Ελλάδα

Δύο εμπόδια ‘φρενάρουν’ τη συμφωνία για το Προσφυγικό

prosfiges

Θολό παραμένει το τοπίο όσον αφορά στην υλοποίηση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το Προσφυγικό που αποφασίστηκε στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Τόσο δημόσια όσο και σε ιδιωτικές συζητήσεις, όλοι οι εμπλεκόμενοι παραδέχονται ότι πρόκειται για «δύσκολη και ιδιαίτερα περίπλοκη συμφωνία με αρκετές ασάφειες, που εμπεριέχει πολλά ακανθώδη ζητήματα». Βασικός στόχος του σχεδίου είναι ο περιορισμός των προσφυγικών ροών από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά. Την ίδια ώρα, σε δεύτερη μοίρα φαίνεται ότι περνά η διαχείριση των εγκλωβισμένων προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας, που εκτιμώνται σε περίπου 50.000. «Προέχει η εφαρμογή των συμφωνηθέντων με την Τουρκία», εξηγούν ευρωπαϊκές πηγές.

Ωστόσο, οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας συνεχίστηκαν ακόμη και μετά τις 20 Μαρτίου, οπότε και η συμφωνία ξεκίνησε να ισχύει, γεγονός που θέτει εν αμφιβόλω τις προθέσεις της Τουρκίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης, τις τρεις πρώτες ημέρες καταγράφηκαν πάνω από 2.500 άτομα να εισέρχονται στη χώρα μας. «Είναι νωρίς ακόμη για να βγάλουμε συμπεράσματα. Οι ροές εμφάνισαν σχετική μείωση, αλλά κανείς δεν ξέρει αν είναι μόνιμο ή συγκυριακό φαινόμενο. Βρισκόμαστε σε φάση αναμονής», επισημαίνουν ευρωπαϊκές πηγές.

Η συμφωνία προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι όλοι όσοι φθάνουν στα ελληνικά νησιά θα καταγράφονται και στη συνέχεια θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Επιπλέον, με βάση την αναλογία «1 προς 1», για κάθε επιστροφή Σύρου στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά ένας άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην ΕΕ. Για να προχωρήσει το σχέδιο, τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία θα πρέπει να προχωρήσουν σε αλλαγές στη νομοθεσία. Την Τετάρτη η κυβέρνηση θα καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο με το οποίο θα διευθετούνται οι υποχρεώσεις της Ελλάδας, ενώ θεωρεί ότι η χώρα μας έχει καλύψει σε μεγάλο βαθμό τα συμφωνηθέντα. Αυτήν την περίοδο, με τη συμμετοχή στελεχών της Κομισιόν και αξιωματούχων της Frontex, αξιωματούχοι της Ελλάδας και της Τουρκίας βρίσκονται σε συζητήσεις για τη διαμόρφωση ενός επιχειρησιακού σχεδίου. Το επόμενο διάστημα, περίπου 4.000 άτομα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα έρθουν στη χώρα μας.

Πρόκειται για κοινωνικούς λειτουργούς, διερμηνείς, δικαστές αλλά και υπαλλήλους που θα επιφορτιστούν με το ζήτημα των επιστροφών. Από πλευράς ΕΕ, ο ρόλος του συντονιστή έχει ανατεθεί στον Μάαρτεν Φερβέι. Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος του Ολλανδού τεχνοκράτη, σε πρώτη φάση, είναι να δημιουργήσει τις δομές που θα επιτρέψουν την υλοποίηση της συμφωνίας αλλά και να διευκολύνει τις συνομιλίες Ελλάδας-Τουρκίας προκειμένου να συνεννοηθούν για τις λεπτομέρειες του σχεδίου που θα εφαρμοστεί. Πάντως, ουδείς γνωρίζει πότε θα εφαρμοστεί αποτελεσματικά.

Πολλοί όροι
Βασικό «αγκάθι» για τη χώρα μας αποτελεί η υποχρέωσή της να ανακηρύξει την Τουρκία «ασφαλή τρίτη χώρα», γεγονός που έχει προκαλέσει αντιδράσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων αλλά και νομικών. Με τον τρόπο αυτόν επιδιώκεται να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή προσφύγων στην Τουρκία. «Μια τέτοια ενέργεια προϋποθέτει ότι πληρούνται πολλοί όροι. Η επιστροφή θα πρέπει να γίνεται μόνο εάν η τρίτη χώρα έχει αναλάβει την ευθύνη για την εξέταση της αίτησης ασύλου, εάν ο αιτών άσυλο δεν επαναπροωθείται και εφόσον το συγκεκριμένο άτομο απολαμβάνει το δικαίωμα ασύλου και έχει πρόσβαση σε εργασία, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση και σε υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας. Ωστόσο, στην περίπτωση της Τουρκίας τέτοιες εγγυήσεις δεν φαίνεται να υπάρχουν. Το τελευταίο διάστημα έχει προχωρήσει σε αλλαγές στη νομοθεσία. Ομως είναι νωρίς να κρίνουμε ότι το πλαίσιο λειτουργεί», αναφέρουν πηγές από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Κρίσιμος παράγοντας για την εφαρμογή της συμφωνίας είναι η αποτελεσματική λειτουργία των διαδικασιών ασύλου. Σύμφωνα με πηγές, το επόμενο διάστημα θα πρέπει να στηθεί ένας τεράστιος μηχανισμός που θα μπορεί να εξετάζει τις αιτήσεις που θα υποβληθούν στις ελληνικές αρχές. Στα νησιά, οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να ενισχυθούν με προσωπικό, ενώ θα συνδράμουν και στελέχη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Ασυλο (EASO). Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι για να στηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός χρειάζεται χρόνος που αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει.

Το εγχείρημα γίνεται πιο δύσκολο καθώς, σύμφωνα με άλλους αξιωματούχους, το επόμενο διάστημα θα επιχειρηθεί σύντμηση των χρόνων που απαιτούνται για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου, «το πολύ μέχρι δύο εβδομάδες» προκειμένου να προχωρούν οι επιστροφές προς την Τουρκία. «Η συμφωνία είναι αρκετά περίπλοκη. Ωστόσο οι σχετικές διαδικασίες θα απλουστευθούν και θα επιταχυνθούν. Ολα θα γίνονται στα νησιά. Οι δυνατότητες φιλοξενίας στις εγκαταστάσεις είναι περιορισμένες», αναφέρουν.

Παράλληλα, προβληματισμό προκαλεί και η αποτελεσματικότητα του μηχανισμού επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία σε άλλες χώρες της ΕΕ. Οι επιφυλάξεις που διατυπώνονται είναι εύλογες. «Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία δεν προχωρά. Το ενδιαφέρον είναι πολύ μικρό, ενώ δύσκολα τα κράτη-μέλη ανοίγουν θέσεις», παραδέχονται ευρωπαϊκές πηγές. Ηδη χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία αρνούνται να μετέχουν στην επανεγκατάσταση.

Πηγή www.ethnos.gr

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το