Της
Μαρίας Αλμπανίδου,
νομικού MSc,
ποιήτριας
Καλημέρα, καλημέρα αγαπημένες φίλες και αγαπημένοι φίλοι! Σήμερα θα σας μιλήσω για ένα συγκλονιστικό βιβλίο, ένα από τα τρία καλύτερα βιβλία ψυχολογίας, που έχω διαβάσει ποτέ, βιβλίο σταθμό για την προσωπική ανάπτυξη, από έναν από τους πιο επιδραστικούς ψυχολόγους του δυτικού κόσμου της εποχής μας, σύμφωνα με τους New York Times. Και αναφέρομαι στον συγγραφέα και όχι μόνο, όπως θα δείτε στη συνέχεια, Jordan B. Peterson και στο βιβλίο του «12 κανόνες για τη ζωή» από τις εξαιρετικές εκδόσεις Key Books, που φέτος γιορτάζουν τα 8 τους χρόνια! Χρόνια πολλά, λοιπόν, με πολλές-πολλές μοναδικές εκδόσεις και συγγραφείς!
Ο Jordan B. Peterson μεγάλωσε και σκληραγωγήθηκε στους παγωμένους ερημότοπους της Βόρειας Αλμπέρτα, στον Καναδά. Έχει πραγματοποιήσει ριψοκίνδυνα ακροβατικά με αεροπλάνο από ανθρακόνημα, έχει εξερευνήσει μαζί με αστροναύτες έναν κρατήρα από μετεωρίτη στην Αριζόνα και έχει χτίσει έναν τελετουργικό ινδιάνικο ναό στον πάνω όροφο του σπιτιού του στο Τορόντο, όταν τον έκανε μέλος της η φυλή Kwagu’l. Έχει διδάξει μυθολογία σε δικηγόρους, γιατρούς και επιχειρηματίες, έχει υπάρξει σύμβουλος του γ.γ. του Ο.Η.Ε., έχει βοηθήσει τους θεραπευόμενούς του να αντιμετωπίσουν την κατάθλιψη, την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, το άγχος και τη σχιζοφρένεια, έχει διατελέσει σύμβουλος μεγάλων δικηγορικών γραφείων στον Καναδά και έχει δώσει μεγάλο αριθμό διαλέξεων στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Σε συνεργασία με τους φοιτητές και τους συναδέλφους του από το Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο dr. Peterson έχει πραγματοποιήσει πάνω από εκατό επιστημονικές δημοσιεύσεις, μεταμορφώνοντας τη σύγχρονη κατανόηση της προσωπικότητας, ενώ το βιβλίο του Maps of Meaning: The Architecture of Belief αποτέλεσε επανάσταση στην ψυχολογία της θρησκείας. Ζει στο Τορόντο του Οντάριο, στον Καναδά.
Κι ας δούμε τον Jordan B. Peterson με αριθμούς:
Έχει μεταφραστεί σε 50 γλώσσες – Περισσότερα από 50 εκατομμύρια αντίτυπα – 700 εκατομμύρια θεάσεις στο YouTube – 55 εκατομμύρια downloads στα podcasts του – 14 εκατομμύρια επισκέπτες στο blog του – 6,5 εκατομμύρια followers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Έχουν πει γι’ αυτόν και το βιβλίο του:
«Ωρίμασε και ανάλαβε τις ευθύνες σου: Αυτό είναι το μήνυμα αυτού του ροκ σταρ ψυχολόγου. Ένας σκληροπυρηνικός οδηγός αυτάρκειας, καλής συμπεριφοράς, προσωπικής ανάπτυξης και ατομικότητας {…} Ο Peterson υφαίνει τις ιδέες του σαν μάγος» (The Times).
«O Peterson είναι μια μοναδική περίπτωση διανοούμενου. Έχει την ικανότητα να παίρνει τις πιο δύσκολες ιδέες και να τις κάνει συναρπαστικές. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που τα βίντεό του στο YouTube έχουν πάνω από 35 εκατομμύρια θεάσεις. Είναι ό,τι πλησιέστερο σε ροκ σταρ έχει να επιδείξει ο ακαδημαϊκός κόσμος» (The Observer).
Ποιοι είναι όμως αυτοί οι περίφημοι, ρηξικέλευθοι και πολύ συναρπαστικοί κανόνες για τη ζωή;
Ας τους δούμε έναν-έναν:
-1ος κανόνας: Στάσου με ίσια την πλάτη και όρθιους τους ώμους.
-2ος κανόνας: Φρόντισε τον εαυτό σου σαν να είναι κάποιος που έχεις την ευθύνη να βοηθήσεις.
