Περίπου ο ένας στους δύο ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες καλείται να πληρώσει αναδρομικές ασφαλιστικές εισφορές. Το υπουργείο Εργασίας δίνει στη δημοσιότητα στοιχεία τα οποία κάνουν λόγο για αύξηση της εισπραξιμότητας. Από την άλλη, τα ποσοστά που ανακοινώθηκαν δείχνουν ότι:
1. Το 25,6% των αυτοαπασχολουμένων δεν έχει πληρώσει ούτε ένα ευρώ κατά τη διάρκεια του 2017. Προς το παρόν δεν έχει φορτωθεί με προσαυξήσεις. Όμως όσοι δεν πληρώσουν το ένα πέμπτο των εισφορών στο τέλος Μαίου (μαζί με τις τρέχουσες εισφορές) θα βρεθούν αντιμέτωποι με ακόμη μεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Η κατάσταση διαμορφώνεται ως εξής: Ακόμη και όσοι εμφάνισαν κέρδη κάτω των 7000 ευρώ το 2016 θα πρέπει να πληρώσουν μια πρώτη δόση ύψους 403 ευρώ στον ΕΦΚΑ μέχρι το τέλος Μαίου καθώς αυτό το ποσό αποτελεί το ένα πέμπτο του συνολικού χρέους που έχει συσσωρευτεί για το 2017 (2016 ευρώ). Εκτός από τα 403 ευρώ, θα πρέπει να πληρωθούν και οι εισφορές του Μαρτίου οι οποίες ανέρχονται στα 568 ευρώ. Σύνολο: 571 ευρώ για ένα επαγγελματία που δηλώνει ότι το μηνιαίο του κέρδος δεν είναι μεγαλύτερο από 600 ευρώ τον μήνα μεικτά ή κάτω από 500 ευρώ καθαρά. Οφειλές 571 ευρώ θα βεβαιώνονται κάθε μήνα μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου κάτι που σημαίνει ότι ο επαγγελματίας για να είναι συνεπής θα πρέπει να δίνει όλο του το μηνιαίο εισόδημα και κάτι από τα «έτοιμα».
2. Το 22,1% των αυτοαπασχολουμένων έχουν κάνει μερικές καταβολές. Τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας δεν είναι λεπτομερή. Δηλαδή, δεν υπάρχει καμία πληροφορία για το ύψος των οφειλών που έχει συσσωρεύσει καθένας εκ των μερικώς ανταποκρινόμενων απέναντι στον ΕΦΚΑ. Γεγονός ότι και αυτό το 22% των αυτοαπασχολουμένων (περίπου 300.000 άτομα) θα πρέπει να πληρώνουν ταυτόχρονα δύο εκκαθαριστικά: και τα τρέχοντα και το ένα πέμπτο των οφειλών του 2017.
Από τα περίπου 1,15 εκατομμύρια εκκαθαριστικά που έχουν εκδοθεί μέχρι στιγμής, προκύπτει ότι για το 23,7% δεν υπάρχει καμία υποχρέωση για το 2017 (ούτε καταβολή ούτε επιστροφή από τον ΕΦΚΑ) ενώ επιστροφή δικαιούνται περίπου οι 28 στους 100.
Το υπουργείο Εργασίας απέφυγε να αναφέρει οποιονδήποτε αριθμό. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε (η οποία μάλιστα στηρίζεται στα 1,15 εκατομμύρια εκκαθαριστικά εκ των συνολικά 1,4 εκατομμυρίων καθώς ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση για όσους έχουν διπλή ιδιότητα δηλαδή και μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες) αναφέρει ότι: «η εκκαθάριση των εισφορών του 2017 των μη μισθωτών από τον ΕΦΚΑ και την ΗΔΙΚΑ με το νέο σύστημα υπολογισμού καταρρίπτει το αφήγημα ότι οι νέες εισφορές, με βάση το πραγματικό εισόδημα, προκάλεσαν εκτεταμένη απόκρυψη εισοδημάτων».
Το επιχείρημα του υπουργείου Εργασίας δεν στηρίζεται σε κανέναν αριθμό. Οι πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι το δηλωθέν εισόδημα των αυτοαπασχολουμένων έχει μειωθεί κατά 20% ή κατά 900 εκατ. ευρώ μέσα στο 2017 συγκριτικά με το 2016. Επισήμως, τα στοιχεία από την επεξεργασία των περυσινών φορολογικών δηλώσεων δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα. Από την άλλη τα ποσοστά που αναφέρει το υπουργείο Εργασίας δεν θεμελιώνουν σε καμία περίπτωση το αν υπήρξε μείωση ή όχι στη φορολογητέα ύλη. Για παράδειγμα, αν ένα εκατομμύριο επαγγελματίες δήλωσαν κατά μέσο όρο εισόδημα 6000 ευρώ αντί για 7000 ευρώ, αυτό δεν θα φανεί στην εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών καθώς ούτως ή άλλως οι επαγγελματίες πληρώνουν το πλαφόν των 168 ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών όμως, σε μια τέτοια περίπτωση θα έχει χάσει φορολογητέα ύλη ένα δις. ευρώ και φόρους άνω των 220 εκατ. ευρώ.
Η εκκαθάριση των εισφορών του 2017 των μη μισθωτών από τον ΕΦΚΑ και την ΗΔΙΚΑ με το νέο σύστημα υπολογισμού καταρρίπτει το “αφήγημα” ότι οι νέες εισφορές, με βάση το πραγματικό εισόδημα, προκάλεσαν εκτεταμένη απόκρυψη εισοδημάτων. Καταρρίπτει, επίσης, και τους ανυπόστατους ισχυρισμούς ότι το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ προήλθε από την επιβολή δήθεν εξοντωτικών εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες, στους αυτοαπασχολούμενους και στους αγρότες.
Η εκκαθάριση η οποία έγινε με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού των εισφορών, τις διαφορές των εισοδημάτων μεταξύ των ετών 2015 (όταν δεν ήταν γνωστός ο Ν. 4387/16) και 2016 (όταν τέθηκε σε εφαρμογή ο Ν. 4387/16) καθώς και τις εισφορές που έχουν καταβληθεί έως και τους πρώτους μήνες του 2018, κατέδειξε ακριβώς τα αντίθετα.
Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων και τα ειδοποιητήρια τα οποία αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ για 1.155.354 μη μισθωτούς, που έχουν υποχρέωση να καταβάλλουν εισφορές αποκλειστικά από εισοδήματα ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ανεξάρτητα αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες:
• Η εισπραξιμότητα των εισφορών ως προς το εισπραχθέν ποσό, σε αντίθεση με τα χαμηλά ποσοστά που υπήρχαν με το παλιό καθεστώς και δεν υπερέβαιναν το 53% κατά μέσο όρο, άγγιξε το 65,5% των απαιτητών εισφορών, δηλαδή βελτιώθηκε η εισπραξιμότητα κατά 24%.
• Το ποσοστό των ασφαλισμένων με μερική ή πλήρη συμμόρφωση έφτασε στο 74,4%. Το 23,7% των μη μισθωτών δεν έχει ούτε χρεωστικό ούτε πιστωτικό υπόλοιπο. Το 28,6% έχει πιστωτικά εκκαθαριστικά. Το 22,1% έχει κάνει μερικές καταβολές και το 25,6% δεν έχει καταβάλει καθόλου εισφορές.
Πηγή: The TOC