Εκδήλωση τιμής για τις εξόριστες γυναίκες στο Τρίκερι από τον Δημοκρατικό Σύλλογο Γυναικών

Την Κυριακή 13 Οκτωβρίου με αφορμή τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης του Βόλου ο Δημοκρατικός Σύλλογος Γυναικών Ν. Μαγνησίας μαζί με συλλόγους γυναικών της ΟΓΕ από τη Θεσσαλονίκη, το Κιλκίς, και την Βέροια, επισκεφτήκανε το νησάκι Τρίκερι του Παγασητικού όπου πραγματοποιήσανε εκδήλωση τιμής και μνήμης για τις εξόριστες γυναίκες. Εκεί, έζησαν από το 1948 έως το 1953 πέντε χιλιάδες γυναίκες πολιτικές εξόριστες και ανάμεσα τους 150 παιδιά. Όπως αναφέρει ο Δημοκρατικός Σύλλογος Γυναικών:

“Από το Μάρτη του 1948 κύριος χώρος συγκέντρωσής τους έγινε η Χίος. Ένα χρόνο αργότερα τον Απρίλη του 1949 μεταφέρθηκαν στο Τρίκερι, στη συνέχεια τις υποδέχτηκε η Μακρόνησος και όσες δε λύγισαν στο κολαστήριο της Μακρονήσου, ξαναστάλθηκαν στο Τρίκερι . Έτσι το τρίγωνο Χίος, Μακρονήσι, Τρίκερι πέρασε στην ιστορία ως το τρίγωνο του βασανισμού των γυναικών την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, αλλά και για ένα διάστημα της μετεμφυλιακής περιόδου. Έζησαν εκεί σε άθλιες συνθήκες πρώτα άντρες εξόριστοι και στη συνέχεια γυναίκες και παιδιά, πολλές μωρομάνες με τα παιδιά τους στην αγκαλιά και έγκυες που γέννησαν εκεί στον τόπο της εξορίας τα παιδιά τους. Η ελονοσία και η φυματίωση θέριζαν, νοσηλεία και φάρμακα ήταν ανύπαρκτα. Μα δεν έλειψε και ο τύφος. Ο τύφος που ερχόταν από τα θολά νερά των πηγαδιών κι από τα κακοπλυμένα λαχανικά. Τα προσωπάκια των παιδιών ήτανε πληγιασμένα από σπυριά. Η σταφυλοκοκκίαση κι η ψώρα ήτανε πολύ διαδεδομένες στις εξόριστες και πιο βασανιστικές από τους ίδιους τους βασανιστές τους.

Σκοπός της Διοίκησης ήτανε να αχρηστέψει πολιτικά, όσο μπορούσε, περισσότερες εξόριστες και να εξευτελίσει στα μάτια τους τον δίκαιο αγώνα που συνέχιζαν οι δικοί τους. Με διάφορα σωματικά βάσανα, με την στέρηση του νερού, με ψυχολογικά μέσα μελετημένα για να σπάνε το ηθικό, με την αδιαφορία στις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, την απαγόρευση κάθε μέσου μόρφωσης, ψυχαγωγίας και ξεκούρασης επιδιώκανε να τους αποσπάσουν μια υπογραφή κάτω από μια δήλωση μετάνοιας. Γιατί η δήλωση που τους ζητούσαν σήμαινε υποταγή, σήμαινε ν’ αρνηθούν την προσωπικότητά τους, τους συναγωνιστές, τον ίδιο τους τον εαυτό! Από τα ψυχικά και σωματικά βασανιστήρια που υπέστησαν αυτές οι γυναίκες το χειρότερο ήταν ο αποχωρισμός των παιδιών από τις μανάδες τους.

Κι όμως, σ’ αυτές τις συνθήκες οι εξόριστες γυναίκες σταθήκαν γενναίες, καθώς στη βία και την τρομοκρατία των χωροφυλάκων απαντούσαν με περίσσια τόλμη, αντλώντας δύναμη από την αλληλεγγύη που είχαν αναπτύξει. Υπό την καθοδήγηση της Ρόζας Ιμβριώτη και της Λίζας Κόντου, μάθαιναν γράμματα στις αναλφάβητες γυναίκες, με δημιουργία χορωδίας από την αξέχαστη μουσικό Ελλη Νικολαΐδου η οποία οργάνωνε μικρές συναυλίες όπου τραγουδούσαν τραγούδια από διάφορους τόπους της Ελλάδας, επετειακές και γιορτινές εκδηλώσεις. Έπαιζαν ακόμη και θεατρικές παραστάσεις. Σ’ αυτά τα κελιά, κάτω από τις καμάρες βούιζε η ζωή σαν μελίσσι, ραφτάδικο, παπουτσάδικο, παπλωματάδικο, μαραγκούδικο, γεμάτα γυναίκες μαστόρισσες.
Το Τρίκερι, λοιπόν, έχει το δικό του μερτικό στην ιστορία του λαϊκού αγώνα. Μένει ζωντανό στη λαϊκή μνήμη ως τόπος που η γυναίκα αγωνίστρια εξόριστη έδωσε τη δική της μάχη για μια Ελλάδα του λαού της.

Η εκδήλωση περιλάμβανε ομιλίες, και ακούστηκαν μαρτυρίες που άφησαν οι ίδιες οι εξόριστες, καταγεγραμμένες σε εννιά τετράδια ύστερα από υπόδειξη της μεγάλης παιδαγωγού Ρόζας Ιμβριώτη και τα οποία είχαν φυλαγμένα μέσα σε ντενεκέδες σε κουφάλες δέντρων ή θαμμένα μέσα στο έδαφος του νησιού. Η κεντρική ομιλία έγινε από την Γεωργία Τριανταφύλλου μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΟΓΕ. Η εκδήλωση συνεχίστηκε από τον σύλλογο Ευόσμου, οι οποίες παρουσίασαν ένα μικρό δρώμενο από την τραγωδία Προμηθεύς δεσμώτης του Αισχύλου. Ένα έργο που δεν κατάφεραν να ανεβάσουν οι εξόριστες, καθώς η Διοίκηση του στρατοπέδου, τους το απαγόρευσε αφού περνούσε μηνύματα αμφισβήτησης και αντίστασης προς την εξουσία των τυράννων. Ακολούθησε κατάθεση στεφανιών ως ελάχιστος φόρος τιμής και μνήμης στις 5000 γυναίκες που κρατήθηκαν σ’ εκείνο το κολαστήριο της μεταβαρκιζιανής βαρβαρότητας . Κι αυτό γιατί αρνήθηκαν να προδώσουν τα ιδανικά τους και να αποκηρύξουν τις ιδέες τους, όπως ζητούσαν επίμονα οι δεσμοφύλακές τους, υποβάλλοντάς τες σε φρικτά βασανιστήρια. Η αλύγιστη στάση τους πηγή δύναμης για εμάς!”