Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε από την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «Ίωνες» το νέο βιβλίο του Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά «Ακούω τη Μικρασιάτισσα Μάνα μου…». Πρόκειται για ένα βιβλίο «ζωντανό» που «μιλάει» η ίδια η Μικρασιάτισσα Μαρία Γεωργίου Σταθαρά (η μάνα του επιμελητή της έκδοσης) για ό,τι έχει σχέση με τη Μικρά Ασία (για το χωριό τους, για τη ζωή τους, για τον διωγμό του 1922) και συνέχεια τη διάσωσή τους στο νησί της Λέσβου και μετέπειτα την άφιξή τους και εγκατάστασή τους στον Βόλο και στη Νέα Ιωνία το 1924.
Συγγραφέας του βιβλίου, που εικονίζεται στο εξώφυλλο, αναγράφεται η Μαρία Γεωργίου Σταθαρά, ενώ ο Δημήτρης Κωνσταντάρας-Σταθαράς επιμελήθηκε τα λεγόμενά της.
Συνέντευξη ΛΟΪΖΟΣ ΑΣΒΕΣΤΑΣ
Όσον αφορά στο πώς προέκυψε το βιβλίο αυτό, ο επιμελητής της έκδοσης, φορτισμένος συγκινησιακά ανέφερε: «Πριν χρόνια -από το 1968- είχα αγοράσει ένα μεγάλο μαγνητόφωνο με πομπίνες (PHILIPS) και άρχισα να μαγνητοφωνώ τις αναμνήσεις της μητέρας μου, που μου έλεγε για τη Μικρά Ασία. Η μητέρα μου, που είχε εκπληκτική μνήμη, ήταν παιδούλα 11 χρονών, όταν έγινε η Τραγωδία του ’22, και μου περιέγραφε τα δραματικά γεγονότα με λεπτομέρειες. Στο μεταξύ οι αναμνήσεις της, με δικές μου ερωτήσεις, επεκτάθηκαν, χρόνο με τον χρόνο, και σε άλλα γεγονότα, που συνέβησαν όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια της ζωής τους στη Μικρά Ασία και μετά εδώ στην Ελλάδα. Μέχρι τα 81 της χρόνια, που κοιμήθηκε, είχε διαύγεια πνεύματος και καθαρή ομιλία και έτσι κατέγραψα σε εννιά συνεντεύξεις όλα της τα ενθυμήματα, που τα καταχώρησα σε επτά κασέτες μιας ώρας και συνέχεια σε dvd. Όλο αυτό το ηχητικό υλικό το απομαγνητοφωνήσαμε με την κόρη μου και, σας ομολογώ, ζήσαμε άλλη μια φορά τη δύσκολη πορεία της ζωής της».
Πώς οργανώθηκε, όμως, σε βιβλίο 198 σελίδων; Ο επιμελητής της έκδοσης αποκαλύπτει τις δυσκολίες που προέκυψαν, γιατί δεν είχε φανταστεί από την αρχή ότι αυτό το υλικό θα γινόταν ένα βιβλίο και θα προκαλέσει το ενδιαφέρον αναγνωστών που θα ήθελαν να μάθουν τα σχετικά με τη Μικρά Ασία και την προσφυγιά του ’22: «Πράγματι, όλος αυτός ο όγκος των αναμνήσεων έπρεπε να μπει σε μια σειρά, γιατί σε πολλά σημεία υπήρχαν επαναλήψεις, οι οποίες, βεβαίως, δεν ακύρωναν τα προηγούμενα, αλλά, μάλλον πρόσθεταν και ενίσχυαν όσα είχαν ειπωθεί. Έτσι, χωρίς να παραλείψω τίποτα από τα λεγόμενά της – σεβασμός στην αφηγήτρια μητέρα μου – όλο αυτό το υλικό το «ξαναζύμωσα» και το χώρισα σε «καρβέλια» (κεφάλαια) για να μπορεί ο αναγνώστης να το διαβάσει με ενδιαφέρον».
