Η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων υπερασπίζεται μία κοινωνία σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην οποία θα υπάρχουν ίσες ευκαιρίες για όλους τους νέους, ιδιαίτερα όσοι μειονεκτούν κοινωνικά και απειλούνται με αποκλεισμό και περιθωριοποίηση.
Στην πορεία αυτή έχει «οδηγό» τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και ειδικότερα του Παιδιού.
Μέσα από ένα δίκτυο δομών και υπηρεσιών, που έχει αναπτύξει από το 1992, υποστηρίζει ανήλικους που βιώνουν ανεπαρκή οικογενειακή υποστήριξη, παραμέληση, κακοποίηση, εκμετάλλευση, απόρριψη από το εκπαιδευτικό σύστημα, μετανάστευση, προσφυγιά, έλλειψη στέγης και εισοδήματος. Παράλληλα η ΑΡΣΙΣ εργάζεται για τη διευκόλυνση της ένταξης ευπαθών κοινωνικά ομάδων, όπως άστεγους, άπορους, μετανάστες, πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και Ρομά.
Η υλοποίηση των δράσεων της ΑΡΣΙΣ γίνεται μέσα από το πλέγμα των δομών που υποστηρίζει και των προγραμμάτων, εθνικών και ευρωπαϊκών, που υλοποιεί και συγκεκριμένα: Τα Κέντρα Υποστήριξης Νέων, τον Ξενώνα Προσωρινής Φιλοξενίας Παιδιών και Εφήβων σε Κίνδυνο «Το Σπίτι της ΑΡΣΙΣ», τους Ξενώνες Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, τις Ασφαλείς Ζώνες (Safe Zones) για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα στα καμπ, την Κινητή Μονάδα Παιδικής Προστασίας στη Θράκη, τα Εποπτευόμενα Διαμερίσματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης, το Φιλοξενείο Οικογενειών Αιτούντων Άσυλο και το Τμήμα Παιδικής Προστασίας στο πλαίσιο του React, το πρόγραμμα «Διάπλους», το πρόγραμμα «Συν-Άνθρωπος» (δράσεις για την κοινωνική ένταξη αποφυλακιζομένων και κρατουμένων, αστέγων και ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας), το Δίκτυο Συλλογής, Ταξινόμησης και Διανομής ειδών πρώτης ανάγκης «Συν-Πραξη», την Κινητή Μονάδα Επείγουσας Κοινωνικής Παρέμβασης και τις Ομάδες Κοινωνικής Εργασίας στον Δρόμο.
Το δίκτυο της ΑΡΣΙΣ αναπτύσσεται στη Θεσσαλονίκη, την Αλεξανδρούπολη, τη Δράμα, την Καβάλα, την Κοζάνη, τα Γιάννενα, τον Βόλο και την Αθήνα.
Στη Μακρινίτσα Πηλίου ο πρώτος Ξενώνας της ΑΡΣΙΣ
Η παρουσία της ΑΡΣΙΣ στον Βόλο ξεκινά ήδη από το 1995 χάρη στην έμπρακτη υποστήριξη και τη συμμετοχή εθελοντών σε δράσεις για την άρση των κοινωνικών αποκλεισμών.
Τα πρώτα πέντε χρόνια με συμμετοχή νέων εθελοντών και της τοπικής κοινωνίας αναπτύχθηκαν δράσεις υποστήριξης ανηλίκων που μειονεκτούν κοινωνικά.
Οργανώθηκαν παρεμβάσεις στις αγροτικές φυλακές ανηλίκων Κασσαβέτειας, την Παιδόπολη Αγριάς, την κοινότητα των Ρομά στη Νέα Ιωνία Βόλου και το Ίδρυμα Αγωγής Ανηλίκων, ενώ δημιουργήθηκε το Κέντρο Υποστήριξης Νέων με επίκεντρο το οποίο οργανώθηκαν κοινωνικές παρεμβάσεις.
Η πρώτη δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΑΡΣΙΣ λειτουργεί στον Βόλο και συγκεκριμένα στον οικισμό της Μακρινίτσας Πηλίου, από το 2005. Τα πρώτα δύο χρόνια η δομή Φιλοξενίας προσφυγόπουλων υποστηρίχθηκε από εθελοντές και φορείς της τοπικής κοινωνίας της Μαγνησίας. Η ΑΡΣΙΣ δημιούργησε τον Ξενώνα, δυναμικότητας 30 κλινών, σε συνεργασία με το φιλανθρωπικό σωματείο Ελληνική Μέριμνα Βόλου που διέθεσε διώροφο κτίριο και σήμερα ζουν εκεί 30 ασυνόδευτοι ανήλικοι από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές.
