Του Πάνου Τρ.Σκοτινιώτη*
Ο Α.Τσίπρας πέτυχε τελικά στις εκλογές τρία στα τρία: α/ ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφάλισε την πρώτη θέση με καθαρή διαφορά από τη ΝΔ, β/ εξασφάλισε κοινοβουλευτική πλειοψηφία με τον προνομιακό του σύμμαχο Π.Καμμένο, και γ/ η ΛΑΕ έμεινε εκτός Βουλής. Ο λαός τού τα έδωσε όλα, απλόχερα. Τώρα, καλείται να πέσει στα βαθιά του τρίτου μνημονίου. «Ο Θεός να βάλει το χέρι του»!
Άλλοι, αρμοδιότεροι εμού, θα αναλύσουν εις βάθος το εκλογικό αποτέλεσμα και θα αναζητήσουν πειστικές απαντήσεις στο εύλογο ερώτημα πώς γίνεται ένα κόμμα να ψηφίζεται τον Ιανουάριο για να σκίσει τα μνημόνια και να ξαναψηφίζεται τον Σεπτέμβριο για το αντίθετό του. Καταφέρνοντας μάλιστα να μετατρέψει, μέσα σε δύο μήνες, το βροντερό «όχι» προς ένα ηπιότερο μνημόνιο, σε ισχυρό «ναι» σε ένα πιο σκληρό μνημόνιο. Είναι φανερό πως στα χρόνια της κρίσης έχουν συντελεστεί σοβαρές διεργασίες στην ελληνική κοινωνία, που αμφισβητούν τελικά όλες τις μέχρι τώρα σταθερές. Η έλλειψη, εξάλλου, φρέσκιας, αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης, έπαιξε αναμφισβήτητα και αυτή το ρόλο της στην εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ αντιμετωπίζει πρόβλημα φυσιογνωμίας και στρατηγικής, γι’ αυτό και συνεχίζει να παλινωδεί μεταξύ λαϊκής δεξιάς και κεντρο-μεσαίου χώρου.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία) βγήκε μεν ενισχυμένη από τις κάλπες, η μάχη ωστόσο της τρίτης θέσης δεν κερδήθηκε. Το νεοναζιστικό μόρφωμα, αντίθετα, δείχνει να έχει ριζώσει για τα καλά, σε λαϊκά κυρίως στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε πως η μάχη της τρίτης θέσης θα κερδιζόταν με άνεση, αν είχαμε εισακουστεί όσοι εγκαίρως και επιμόνως θέταμε την ανάγκη για εκλογική, σε πρώτη φάση, συνεργασία όλων των προοδευτικών-μεταρρυθμιστικών δυνάμεων. Η ηγεσία του Ποταμιού ελπίζω να ξανασκεφτεί τις λανθασμένες επιλογές της και να αναθεωρήσει τη στάση της. Και η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, αλλά και η ΔΗΜΑΡ και οι Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, ελπίζω να μη μείνουν στις δάφνες της όποιας εκλογικής ενίσχυσης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.
Αυτό που δυστυχώς δεν έγινε όλο τα προηγούμενα χρόνια, επείγει να γίνει ΤΩΡΑ. Όχι σε συνθήκες πολιτικού εργαστηρίου, ούτε ανακυκλώνοντας αρρωστημένες καταστάσεις, εγωισμούς και προσωπικές αντιπαλότητες, που έχουν πληγώσει βαθιά την παράταξη. Αλλά στη «βράση» των συσσωρευμένων προβλημάτων και των τεράστιων προκλήσεων με τις οποίες καλείται να αναμετρηθεί η χώρα το επόμενο διάστημα.