Και κάπως έτσι, προέκυψαν στο βιβλίο έξι κεφάλαια, για τα οποία ο κ. Δημήτρης Κωνσταντάρας – Σταθαράς τόνισε: «Καταρχάς, μετά το Προλόγισμα της τέως προέδρου της Εστίας «Ίωνες» κ. Άννας Πετσιάβα – Παπανικολάου, το εισαγωγικό σημείωμα του επιμελητή της έκδοσης και ενός λαϊκού τραγουδιού «Η ευχή της μάνας», ακολουθούν τα κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο η Μαρία Σταθαρά, νήπιο, έζησε τον πρώτο διωγμό των Ελλήνων των μικρασιατικών παραλίων το 1914, που έγινε με την καθοδήγηση των Γερμανών (διάβαζε με τον Γερμανό στρατηγό Λίμαν Φον Σάντερς). Έζησαν, δύσκολα, τέσσερα χρόνια στο νησί της Λέσβου (1914 – 1918). Στο δεύτερο κεφάλαιο θα γίνει λόγος για τη φυγή τους και την Τραγωδία του 1922. Στο τρίτο θα γίνει αναφορά πρώτα στη διαμονή τους στο λιμάνι της Μυτιλήνης και έπειτα στην άφιξή τους στον Βόλο και στη συνέχεια η εγκατάστασή τους στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας το 1924. Στο τέταρτο (Ανάλεκτα – Πολιτιστικά) θα συμπεριληφθούν αναμνήσεις της από τον άυλο πολιτισμό τους (ήθη και έθιμα, η θρησκευτικότητά τους, τραγούδια λαϊκά και σχολικά, ιστορίες, συναισθήματα και ευχές της και ένα χειρόγραφο ημερολόγιό της για το 1940). Στο πέμπτο κεφάλαιο αναφέρονται, ως υπενθύμιση, πέντε «αληθινές μικρασιάτικες ιστορίες», που συνδέονται με τις αφηγήσεις της (αυτές είναι γνωστές από το βιβλίο μου «Αληθινές Μικρασιάτικες Ιστορίες»). Στο τελευταίο – έκτο κεφάλαιο – γίνεται αναφορά στο γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Σταθαρά και ακολουθεί ένα αρχείο φωτογραφιών της Μαρίας Σταθαρά. Το βιβλίο συνοδεύεται και από ένα cd-rom που περιέχει αποσπάσματα αναμνήσεών της με αντιστοίχιση στις σελίδες του βιβλίου».
Όσον αφορά στο μήνυμα του βιβλίου, ο Δημήτρης Κωνσταντάρας – Σταθαράς εξομολογείται: «Το μήνυμα του βιβλίου είναι ο αγώνας και η αισιοδοξία για τη ζωή. Το λέει η ίδια η μητέρα μου που πέρασε πολλές δυσκολίες (σελ. 119). «Η ζωή σας να είναι ένα χαρούμενο τραγούδι… Κι αν πέφτετε, πάντοτε με τα ίδια σας χέρια να σηκώνεστε, να μην περιμένετε από τους άλλους. Να ακουμπάτε στα δυο σας χέρια και να σηκώνεστε ολόρθοι και να λέτε: Θα το περάσουμε κι αυτό, θα το περάσουμε».
Ο επιμελητής της έκδοσης καταλήγει λέγοντας πως «είμαι συγκινημένος που εκπληρώνω ένα χρέος προς τη μακαριστή Μικρασιάτισσα μητέρα μου, τριάντα χρόνια μετά την εκδημία της και εκατό χρόνια από την Τραγωδία του ’22. Είμαι βέβαιος ότι όσα μου είπε και τ’ άκουσα εγώ και τα μαγνητοφώνησα, ότι θα επιθυμούσε να γίνουν γνωστά στην ευρύτερη οικογένειά της, αλλά και στο κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο είχε αγάπη, σεβασμό και εκτίμηση».