Ο στόχος της λειτουργίας του Ξενώνα είναι η εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών για την ασφαλή και αξιοπρεπή διαβίωση των προσφυγόπουλων, καθώς και η δημιουργία ευνοϊκών όρων για την προσαρμογή και την ένταξή τους στην ελληνική πραγματικότητα με στόχο να μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους έχοντας αυτονομία.
Κρίσιμο παράγοντα για την επίτευξη του στόχου αποτελεί η κοινωνική συμπαράσταση και υποστήριξη της τοπικής κοινότητας όλα αυτά τα χρόνια που λειτουργεί ο Ξενώνας. Πολίτες, επιχειρήσεις, γιατροί και εκπρόσωποι φορέων της περιοχής δείχνουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους προσφέροντας είδη άμεσης ανάγκης, εθελοντική εργασία, και θέσεις απασχόλησης μετά την ενηλικίωση και γενικότερα ό,τι θα μπορούσε να βοηθήσει την ένταξη και να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφυγόπουλων.
Οι υπηρεσίες που προσφέρονται στον Ξενώνα περιλαμβάνουν: Διαμονή, διατροφή και παροχή ειδών πρώτης ανάγκης. Νομική βοήθεια στη διαδικασία αίτησης χορήγησης ασύλου. Πληροφόρηση. Συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη. Μαθήματα ελληνικής και αγγλικής και γαλλικής γλώσσας. Πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη σε συνεργασία με τις τοπικές νοσοκομειακές μονάδες. Προώθηση στην εκπαίδευση και την απασχόληση. Διευκόλυνση της προσαρμογής και ένταξης στην τοπική κοινωνική και πολιτισμική πραγματικότητα. Οργάνωση επιμορφωτικών, κοινωνικών και ψυχολογικών εκδηλώσεων και διασύνδεση με εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου. Προετοιμασία και προώθηση στην αυτόνομη διαβίωση. Δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού με σκοπό την κοινωνική στήριξη του Ξενώνα και τη διευκόλυνση της ένταξης των φιλοξενουμένων.
Τις υπηρεσίες αυτές και την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας έχουν δεχτεί από το 2005 συνολικά 950 ασυνόδευτοι ανήλικοι, πολλοί από τους οποίους έχουν επανενωθεί με τις οικογένειάς τους στην Ευρώπη κατόπιν όλων των νόμιμων διαδικασιών, ενώ από την αρχή του χρόνου πέντε προσφυγόπουλα έχουν μεταφερθεί σε διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης 16+.
Ο Ξενώνας της Μακρινίτσας έχει ενταχθεί μαζί με τους υπόλοιπους Ξενώνες που λειτουργεί η ΑΡΣΙΣ ανά την Ελλάδα σε ένα ενιαίο πρόγραμμα στο πλαίσιο του έργου «Επιχορήγηση Ν.Π. ΑΡΣΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΝΕΩΝ για την υλοποίηση του έργου «ΜΕΤΟΙΚΟΣ»». Με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης
και Ένταξης.
Κοινωνικά Διαμερίσματα
Παράλληλα, από το 2014 μέχρι το 2020 η ΑΡΣΙΣ λειτούργησε στον Βόλο τρία Κοινωνικά Διαμερίσματα, με σκοπό τη σταδιακή ενσωμάτωση και την ομαλή ένταξη στον κοινωνικό ιστό των ενηλίκων αιτούντων ή δικαιούχων διεθνούς προστασίας, ηλικίας 18 έως 25 ετών, οι οποίοι είχαν να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα της επόμενης μέρας και κατακτούσαν ένα διαρκώς αυξανόμενο επίπεδο ανεξαρτησίας.
Η δημιουργία των Κοινωνικών Διαμερισμάτων αποτέλεσε συντονισμένη προσπάθεια υποστήριξης των νέων αιτούντων άσυλο, δικαιούχων ανθρωπιστικού καθεστώτος και δικαιούχων άδειας διαμονής, μετά το πέρας της ανηλικότητάς τους, στην προσπάθεια ομαλής ένταξης στην κοινότητα, παρέχοντας στοχευμένες παρεμβάσεις που αφορούν στην παροχή ίσων ευκαιριών για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην εκπαίδευση και στην αξιοποίηση των απαραίτητων κοινωνικών υπηρεσιών για τη μετάβαση από την ημι-αυτόνομη στην αυτόνομη διαβίωση.
