«Το να διαβάζεις χωρίς να στοχάζεσαι είναι σαν να τρως χωρίς να χωνεύεις» είπε ο Βρετανός φιλόσοφος Έντμουντ Μπερκ, φράση που είναι και δική μου απάντηση – προτροπή σε καθέναν που με ρωτά γιατί μου αρέσει ένα βιβλίο και το προτείνω. Καλό βιβλίο για μένα είναι αυτό που έχει πάντα κάτι να μου πει. «Διάβασα και σας προτείνω» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του σημερινού αφιερώματος ή μάλλον: Πρόλαβα να διαβάσω. Στην πραγματικά μεγάλη, πλούσια και αρκετά αξιόλογη παραγωγή των εκδοτικών οίκων των τελευταίων μηνών επέλεξα, διάβασα και σας προτείνω, λοιπόν τους πιο κάτω τίτλους. 25 βιβλία από την ελληνική και μεταφρασμένη λογοτεχνία, βιβλία που θεωρώ ότι καλύπτουν αρκετές και διαφορετικού ύφους αναγνωστικές αναζητήσεις. Επειδή όμως ένα βιβλίο διαβασμένο από χίλιους διαφορετικούς ανθρώπους είναι χίλια διαφορετικά βιβλία (λόγια του Ταρκόφσκι), η τελική επιλογή είναι αποκλειστικά δική σας. Καλές αναγνώσεις.
Μάργκαρετ Άτγουντ, «Η ιστορία της θεραπαινίδας», Ψυχογιός
Μια μεγαλοφυής, συγκλονιστική δυστοπία για το κακό που παραμονεύει στην ανθρώπινη φύση, «Η ιστορία της θεραπαινίδας» διαβάζεται και σαν σκοτεινό χρονικό μιας εναλλακτικής πραγματικότητας ή σαν σπαραχτική μαρτυρία για τη θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο.
Επανέκδοση του βιβλίου «Η ιστορία της πορφυρής δούλης» (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1989). Στο βιβλίο έχει βασιστεί η σειρά The handmaid’s Tale.
Ίρβιν Γιάλομ, «Αυτό ήταν η ζωή; Τότε άλλη μια φορά», εκδ. Άγρα
Σε αυτό, το τελευταίο του βιβλίο, ο Γιάλομ ανατρέχει στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε και μας προσκαλεί να εξετάσουμε τη δική μας αφετηρία, προσφέροντας ίσως το μεγαλύτερο δώρο του στους αναγνώστες.
Για τους Έλληνες αναγνώστες το βιβλίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Ο Γιάλομ αφιερώνει δύο κεφάλαια στην Ελλάδα και περιγράφει με λεπτομέρειες τις επισκέψεις του στη χώρα όπου ζουν οι περισσότεροι κατά κεφαλήν αναγνώστες του στον κόσμο.
Paul Auster, «4321», Μεταίχμιο
Στις 3 Μαρτίου 1947 γεννιέται ο Άρτσιμπαλντ Ισαάκ Φέργκιουσον, το μοναδικό παιδί της Ρόουζ και του Στάνλεϊ Φέργκιουσον. Από αυτή την αφετηρία ξεκινούν τέσσερα παράλληλα μονοπάτια ζωής: Τέσσερις Φέργκιουσον που θα ζήσουν τέσσερις εντελώς διαφορετικές ζωές. Η τύχη των οικογενειών τους αποκλίνει. Οι έρωτες, οι φιλίες και τα πάθη τους είναι αντίθετα. Ωστόσο κάθε εκδοχή της ιστορίας του Φέργκιουσον διατρέχει το κατακερματισμένο πεδίο της Αμερικής των μέσων του 20ού αιώνα σε ένα μεγαλόπνοο μυθιστόρημα 1.200 σελίδων για το δικαίωμα στην ύπαρξη και τις ατελείωτες πιθανότητές της, για την αγάπη και την πληρότητα της ζωής.
Dean Koonz, «Τυφλή γωνία», Ψυχογιός
Έχω μεγάλη ανάγκη να πεθάνω. Αυτές είναι οι ανατριχιαστικές λέξεις που αφήνει πίσω του ένας άντρας ο οποίος είχε τα πάντα στη ζωή του, αλλά επέλεξε να πεθάνει. Η χήρα του, η Τζέιν Χοκ, είναι αποφασισμένη να κάνει όλα όσα επιτάσσουν ο πόνος της, ο φόβος της και η οργή της: Να ανακαλύψει την αλήθεια πάση θυσία. Ο αριθμός των επιτυχημένων ανθρώπων που χαίρουν εκτίμησης και, παρ’ όλα αυτά οδηγούνται στην αυτοκτονία, είναι ανεξήγητα υψηλός. Όταν η Τζέιν αναζητά το γιατί, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια εφιαλτική πραγματικότητα, μια σκοτεινή συνωμοσία που απλώνει τα δίχτυα της σαν… ιστός αράχνης. Μια καινούργια σειρά καταιγιστικής δράσης, μια νέα αξιοθαύμαστη ηρωίδα που ήρθε για να μείνει.
Dirk Kurbjuweit, «Ο φόβος», Ποταμός
Μτφρ. από τα γερμανικά: Παυλίνα Δηράνη & Καρίνα Λάμψα
Για την οικογένειά σου θα πέθαινες.
Θα σκότωνες κιόλας;
O αρχισυντάκτης του Spiegel Ντιρκ Κουρμπγιουβάιτ έγραψε για τον φόβο μέσα στο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου, την αυτοδικία, τη χειραγώγηση, την αστική ενοχή και την υποκρισία. Ο Φόβος (μυθιστόρημα ή μαρτυρία;) διαβάζεται σαν σύγχρονο θρίλερ ή σαν κοινωνικό σχόλιο.