Στους αμέσως επόμενους μήνες απόλυτη προτεραιότητα αποτελεί η εφαρμογή του σκληρού μνημονίου. Η απειλή του Grexit, άλλωστε, μπορεί να έχει απομακρυνθεί, αλλά δεν έχει εκλείψει. Η υλοποίηση του μνημονίου, ωστόσο, δεν είναι αρκετή για να βγάλει τη χώρα στο ξέφωτο. Η έξοδος από το θεσμικό, παραγωγικό και αναπτυξιακό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει, προϋποθέτει βαθιές μεταρρυθμίσεις στο κράτος, την οικονομία, την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα, που υπερβαίνουν τις δεσμεύσεις του μνημονίου. Προϋποθέτει, ακόμη, ότι η Ελλάδα θα συμμετάσχει ενεργά και θα αξιοποιήσει όλες τις θετικές αλλαγές που συντελούνται στην Ευρώπη και την Ευρωζώνη.
Αυτή είναι και η σκοπιά από την οποία θα πρέπει η Δημοκρατική Συμπαράταξη και Το Ποτάμι να ασκήσουν υπεύθυνη προγραμματική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. Η σύγκλιση, η ανασύνθεση και η ανασυγκρότηση της ευρύτερης Προοδευτικής Παράταξης δεν θα γίνει ούτε με ασπόνδυλες μεταρρυθμίσεις, ούτε με πρόσωπα και πολιτικές ρετρό. Αλλά με βάση ένα πολιτικό σχέδιο ρηξικέλευθων προοδευτικών μεταρρυθμίσεων για τη θεσμική, κοινωνική και οικονομική ανόρθωση της χώρας, που θα την επαναφέρει στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι. Σε αντίθετη περίπτωση, ο χώρος θα ακολουθήσει τη μοίρα της Ένωσης Κέντρου.
Στην προοπτική αυτή, ένα πρώτο σημαντικό βήμα για την ανασύνθεση του χώρου της Κεντροαριστεράς θα ήταν η συγκρότηση ενιαίας κοινοβουλευτικής ομάδας της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού. Η από κοινού στήριξη του Ν.Αλιβιζάτου για την Προεδρία της Δημοκρατίας δείχνει το δρόμο. Η κίνηση αυτή, πέρα από τον έντονο συμβολισμό και τη βαθιά πολιτική ουσία, θα αποκαθιστούσε θεσμικά την Προοδευτική Παράταξη στη θέση της τρίτης κοινοβουλευτικής δύναμης, υποσκελίζοντας τη Χρυσή Αυγή. Η ενιαία κοινοβουλευτική ομάδα, πλαισιωμένη και από πολίτες και στελέχη του ευρύτερου χώρου της Κεντροαριστεράς, θα μπορούσε να αναλάβει την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση ενός σύγχρονου φορέα που θα εκφράζει, στο μεγαλύτερο δυνατό εύρος, τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, του μεταρρυθμιστικού κέντρου, της ανανεωτικής αριστεράς και της πολιτικής οικολογίας. Με οργανωτικό σχήμα που μπορεί να βρεθεί και ηγεσία δημοκρατικά εκλεγμένη, έξω από μηχανισμούς και παλαιοκομματικές ίντριγκες.
Και κάτι τελευταίο. Το επόμενο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια μεγάλη αντίφαση, αφού θα συγκρούονται απ’ τη μια οι μνημονιακές δεσμεύσεις του για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και από την άλλη ο αντιμεταρρυθμιστικός εαυτός του. Δεν μπορώ να προβλέψω πώς θα λυθεί αυτή η αντίφαση. Το βέβαιο είναι πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα επηρεάσει τις εξελίξεις στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς. Η προοπτική της Δημοκρατικής – Προοδευτικής Παράταξης, άλλωστε, δεν είναι να αποτελέσει τον τρίτο πόλο, αλλά τον ένα από τους δύο μεγάλους πόλους του πολιτικού μας συστήματος. Και αυτό θα γίνει σίγουρα, όταν η Ελλάδα επιστρέψει στην κανονικότητα. Το θέμα είναι αν θα γίνει με μεταρρυθμιστικό ή λαϊκιστικό πρόσημο. Η πολιτική δεν συγχωρεί και δεν αποδέχεται το κενό.
* Από τη metarithmisi.gr (23.9.2015)