Στα Κοινωνικά Διαμερίσματα φιλοξενήθηκαν συνολικά 60 νέοι, εκ των οποίων το 90% αυτονομήθηκε πλήρως βρίσκοντας δουλειά ως μεταφραστές, μάγειρες, εργάτες σε εργοστάσια, υπάλληλοι σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, αγρότες σε κτήματα, σχεδιαστές ρούχων και κομμωτές.
Το πρώτο Κοινωνικό Διαμέρισμα, με δυνατότητα φιλοξενίας τεσσάρων νέων δημιουργήθηκε το 2014 και αρχικά υποστηρίχθηκε με δωρεές και χορηγίες από την κοινωνία του Βόλου. Έναν χρόνο μετά δημιουργήθηκε το δεύτερο Κοινωνικό Διαμέρισμα με δυνατότητα φιλοξενίας επίσης τεσσάρων νέων, στα πλαίσια του προγράμματος ΜΕΤΟΙΚΟΣ, το οποίο χρηματοδοτούνταν από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2016 δημιουργήθηκε το τρίτο Κοινωνικό Διαμέρισμα στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδότησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η αίθουσα μαθημάτων και δραστηριοτήτων δημιουργήθηκε από εθελοντική δράση με δωρεές και χορηγίες.
Κινητή Μονάδα Βόλου
Κατά τη διάρκεια του 2017 η ΑΡΣΙΣ λειτούργησε στον Βόλο Κινητή Μονάδα στο πλαίσιο του έργου «PROSVASIS» (Κωδικός έργου: GRC01/2017/000000102/001) με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέσα σε έναν χρόνο η Κινητή Μονάδα Βόλου υποστήριξε συνολικά 901 ανθρώπους (502 ανήλικους και 399 ενήλικους). Οι 475 ήταν αγόρια και άντρες και οι 426 ήταν κορίτσια και γυναίκες. Οι 571 ήταν από τη Συρία, οι 184 από το Ιράκ, οι 35 από την Παλαιστίνη, οι 26 από το Αφγανιστάν, οι 13 από το Ιράν και οι 72 από το Κονγκό, το Κουβέιτ, το Πακιστάν και το Μαρόκο.
Στις Ανοιχτές Δομές Φιλοξενίας Προσφύγων του Βόλου, των Τρικάλων και του Κουτσόχερου (Λάρισας) η Κινητή Μονάδα της ΑΡΣΙΣ εκτός από την ψυχοκοινωνική υποστήριξη στο πλαίσιο της Διαχείρισης (σοβαρών) Περιπτώσεων (Case Management) και της Παιδικής Προστασίας (Child Protection), πραγματοποίησε ομάδες για μητέρες στο πλαίσιο των μικρών ή μεγάλων δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στη φροντίδα των παιδιών, αλλά και της συναισθηματικής αποφόρτισής τους και ομάδες συναισθηματικής αγωγής για παιδιά από 3 μέχρι 5 και από 6 έως 12 ετών με σκοπό την κατανόηση των βασικών συναισθημάτων, αλλά και τη γενικότερη ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων.
Επίσης έγινε ομάδα μουσικού, αλλά και καλλιτεχνικού εργαστηρίου για εφήβους με βασικό μέλημα τη συναισθηματική έκφραση μέσα από την τέχνη και ομάδα κοριτσιών (12 – 17 ετών) με σκοπό την πρόληψη και την ενημέρωση για το ευαίσθητο κομμάτι της φροντίδας του σώματος.
Στο ζωτικό πεδίο της εκπαίδευσης η Κινητή Μονάδα Βόλου συνέβαλε διοργανώνοντας μαθήματα ελληνικής γλώσσας με μη τυπικό τρόπο σε παιδιά από 3 έως και 17 ετών, με στόχο την υποστήριξη των μαθητών στις καθημερινές σχολικές υποχρεώσεις τους, καθώς και τη βέλτιστη κοινωνική ενσωμάτωσή τους.
Γραφείο ΑΡΣΙΣ Βόλου
Η ΑΡΣΙΣ διατηρεί Γραφείο στον Βόλο, το οποίο έχει ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων, που αποβλέπουν στην προστασία ευάλωτων ομάδων από την κοινωνική περιθωριοποίηση.