-3ος κανόνας: Κάνε φίλους τους ανθρώπους που θέλουν το καλύτερο για εσένα.
-4ος κανόνας: Σύγκρινε τον εαυτό σου με αυτόν που ήσουν χθες και όχι με αυτόν που είναι κάποιος άλλος σήμερα.
-5ος κανόνας: Μην αφήνεις τα παιδιά σου να κάνουν ο,τιδήποτε θα μπορούσε να σε κάνει να τα αντιπαθήσεις.
-6ος κανόνας: Βάλε το σπίτι σου σε τέλεια τάξη πριν αρχίσεις να κατακρίνεις τον κόσμο.
-7ος κανόνας: Να επιδιώκεις αυτό που έχει νόημα (και όχι αυτό που είναι ωφελιμιστικό)
-8ος κανόνας: Πες την αλήθεια. Ή, τουλάχιστον, μη λες ψέματα.
-9ος κανόνας: Να υποθέτεις ότι ο άνθρωπος τον οποίο ακούς ίσως γνωρίζει κάτι που εσύ αγνοείς.
-10ος κανόνας: Να μιλάς με ακρίβεια.
-11ος κανόνας: Μην ενοχλείς τα παιδιά όταν κάνουν σκέιτμπορντ.
-12ος κανόνας: Όταν βρεις κάποια γάτα στον δρόμο, χάιδεψέ τη.
Ας δούμε πιο αναλυτικά μερικούς απ’ αυτούς τους κανόνες:
1ος κανόνας: Στάσου με ίσια την πλάτη κι όρθιους τους ώμους:
Το να στέκεσαι με ίσια την πλάτη και όρθιους τους ώμους συνεπάγεται να αποδέχεσαι την τρομερή ευθύνη της ζωής με τα μάτια ανοιχτά. Συνεπάγεται να αποφασίζεις να μεταμορφώσεις οικειοθελώς το χάος των δυνατοτήτων σε μια τακτική κατοικήσιμη πραγματικότητα. Συνεπάγεται να υιοθετείς το βάρος της άβολης ευαλωτότητας και να αποδέχεσαι το τέλος του ασυνείδητου Παραδείσου της παιδικής ηλικίας, όταν μόνο αμυδρά καταλαβαίνεις το πεπερασμένο και τη θνητότητα. Συνεπάγεται ότι αναλαμβάνεις οικειοθελώς τις απαραίτητες θυσίες για να δημιουργήσεις μια παραγωγική και γεμάτη νόημα πραγματικότητα.
Έτσι, δώσε μεγάλη προσοχή στη στάση σου. Σταμάτα να περπατάς σκυφτός. Πες αυτό που σκέφτεσαι. Πρόβαλε τις επιθυμίες σου, σαν να τις δικαιούσαι – τουλάχιστον όσο τις δικαιούνται και οι άλλοι. Περπάτα ευθυτενής και κοίτα με ειλικρίνεια μπροστά. Τόλμα να είσαι επικίνδυνος. Βοήθα τη σεροτονίνη να ρέει άφθονη μέσα από τις νευρικές οδούς που αποζητούν με απελπισία την ηρεμιστική της δράση.
2ος κανόνας: Φρόντισε τον εαυτό σου σαν να είναι κάποιος που έχεις την ευθύνη να βοηθήσεις:
Πρέπει να ορίσεις πού πηγαίνεις, έτσι ώστε να διαπραγματευτείς υπέρ σου, για να μην καταλήξεις πικραμένος, εκδικητικός και βάναυσος. Πρέπει να εκφράζεις τις αρχές σου, έτσι ώστε να μπορείς να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου, όταν οι άλλοι σε εκμεταλλεύονται απρεπώς, και έτσι ώστε να είσαι ασφαλής, τόσο όταν δουλεύεις, όσο και όταν παίζεις. Πρέπει να αυτοπειθαρχείς προσεκτικά. Πρέπει να τηρείς τις υποσχέσεις που δίνεις στον εαυτό σου και να ανταμείβεις τον εαυτό σου, προκειμένου να μπορείς να εμπιστεύεσαι και να κινητοποιείς τον εαυτό σου. Χρειάζεται να ορίσεις το πώς φέρεσαι στον εαυτό σου, έτσι ώστε να έχεις περισσότερες πιθανότητες να γίνεις και να παραμείνεις καλός άνθρωπος. Θα ήταν ωραίο να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο. Εξάλλου, ο Παράδεισος δεν θα έρθει από μόνος του.
