Συζήτηση με θέμα «Ένας μη αντικειμενικός κόσμος: ο κόσμος της Επιστήμης και ο κόσμος της Τέχνης» θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου, στις 19.30, στο Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο ντε Κίρικο, στο πλαίσιο της έκθεσης «Ελένη Ζέρβα, η πρωτοπόρος της Αφηρημένης τέχνης «ένας μη αντικειμενικός κόσμος»» που παρατείνεται ώς τις 31 Οκτωβρίου.
Η Ελένη Ζέρβα, από τις πρωτοπόρους της Αφαίρεσης, γεννήθηκε στον Βόλο το 1917 και υπήρξε μια από τις ελάχιστες γυναίκες που εκπροσώπησαν την Ελλάδα σε κορυφαίες καλλιτεχνικές διοργανώσεις διεθνώς κατά τις δεκαετίες 1960-1970. Στην έκθεση παρουσιάζονται 40 περίπου έργα της που προέρχονται από την παραχώρηση της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλέξανδρου Σούτζου, στη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου τον Δεκέμβριο του 2015, μέρος από το σύνολο των 200 έργων της δωρεάς της.
Η παρούσα έκθεση του Βόλου αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός γιατί είναι η πρώτη έκθεση μετά τον θάνατό της το 1993, αλλά και μετά το 1977 που σταματά η εκθεσιακή της δραστηριότητα. Μετά από πρώιμους και σύντομους πειραματισμούς στην παραστατική ζωγραφική στα μέσα της δεκαετίας του ’50 πέρασε με ταχύτατους ρυθμούς στην αφαίρεση και προχώρησε με αλλεπάλληλες αφαιρετικές διαδικασίες στη διατύπωση ανεικονικών συνθέσεων με αρχετυπικές αναφορές έως τις ολιγόχρωμες συνθέσεις της δεκαετίας του ’70.
Από το 1957 έως το 1977 είχε μια σημαντική παρουσία στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της Αθήνας και στο εξωτερικό, αφού εκπροσώπησε την Ελλάδα σε μεγάλες θεσμικές εκθέσεις στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων και στην 35η Μπιενάλε της Βενετίας το 1970, μία από τις λιγοστές Ελληνίδες που είχαν λάβει μέρος στον κορυφαίο καλλιτεχνικό θεσμό έως τότε, όπου εξέθεσε τη μνημειακή σειρά έργων της «Κόσμος/Cosmos», της οποίας μέρος παρουσιάζεται στην παρούσα έκθεση.
Το έργο της πρωτοπόρου ζωγράφου δίνει αφορμή για πολλές συζητήσεις και επαναπροσέγγιση των ιστορικών κινημάτων της πρωτοπορίας.
Με έναυσμα το θέμα της έκθεσης οι τρεις ομιλητές της συζήτησης, ο Ευστάθιος Ζαφραντζάς, ο δρ Χρίστος Ξενάκης και η δρ Χρύσα Δραντάκη, θα προσεγγίσουν την έννοια του «κόσμου» στην Επιστήμη και στην Τέχνη. Θα συντονίσει τη συζήτηση η δημοσιογράφος Ροσσάνα Πώποτα.
Ο Ευστάθιος Ζαφραντζάς, οικονομολόγος, ασχολούμενος ερασιτεχνικά κυρίως με την Αστρονομία, τη Στερεοσκοπία, την Αρχαιολογία, θα αναφερθεί στη σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο που τον περιβάλλει στην προσπάθειά του να κατανοήσει την υποκειμενική πραγματικότητα που βιώνει μέσα του και την αντικειμενική πραγματικότητα που αντιλαμβάνεται γύρω του με τις αισθήσεις και τον νου του. Διερωτάται πόσο υποκειμενικός μπορεί να είναι ο αντικειμενικός κόσμος που τον περιβάλλει, πόσο αξιόπιστα είναι τα «εργαλεία» που διαθέτει για τη γνώση του.
Ο Χρίστος Ξενάκης είναι φυσικός με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διδακτική Φυσικών Επιστημών και διδακτορικό δίπλωμα στη Φυσική με εξειδικεύσεις σε Πανεπιστήμια της Γαλλίας και της Αγγλίας. Έχει διδάξει στη Μέση Εκπαίδευση, διετέλεσε διευθυντής Λυκείου και σχολικός σύμβουλος Φυσικών Επιστημών Περιφέρειας Θεσσαλίας. Υπήρξε επίσης καθηγητής Φυσικής και συντονιστής του Τομέα Φυσικών Επιστημών στο European School of Brussels – III (Βέλγιο). Έχει συνεργαστεί με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ως διδάσκων στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, καθώς και ως διδάσκων στην Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. Έχει τιμηθεί με το αργυρό μετάλλιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για το εκπαιδευτικό του έργο.
Στην ομιλία του με θέμα «Ταξιδεύοντας με οδηγό τον Einstein: η ανάδυση μιας άλλης πραγματικότητας» θα αναφερθεί στη νέα θεωρία για τον χώρο και τον χρόνο που πρότεινε ο Einstein στις αρχές του 20ού αιώνα, που άλλαξε τελείως όχι μόνο τη φυσική περιγραφή και μελέτη του Σύμπαντος, αλλά είχε βαθιά επίδραση και σε άλλους τομείς της ανθρώπινης σκέψης και δραστηριότητας, όπως στη φιλοσοφία, στην τέχνη, στη μουσική, κ.λπ. Θα επιχειρήσει να δείξει με τη βοήθεια προσομοιώσεων σε Η/Υ που έγιναν στο Ινστιτούτο Max Planck, «πώς θα βλέπαμε τον κόσμο γύρω μας, αν μπορούσαμε να ταξιδεύσουμε με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Θα διαπιστώσουμε ότι, σύμφωνα με τον Einstein, μια άλλη, απίστευτη πραγματικότητα θα αναδυόταν στα μάτια μας!».
Η Χρύσα Δραντάκη σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Ιστορία Τέχνης με μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στην Κοινωνιολογία της Τέχνης, διετέλεσε διευθύντρια και καθηγήτρια της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών-ΙΕΚ Δήμου Βόλου, υπεύθυνη του Τμήματος Εικαστικών, της Δημοτικής Συλλογής και του Μουσείου Αλ. Κ. Δάμτσα του Δήμου Βόλου, είναι από το 2011 προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ του Δήμου Βόλου. Έχει επιμεληθεί πλήθος εκθέσεων, έχει διδάξει σε ειδικά προγράμματα του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε εφημερίδες, περιοδικά και καταλόγους καλλιτεχνών.
Θα αναφερθεί στο πέρασμα από τον «κόσμο» των μεγάλων ιστορικών περιόδων της τέχνης στον ανατρεπτικό 20ό αιώνα των κινημάτων της πρωτοπορίας, όταν ο «κόσμος τα τέχνης» κατά τους φιλοσόφους και κοινωνιολόγους ερμηνεύεται μέσα από την αυτοαναφορικότητα της τέχνης και τις αλληλεπιδράσεις της αγοράς και των θεσμών. Στο πλαίσιο αυτό θα εντάξει τη σημαντική θέση της πρωτοπόρου Ελένης Ζέρβα στην ελληνική καλλιτεχνική σκηνή.