Συγκεκριμένα, στον Βόλο λειτουργεί άτυπη Ομάδα Κοινωνικής Εργασίας στον Δρόμο (Streetwork) που έχει στο ενεργητικό της πολλές παραπομπές στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ασυνόδευτων ανηλίκων, οι οποίοι εντοπίζονται σε συνθήκες αστεγίας.
Παράλληλα γίνεται εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα μέσα από τα εγχειρίδια COMPASS και COMPASITO σε πολλά σχολεία του Βόλου, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, καθώς επίσης και σε περιοχές του Αλμυρού και της Αγιάς Λάρισας.
Σε περίπτωση που εντοπιστούν επείγουσες καταστάσεις, το Γραφείο της ΑΡΣΙΣ διοργανώνει συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης. Τέτοιες κινητοποιήσεις έχουν γίνει για την αποστολή βοήθειας στον άτυπο καταυλισμό της Ειδομένης, αλλά και στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων (ΕΚΚΝ) στον Βόλο. Επιπλέον σε συνεργασία με το ΕΚΚΝ διοργανώνονται μαθήματα αγγλικών, μουσικής, παραδοσιακού χορού, αθλητικές δραστηριότητες και σεμινάρια δημιουργικής γραφής.
Εξέχουσα θέση στο αρχείο δραστηριοτήτων του Γραφείου έχει το θερινό, εθελοντικό πρόγραμμα «Η ΑΡΣΙΣ στο χωριό μου…», το οποίο διοργάνωσαν εργαζόμενοι και εθελοντές στη Ζαγορά του Πηλίου, με τη βοήθεια γονέων των παιδιών, εκπονώντας προγράμματα εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους γονείς τους.
Διοργανώθηκαν μαθήματα γερμανικής γλώσσας από καθηγήτρια γερμανικών με τη συνδρομή της γερμανικής πρεσβείας στον Βόλο και της οργάνωσης German Doctors e. V. για παιδιά της Δομής της ΑΡΣΙΣ Μακρινίτσας και της Δομής του Ερυθρού Σταυρού Βόλου που επρόκειτο να επανενωθούν με τις οικογένειές τους σε γερμανόφωνες χώρες. Επίσης οι German Doctors e.V. εκπαίδευσαν μέλη από το επιστημονικό προσωπικό της Δομής στην τεχνική διαχείρισης του τραύματος, οι οποίοι με τη σειρά τους την εφάρμοσαν σε νέους της Δομής, οι οποίοι με τη σειρά τους συνέχισαν το έργο αυτό εκπαιδεύοντας και άλλα μέλη της ΑΡΣΙΣ σε άλλες πόλεις. Η συνεργασία αυτή συνεχίζεται.
Τέλος, στα Γραφείο της ΑΡΣΙΣ γίνονται μαθήματα μαγειρικής για τους νέους που πρόκειται να μετακινηθούν για να ζήσουν σε διαμερίσματα, είτε στην ημιαυτονόμηση 16+ είτε στην αυτονόμηση, ενώ συγκροτούνται ομάδες «σινεφίλ», μουσικοκινητικής και εκμάθησης παραδοσιακών χορών.
Για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων του, το Γραφείο της ΑΡΣΙΣ στον Βόλο συνεργάστηκε με την Ελληνική Μέριμνα Βόλου, το Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Κοινωνικό Ιατρείο Βόλου, το Περιφερειακό Ιατρείο Πορταριάς, την Ευαγγελική Εκκλησία Βόλου, το Κέντρο Μάνας και Παιδιού του ΕΣΥ, την 7η ΤΟΜΥ Ιωλκού, την Ένωση κοινωφελών σωματείων «Μαζί για το Παιδί», ιδιώτες γιατρούς, την ιδιωτική κλινική «Άνασα», τους German Doctors e.V., γιατρούς συνεργαζόμενους με την ΑΡΣΙΣ και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.
Το Γραφείο ΑΡΣΙΣ Βόλου βρίσκεται στην οδό Αθ. Διάκου 21, τηλέφωνο 2421028908.
Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων: Μακρινίτσα, Βόλος, τηλ. 2428099939 και 2428099279,
fax 2428099939, email: [email protected]/. Γραφείο Θεσσαλονίκης: Λ. Σοφού 26, Θεσσαλονίκη, τηλ. / fax 2310526150, email: [email protected]/.