ΔΡΟΜΟΛΕΓΟΝΤΑΣ – Συνοδευόμενη οδήγηση με όλα τα «πρέπει» της

Του
Βασίλη Καλλία,
παιδαγωγού κυκλοφορίας
– εκπαιδευτή οδηγών

Πριν γραφτεί το παρακάτω άρθρο αγαπητοί αναγνώστες, «έστησα στον τοίχο» τον Βασίλη των εφηβικών μου χρόνων, του έκανα αυστηρές ερωτήσεις περιμένοντας ειλικρινείς απαντήσεις. Πρώτα απ’ όλα, δεν υπήρχε περίπτωση με τα μυαλά που είχα την εποχή εκείνη, να συναινούσαν οι γονείς μου για να βγάλω ως 17άρης δίπλωμα οδήγησης. Έστω ότι το επέτρεπαν, δεν υπήρχε περίπτωση να τηρήσω την υπόσχεσή μου, που αποτελεί και προϋπόθεση βάσει νόμου, να έχω μέχρι τα 18 έναν συνοδό – συνοδηγό (πάνω από 25 χρόνων με κατοχή διπλώματος Β κατηγορίας τουλάχιστον 5 έτη) στο αυτοκίνητό μου. Στο αυτοκίνητό μου(;)…. δηλαδή μονό σε αυτό; Μάλλον καλύτερα μόνο σε εκείνα που έχουν επασφάλιστρο στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο και αφορά στις επιπλέον καλύψεις για τους 17άρηδες; Ναι, αλλά τι θα γινότανε με το αυτοκίνητο της θείας μου, που μου είχε τρελή αδυναμία, ή το παλιό αυτοκίνητο της μαμάς του φίλου μου που θα περίμενε να το ξεπατώσουμε εντελώς;
Ευτυχώς, που δεν έζησα τέτοια «ελευθερία» στα 17 μου. Δεν θα είχα προλάβει να κινδυνεύσω ή να σκοτωθώ… γιατί θα με είχαν σκοτώσει στο ξύλο. Τι άλλαξε λοιπόν έτσι ώστε σήμερα να δεχόμαστε με ευκολία, έστω και κάπως συγκρατημένοι, την επιθυμία του 17χρονου/χρονης που επιθυμεί να βγάλει δίπλωμα οδήγησης; Δεν άλλαξε τίποτα! Τόσες δεκαετίες ένα απόλυτο τίποτα στην εκπαίδευση των παιδιών σε ότι έχει να κάνει με τη σύγχρονη, ασφαλή και πολιτισμένη κυκλοφορία. Δεν είναι τυχαίο που θα πρέπει να συναινούν και οι δύο γονείς ή ειδικότερα όσοι εμπλέκονται στην επιμέλεια του ανήλικου παιδιού. Άρα θεωρεί το κράτος και καλά κάνει πολύ σοβαρό το εγχείρημα. Σοβαρό, επίσης, είναι και η ψήφος στα 17. Εκεί, γιατί δεν χρειάζεται γονική συναίνεση; Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι το σύστημα έξυπνα μεταφέρει ποσοστό ευθυνών από το τρίπτυχο απροσεξία, παρορμητικότητα, έλλειψη ενσυναίσθησης, στους υπογράφοντες της συναίνεσης για δίπλωμα στα 17. Ως γονιός και εγώ, μου την έχουν στημένη στη γωνία οι παραπάνω προβληματισμοί και τα αδιέξοδα, αφού το παιδί μου πλησιάζει σε αυτή την ηλικία. Γνωρίζω το τι θα αντιμετωπίσω και ενστερνίζομαι τις αγωνίες εκείνων των γονιών που επισκέπτονται τη σχολή μου για να πάρουν πληροφορίες. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία προβληματίζονται για την γκρίνια του παιδιού που πριν καλά καλά γραφτεί στη σχολή τους ξεδιαγράφει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτούν συνοδό δίπλα τους. Εδώ συναντάμε τον παθητικό γονιό που θα απαντήσει στην καλύτερη των περιπτώσεων «πάρτο εσύ και μέχρι τότε βλέπουμε» και τον αυστηρό γονιό «τα ’παμε και τα συμφωνήσαμε πριν έρθουμε εδώ». Το τι είπαν και συμφώνησαν δεν το ξέρω, αλλά θέλω να είμαι καλοπροαίρετος. Επίσης, πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν τον εκπαιδευτή οδήγησης «μάγο»! Μας ζητούν να κάνουμε πράγματα που δεν έγιναν τόσα χρόνια στο σπίτι, στα σχολεία, στις εξωσχολικές δραστηριότητες, στα καλοκαιρινά camps με υποσχέσεις για κοινωνικοποίηση και γνωριμία με συναισθήματα και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο. Να αφυπνίσουμε και να «χρησιμοποιήσουμε» έναν αδρανή παιδικό εσωτερικό κόσμο και να τον αντιτάξουμε απέναντι στο τέρας που λέγεται ελληνική οδηγική