Μην υποτιμάς τη δύναμη του οράματος και της καθοδήγησης. Είναι ακαταμάχητες δυνάμεις, που μπορούν να μεταμορφώσουν ό,τι μπορεί να δείχνει ανυπέρβλητο εμπόδιο σε ανοιχτά μονοπάτια και διευρυνόμενες ευκαιρίες. Δυνάμωσε το άτομο. Ξεκίνα με τον εαυτό σου. Φρόντισε τον εαυτό σου. Όρισε το ποιος είσαι. Βελτίωσε την προσωπικότητά σου. Επίλεξε τον προορισμό σου και έκφρασε το είναι σου. Όπως παρατήρησε τόσο λαμπρά ο σπουδαίος Γερμανός φιλόσοφος του 19ου αιώνα Φρίντριχ Νίτσε: «Αυτοί που έχουν ένα «γιατί» για να ζουν μπορούν να αντέξουν σχεδόν οποιοδήποτε «πώς»».
3ος κανόνας: Κάνε φίλους τους ανθρώπους που θέλουν το καλύτερο από εσένα:
Εάν μένω σε μια μη υγιή σχέση μαζί σου, ίσως φταίει ότι έχω πολύ αδύναμη θέληση και δεν μπορώ να πάρω την απόφαση, αλλά δεν θέλω να το ξέρω αυτό. Έτσι συνεχίζω να σε βοηθώ και καθησυχάζω τον εαυτό μου για το άσκοπο μαρτύριό μου. Ίσως θα μπορώ τότε να συμπεράνω για τον εαυτό μου ότι «κάποιος που θυσιάζεται έτσι, που είναι τόσο πρόθυμος να βοηθήσει κάποιον άλλον, πρέπει να είναι καλός». Όχι, όμως, και τόσο. Μπορεί να είναι κάποιος που προσπαθεί να προβάλει μια καλή εικόνα ενώ προσποιείται ότι λύνει ένα φαινομενικά δύσκολο πρόβλημα, αντί να είναι πραγματικά καλός και να αντιμετωπίζει μια πραγματικότητα.
Ίσως αντί να συνεχίσω τη φιλία μας να πρέπει απλώς να απομακρυνθώ, να ανασυγκροτηθώ και να δώσω το καλό παράδειγμα.
Και στην περίπτωση που χρειάζεται να αναφερθεί, όλα τα παραπάνω δεν προσφέρουν καμία δικαιολογία σε όσους εγκαταλείπουν όσους έχουν πραγματικά ανάγκη, προκειμένου να κυνηγήσουν μια περιορισμένη και τυφλή φιλοδοξία.
Όπως θα διαπιστώσατε κι εσείς οι ίδιοι από τα παραπάνω, πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα βιβλία ψυχολογίας που κυκλοφορούν. Για μένα όπως σας ανέφερα ήδη είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία ψυχολογίας που έχω διαβάσει ποτέ. Είναι έξυπνο, πνευματώδες, ευφυές, δημιουργικό, συναρπαστικό, περιπετειώδες, διαυγές, απροκάλυπτα ειλικρινές, αθώο, μοναδικό. Όταν το τελειώνεις, νιώθεις ότι τα μέσα σου έχουν μπει στη θέση τους και ότι είναι σαν να έχεις κάνει πολλές-πολλές ώρες εξαιρετικής ποιότητας ψυχοθεραπεία. Πραγματεύεται τόσο βαθιά, πανανθρώπινα θέματα με τόσο ξεκάθαρο και ειλικρινή τρόπο που δίνει σαφέστατες απαντήσεις σε πολύ δύσκολα θέματα που μας απασχολούν όλους μα όλους. Είναι ένα εγχειρίδιο εξερεύνησης εαυτού και του κόσμου. Μου ανακατασκεύασε ό,τι ήξερα και δεν ήξερα για τον σύγχρονο κόσμο, για τη σύγχρονη σκέψη, την σύγχρονη αντίληψη, τη διαπαιδαγώγηση παιδιών, την ατομική ευθύνη, το θάρρος, τη δημιουργικότητα, την ψυχολογία, τον Θεό και πολλά-πολλά άλλα θέματα και μαθήματα εξίσου πολύτιμα. Με ξαναδημιούργησε θα μπορούσα να πω. Ναι, τα βιβλία πράγματι έχουν τη δύναμη να μας δημιουργούν από την αρχή, πρωτίστως εκεί που έχουμε κενά.
Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα, πρέπει να βρίσκεται στη βιβλιοθήκη κάθε σύγχρονου σκεπτόμενου ανθρώπου, κάθε σύγχρονου σκεπτόμενου αναγνώστη.
Καλή σας ανάγνωση!