Ντάνιελ Μέντελσον, «Μια Οδύσσεια», Πατάκης
Στο «Μια οδύσσεια», ο Μέντελσον συνδυάζει τον στοχασμό πάνω στο κλασικό έπος και την περιήγηση που πραγματοποίησε με τον πατέρα του το 2011 στη Μεσόγειο και στη νήσο Γκόζο, το δεύτερο μεγαλύτερο από τα εφτά νησιά του αρχιπελάγους της Μάλτας. Είναι το νησί όπου η νύμφη Καλυψώ υποδέχθηκε τον Οδυσσέα ως ναυαγό, τον ερωτεύθηκε και του έκανε μάγια κρατώντας τον αιχμάλωτό της. Λίγο καιρό μετά το ταξίδι εκείνο, ο πατήρ Μέντελσον πέθανε (Η. Μαγκλίνης, Καθημερινή).
Ο Ντάνιελ Μέντελσον με την πολυεπίπεδη, αποκαλυπτική του αφήγηση, μας προσφέρει μια Οδύσσεια πλούσια σε συναισθηματικό φορτίο και φιλολογική οξυδέρκεια, ένα έργο βαθιάς προσωπικής, όσο και λογοτεχνικής εξερεύνησης.
Theodore Dreiser, «Η Κάρι μας», Gutenberg (σειρά Orbis Litere)
Το πρώτο σπουδαίο αστικό μυθιστόρημα της Αμερικής. Έτσι υποδέχτηκε το βιβλίο ο βρετανικός τύπος το 1901, έναν χρόνο μετά την έκδοσή του στη Νέα Υόρκη.
«Η Κάρι μας», όταν εκδόθηκε, δέχτηκε επικρίσεις για την τολμηρότητά της, την πλήρη απουσία εξιδανίκευσης και το αδούλευτο συγγραφικό ύφος της, μα δεν ήταν όλες οι κριτικές αποδοκιμαστικές, και είναι παραδεδεγμένος πλέον ο ρόλος που έπαιξε το μυθιστόρημα του Ντράιζερ στη μετέπειτα πορεία της αμερικανικής πεζογραφίας. Η Έλλη Φιλοκύπρου το μετέφερε με ταιριαστή ζωντάνια στη γλώσσα μας και η εισαγωγή της είναι κατατοπιστικότατη.
Ορχάν Παμούκ, «Η γυναίκα με τα κόκκινα μαλλιά», Πατάκης
«Η γυναίκα με τα κόκκινα μαλλιά», με άξονα τον έρωτα του Τζεμ, μας παρασύρει στη δίνη ενός μεγάλου ανθρώπινου εγκλήματος. Μας αφηγείται τη γνωριμία του νεαρού ήρωα με τον έρωτα, τη ζήλια, την υπευθυνότητα, την ανεξαρτησία, πραγματεύεται θέματα σχέσης πατέρα και γιου, «αυταρχισμού», διαμόρφωσης της προσωπικότητας. Δύο θανάσιμα αμαρτήματα, η πατροκτονία και η παιδοκτονία, θα απασχολήσουν τον αναγνώστη, που για άλλη μια φορά θα συναντηθεί με δύο θεμελιώδη έργα του δυτικού και ανατολικού κόσμου, τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή και το «Ρουστέμ και Σουχράμπ» του Ιρανού Φιρντουσί, και θα αναρωτηθεί πόσο η συνηθισμένη ζωή μας επηρεάζεται από τα παλιά κείμενα.
Robert Seethaler, «Ο Καπνοπώλης», Ποταμός
Μτφρ. από τα γερμανικά: Παυλίνα Δηράνη – Καρίνα Λάμψα.
Διαδραματιζόμενο στη Βιέννη τις παραμονές του Πολέμου, στην Αυστρία τις μέρες του Άνσλους, το μυθιστόρημα είναι κατ’ ουσίαν η βίαιη ενηλικίωση / μαθητεία του νεαρού αθώου ήρωά του που δουλεύοντας παραγιός στο Καπνοπωλείο του εβραίου προμηθευτή καπνού της ιντελιγκέντσιας γνωρίζει τον φόβο, την κατακρύμνιση των βεβαιοτήτων και των συναισθημάτων, τη σαρωτική βία και την εξουσία του ισχυρού. Το παράθυρό του είναι η σχέση του με τον Σίγκμουντ Φρόιντ, λίγο προτού αυτός φύγει για το Λονδίνο.
Ο Ρόμπερτ Ζέεταλερ με τον «Καπνοπώλη» έγραψε ένα λογοτεχνικό έργο που διαβάζεται και ως ιστορικό αφήγημα, ένα βιβλίο περιηγητισμού στη Βιέννη της εποχής.
Τζέφρι Ευγενίδης, «Δελτία παραπόνων», Πατάκης
Συναρπαστικά αφηγημένες, υπέροχα γραμμένες και γεμάτες από πυκνά νοήματα παρά την αβίαστη χάρη με την οποία περιγράφονται, αυτές οι ιστορίες καταγράφουν την εξέλιξη και την ωρίμανση ενός μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα.
«Αν το πιο αξιοθαύμαστο επίτευγμα του Ευγενίδη είναι το εύρος των φωνών του, αυτές οι φωνές είναι ριζωμένες σε χαρακτήρες και τα Δελτία Παραπόνων είναι η κιβωτός αυτού του ανθρώπινου ψηφιδωτού που ο ίδιος έφερε στη ζωή», έγραψε για το βιβλίο η Los Angeles Review of Books.
Επιμέλεια: Χαριτίνη Μαλισσόβα