πραγματικότητα και να βγούμε νικητές. Έστω, λοιπόν, ότι δεχόμαστε την πρόκληση. Αυστηρή τυπικότητα χρειάζεται και υπενθύμιση των νόμων που λένε τα εξής: Θα πρέπει να υπάρχει διακριτικό σήμα διαστάσεων 12 x15 εκατοστά, το οποίο θα περιέχει το κεφαλαίο γράμμα «Σ». Επίσης, δεν χορηγείται δίπλωμα, αλλά βεβαίωση οδήγησης, που τους δίνει τη δυνατότητα να οδηγούν με συνοδό εντός της Περιφερειακής Ενότητας του τόπου κατοικίας! Δηλαδή ο Βολιώτης 17άρης μόνο εντός Μαγνησίας (μοναδική εξαίρεση είναι οι κάτοικοι Αττικής με δικαίωμα οδήγησης σε όλη την περιφέρεια). Ο παραπάνω περιορισμός θα αρθεί όπως και η υποχρέωση της συνοδευόμενης οδήγησης, όταν ο νέος ενηλικιωθεί και πάρει στα χέρια του το δίπλωμα οδήγησης. Διοικητικό πρόστιμο θα επιβληθεί σε οδηγό και συνοδό εάν δεν υπάρχει το γράμμα «Σ» ή δεν έχουν μαζί τους στοιχεία ταυτοποίησης όπως ταυτότητα ή διαβατήριο. Ο οδηγός να έχει μαζί την προσωρινή άδεια οδήγησης και δίπλωμα οδήγησης μοτοποδηλάτου (αν υπάρχει), ενώ ο 25 ετών και πάνω συνοδός το τουλάχιστον πέντε ετών δίπλωμα. Προσοχή! Οδήγηση χωρίς την παρουσία συνοδού ή με την παρουσία συνοδού, ο οποίος δεν πληροί τις απαραίτητες από τον νόμο προϋποθέσεις, εκλαμβάνεται ως οδήγηση χωρίς κατοχή της κατάλληλης κατηγορίας άδειας οδήγησης. Αποτελεί σοβαρή παράβαση του Κ.Ο.Κ., αλλά αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι νεαροί φίλοι μας είναι ότι πέρα από τη σοβαρότητα του θέματος, δικαστήριο για αυτούς και τους κηδεμόνες τους, πρόστιμο, κλπ., η προσωρινή άδεια οδήγησης ακυρώνεται και το δίπλωμα οδήγησης θα χορηγηθεί όταν συμπληρώσουν την ηλικία των 19 ετών! Ακούω με περηφάνια μπαμπάδες να λένε ότι θα πιούν κάτι παραπάνω, καθώς οδηγεί το παιδί πια και δεν υπάρχει ο φόβος του ελέγχου. Στη συνοδευόμενη οδήγηση ο συνοδός θεωρείται οδηγός και υπόκειται στους προβλεπόμενους ελέγχους για αλκοόλ, καθώς πέρα από τα βασικά και αυτονόητα, επιβάλλεται να παρακολουθεί τον τρόπο οδήγησης και τις αντιδράσεις του οδηγού και να μην του επιτρέπει την οδήγηση όταν κρίνει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις οδηγικές απαιτήσεις. Στην περίπτωση αυτή υποχρεούται να οδηγεί ο ίδιος το αυτοκίνητο.
Η συνοδευόμενη οδήγηση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Πρωτοξεκίνησε το 1987 ως ένα γαλλικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο υιοθετήθηκε αργότερα και από άλλες χώρες. Στόχευε και συνεχίζει να στοχεύει στην προώθηση της πρακτικής άσκησης, οδηγώντας από την ηλικία των 15 ετών, έχοντας ολοκληρώσει ένα σύνολο ωρών σε σχολές οδήγησης, συνήθως διετή εμπειρία στο τιμόνι με συνοδό και απόκτηση διπλώματος αυτοκινήτου στα 17, έπειτα από εξετάσεις σε ειδικές συνθήκες. Παντού υπάρχουν και ευτυχώς θα συνεχίσουν να υπάρχουν προβληματισμοί, αναλύσεις και συζητήσεις των συζητήσεων για οτιδήποτε αφορά στην εξέλιξη και διαφοροποίηση τέτοιων εγχειρημάτων, καθώς έχουμε να κάνουμε με νεαρά άτομα, με παιδιά. «Μα ακόμα είναι παιδί»! Κλασικό νομικό επιχείρημα από τη μεριά της υπεράσπισης σε δικαστικές αίθουσες με κατηγορούμενους 17άρηδες και βάλε. Ναι, είναι παιδί. Αλλά δυστυχώς το λάθος στον δρόμο, το λάθος του νέου στο τιμόνι, δεν επιδέχεται ούτε γομολάστιχα ούτε μπλάνκο. Ένα δικό μου ναι στην οδήγηση με συνοδό από τα 17, ακολουθώντας όμως κατά γράμμα την κάθε λεπτομέρεια της συγκεκριμένης νομοθεσίας χωρίς παραλλαγές… made in Greece.