Του Γιάννη Φ. Ιωαννίδη – Αθήνα, 20 Μαρτίου 2015*
Τον παππού μου τον σκότωσαν Γερμανοί στρατιώτες σε μάχη το Μάιο του 1944, λίγους μήνες πριν την απελευθέρωση της Κρήτης. Ήταν πετυχημένος δικηγόρος. Με το θάνατό του, σε ηλικία 41 ετών, άφησε μια χήρα και τέσσερα ορφανά, το μεγαλύτερο δέκα ετών, που μεγάλωσαν σε συνθήκες φτώχειας.
Δε μιλώ τη γλώσσα και έχω επισκεφθεί μια φορά μόνο τη Γερμανία, για λίγες μέρες, να δω το Βερολίνο. Δεν είμαι βαθύς γνώστης της γερμανικής κουλτούρας και δεν έχω κανένα ιδιαίτερο λόγο να συμπαθώ τους Γερμανούς. Αν και είμαι οπαδός της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, έχω εδώ και καιρό πολλές αμφιβολίες για την πορεία της ΕΕ. Πιστεύω ότι η κρίση που χτύπησε τη χώρα μου έχει μεν πολλές ιδιαιτερότητες, οι αιτίες της όμως δεν είναι αποκλειστικά ελληνικές. Προσπαθώ να ανταποκρίνομαι στις οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις μου και παράλληλα συμμετέχω σε πολιτικές και κοινωνικές δράσεις, που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των τωρινών μας προβλημάτων.
Αλλά έχω αγανακτήσει.
Έχω αγανακτήσει με την, αρχικά περιθωριακή και γραφική, τώρα πλέον επικίνδυνη συμμαχία του κακού, που οδηγεί σε ένα πρωτόγονο εθνικισμό, σε ένα παροξυσμό των «προαιώνιων» αντιθέσεων μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας. Οργίζομαι όταν βγαίνουν στον αφρό, από τα τάρταρα όπου ήταν ξεχασμένα, όλα τα στερεότυπα και οι αμοιβαίες προκαταλήψεις. Όχι μόνο γιατί διαστρεβλώνουν με γενικεύσεις την πραγματικότητα και συχνά διατυπώνονται με αντιαισθητική χυδαιότητα. Αλλά κυρίως γιατί ο ρατσισμός και εθνικισμός, όπως πάντα και παντού, χρησιμεύουν ιδίως για να θολώνουν το τοπίο, για να κρύβουν τις πραγματικές αντιθέσεις, για να συσκοτίζουν τις πολιτικές, να δηλητηριάζουν την ατμόσφαιρα. Μ’ άλλα λόγια να υπονομεύουν τις προϋποθέσεις για να υπάρξει πραγματικός πολιτικός διάλογος, να λειτουργεί η Δημοκρατία.
Προϋπόθεση για να λειτουργεί η Δημοκρατία δεν είναι μια αγγελική αντίληψη για την αρμονική συνύπαρξη των εθνών. Μπορεί κάλλιστα κάποιος να μη θαυμάζει την Ακρόπολη ή να βαριέται τον Γκαίτε. Δεν είναι όλοι υποχρεωμένοι να αγαπούν τη φέτα ή τα λουκάνικα και, ακόμα σημαντικότερο, δεν είναι καν απαραίτητο να υποστηρίζουν τη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Είμαι σοσιαλδημοκράτης αλλά δέχομαι να συζητήσω με ένα μαρξιστή-λενινιστή, όπως και μ’ ένα ακραιφνή νεοφιλελεύθερο.
Καταγγέλλω όμως όποιον, στο όνομα οιασδήποτε εθνικής περηφάνιας ή με την επίκληση κάποιας ιστορικής ή φυλετικά προσδιορισμένης ανωτερότητας, ξεφεύγει από το 2015, από το εδώ και τώρα. Και τον καταγγέλλω ιδίως όταν το κάνει υπολογισμένα και ωφελιμιστικά, αν είναι πολιτικός ή διαμορφωτής κοινής γνώμης.
Καλώ λοιπόν όσους πιστεύουν πως αξίζει να αντιταχθούν σε αυτή την επικίνδυνη παρεκτροπή, όσους παίρνουν στα σοβαρά τη Δημοκρατία και την Πολιτική, να δημοσιοποιήσουν τη θέση τους.
Ζούμε στην Ευρώπη, στην Ελλάδα και τη Γερμανία, και το έτος είναι 2015. Να διαφωνήσουμε, καμία αντίρρηση, αλλά να διαφωνήσουμε κυρίως για το πώς θα ζήσουμε καλύτερα, σήμερα και αύριο. Όσο για το παρελθόν, αυτό είναι μια χωριστή συζήτηση, που πρέπει κι αυτή να γίνει, με την ειλικρίνεια που η Γερμανία οφείλει να δείξει. Αλλά δεν θα μπερδέψουμε τα spreads με τους νεκρούς μας, γιατί θα είναι σα να τους σκοτώνουμε δεύτερη φορά.
Εάν κι άλλοι συμφωνούν με τα παραπάνω ας το δηλώσουν στην εφημερίδα, για να κάνουμε μαζί πράξεις, τις σκέψεις και τα λόγια μας.
“Ο Γιάννης Φ. Ιωαννίδης είναι δικηγόρος, τέως Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εσωτερικών, [email protected]
Πηγή: Εφημερίδα Τα Νέα