοστά των μηνών Ιανουάριος και Μάρτιος.
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα
Η Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης, ως υπηρεσία του Κέντρου Ημέρας Κ.Η.Π.Ο.Σ., το οποίο ανήκει ως δομή στον Φορέα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης «ΔΙΟΔΟΣ ΑμΚΕ», αποτελεί έργο στο πλαίσιο του προγράμματος ψυχολογικής υποστήριξης «Κανένας μόνος στην πανδημία», υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας.
Το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – «Next Generatioon EU».
Η λειτουργία της μονάδας ξεκίνησε τον Ιανουάριο 2021 και συνεχίζει έως σήμερα.
Το πρόγραμμα στελεχώνεται από 2 ψυχολόγους (Φοίβη Αναγνώστου και Θεοδώρα Γεωργατζή) και 2 κοινωνικούς λειτουργούς (Απόστολος Αθανασίου και Παναγιώτα Παπαντωνίου).
Επιστημονικά υπεύθυνη της ομάδας είναι η Ποτουρίδου Παναγιώτα, ψυχολόγος.
Όλες οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν μέσω τηλεφωνικής διαδικτυακής και διά ζώσης επικοινωνίας.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν καθημερινά (Δευτέρα – Κυριακή) 9.00 – 21.00 με τα τηλ. 24210 31993 και 6936 708485.