Για τη φιλόλογο κ. Ελένη Κατοίκου, η έκθεση είναι πολλά παραπάνω από ένα σχολικό μάθημα. Μετρά μία πολυετή πορεία στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης κι έχει προετοιμάσει όλα τα χρόνια εκατοντάδες υποψήφιους για τις πανελλαδικές εξετάσεις, βιώνοντας όλα τα συστήματα εξετάσεων που έχουν εφαρμοστεί για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τα μέσα της δεκαετίας του’80 μέχρι και σήμερα.
Φέτος συμπλήρωσε τριάντα πέντε έτη αδιάλειπτης παρουσίας στις φροντιστηριακές αίθουσες, συμπορευόμενη στο μεγαλύτερο διάστημα με τον σύζυγό της, Μηνά Χαραλαμπίδη, βιολόγο και επίσης καταξιωμένο φροντιστή στην τοπική κοινωνία. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, η ιδιοκτήτρια του φιλολογικού φροντιστηρίου «Επίκουρος» μοιράζεται την ίδια αγωνία με τους μαθητές της.
Στον… απόηχο της ανακοίνωσης των φετινών βαθμολογιών, η Βολιώτισσα φιλόλογος μίλησε για τον θεσμό των πανελλαδικών και με την αδιαμφισβήτητη εμπειρία που διαθέτει, κατέθεσε τις απόψεις της για την εκπαιδευτική διαδικασία. «Με το που βγήκαν τα αποτελέσματα, δεν αξιολογήθηκαν μόνο τα παιδιά, αλλά κι εμείς για τη δουλειά που κάναμε», σημείωσε για το σκηνικό που επαναλήφθηκε, αν και έσπευσε να ξεκαθαρίσει: «Φέτος είχαμε πολλά προβλήματα. Για παράδειγμα στη Βιολογία είχαμε θέματα εκτός ύλης, ενώ στην Έκθεση ορισμένα ερωτήματα ήταν πολύ προσωπικά και λειτούργησαν υποκειμενικά, τόσο τα παιδιά, όσο και οι βαθμολογητές. Διαχρονικά αυτό που με προβληματίζει περισσότερο, είναι ότι το σύστημα ως έχει, δεν έδινε ποτέ τη δυνατότητα στον υποψήφιο να επιλέξει τον κλάδο σπουδών μετά από καλή προετοιμασία και σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό. Έτσι, όταν πλησιάζει η ώρα τα παιδιά να ετοιμάσουν το μηχανογραφικό τους μέσα σε μία εβδομάδα, καταλήγουν στο να μην ξέρουν τι ισχύει για κάθε σχολή, τι πραγματικά τους αρέσει, αλλά και τι τους εκφράζει, δίχως να ξεχνάμε την πίεση των γονιών, ότι πρέπει να βρεις κάτι που σου παρέχει σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση».
Το άγχος της επιλογής για την πλέον κατάλληλη σχολή κάθε υποψήφιου, στάθηκε αφορμή για να ανοίξει το κεφάλαιο του ρόλου που πρέπει να έχει το σχολείο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας κάθε μαθητή, αλλά και τι κάνει τα παιδιά πραγματικά ευτυχισμένα. «Αυτό δεν μπορούν να το γνωρίζουν στα δεκάξι χρόνια τους. Ειδικά δίχως κάποια διαδικασία από το σχολείο που μπορεί να τους οδηγήσει σε μία μεγαλύτερη αυτογνωσία γι’ αυτό που είναι και θέλουν πραγματικά».
Κι επειδή πολλές φορές οι επιλογές δεν είναι οι ενδεδειγμένες, η Ελένη Κατοίκου έθιξε το εξής: «Υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, που δεν έχει αναδείξει επαρκώς ο εκπαιδευτικός χώρος. Πλέον, ένας στους τρεις φοιτητές δεν ολοκληρώνει τις σπουδές του ή τις παρατείνει τόσο πολύ, γιατί δεν είναι αυτό που θέλει κατά βάθος. Αυτό είναι μία παρενέργεια, όταν περνάς σε μία σχολή που δεν είναι η πρώτη επιλογή σου».
Ένα ακόμη ζήτημα που απασχολεί έντονα την κ. Κατοίκου, έχει να κάνει με ποιες γνώσεις αποφοιτά πλέον ένας μαθητής από το Λύκειο κι εάν γνωρίζει περισσότερα πράγματα απ’ ότι ένας νέος του ’90: «Τα παιδιά έχουν σήμερα πολύ πιο άνετη πρόσβαση σε περισσότερες πηγές πληροφόρησης, κυρίως με το διαδίκτυο, το οποίο όμως περιορίζονται στο να επικοινωνούν μεταξύ τους και για τα social media. Στην έκθεση, που απλώνεται σε όλα τα επίπεδα της ζωής, τα παιδιά αυτής της γενιάς δεν γνωρίζουν πράγματα που οι λίγο μεγαλύτεροι θεωρούσαν αυτονόητα, δεδομένα. Π.χ. τα γεγονότα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Δεν έχουν δει μια φωτογραφία από την καταστροφή που συντελέστηκε εκεί ή από τους Δίδυμους πύργους. Υπάρχει άγνοια για κορυφαία γεγονότα. Είναι επίσης ένας YouΤuber, που κάνει σε νέους ερωτήσεις γνώσεων επιπέδου Δημοτικού. Οι απαντήσεις που εισπράττει, συχνά είναι εξωφρενικές! Όμως, στις ερωτήσεις για διάφορα reality, για παράδειγμα ποιος αποχώρησε από το Survivor ή το Next Top Model, όλοι γνωρίζουν τα πάντα. Υπάρχει έλλειμμα συστηματικής γνώσης, που ξεκινάει από την εκπαίδευση. Δεν είναι απλά να βγει η ύλη, αλλά τι μένει στην ουσία και σ’ αυτό παίζουν ρόλο και τα ερεθίσματα που παίρνει το παιδί από την οικογένεια. Δεν ξέρω εάν είμαι τόσο απαισιόδοξη, αλλά επειδή το βλέπω συγκριτικά με προηγούμενες γενιές που διδάξαμε, παρατηρώ διαφορές».