Τακτοποίηση τουλάχιστον 500.000 δασικών αυθαιρέτων με παράλληλη αναστολή κατεδάφισης για τριάντα χρόνια προβλέπει το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, το οποίο κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή εν μέσω πανδημίας του κορωνοιού και παρά το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν ζητήσει την παράταση της διαδικασίας διαβούλευσης.
Στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη περιλάμβανονται διατάξεις για τις λεγόμενες «οικιστικές πυκνώσεις», οι οποίες μπορούν να τακτοποιηθούν για τριάντα χρόνια με την καταβολή παραβόλου ύψους 250 ευρώ και στη συνέχεια την πληρωμή του ενιαίου δασικού προστίμου, το ύψος του οποίου θα είναι κλιμακούμενο αλλά ο ακριβής καθορισμός του παραπέμπεται στο μέλλον και σε Προεδρικό Διάταγμα που θα ακολουθήσει. Κατά πάσα πιθανότητα μάλιστα το Π.Δ. θα καθορίζει δόσεις για την αποπληρωμή του αλλά και εκπτώσεις σε περιπτώσεις, όπως η εφάπαξ καταβολή του.
Επιπλέον στις περιπτώσεις που δασικό αυθαίρετο είχε υπαχθεί σε παλαιότερους νόμους για την τακτοποίηση των απλών αυθαιρέτων (παρά το γεγονός ότι κανονικά αυτά εξαιρούνταν), το προτεινόμενο νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα συμψηφισμού των καταβληθέντων προστίμων. Υπενθυμίζεται ότι οι οικιστικές πυκνώσεις είναι οι περιοχές, οι οποίες είχαν υποδειχθεί από τους οικείους ΟΤΑ και είχαν εξαιρεθεί από την ανάρτηση των δασικών χαρτών περιλαμβανόμενες σε ένα ιώδες περίγραμμα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου νομοσχεδίου, ως οικιστικές πυκνώσεις ορίζονται οι συγκεντρώσεις κατοικιών, οι οποίες παρουσιάζουν εν τοις πράγμασι λειτουργική ενότητα λόγω του αριθμού τους, της εγγύτητας μεταξύ τους και της εξυπηρέτησής τους από κοινά δίκτυα (όδευση, ενέργεια, ύδρευση κ.λπ.). Το νομοσχέδιο διατηρεί την «κόκκινη γραμμή» της 28ης Ιουλίου 2011, σύμφωνα με την οποία κατασκευές που έχουν αναγερθεί μεταγενέστερα δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του και να τακτοποιηθούν.
Επιπλέον από τις διατάξεις του σχεδιου νόμου αποκλείονται:
κτίρια που δεν έχουν τον χαρακτήρα κατοικίας ή κατασκευής συνοδεύουσας την κατοικία.
κτίρια και λοιπές κατασκευές που βρίσκονται σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγροτόπους που προστατεύονται σύμφωνα με τη συνθήκη Ramsar και σε άλλες περιοχές για τις οποίες ισχύουν ειδικές προστατευτικές διατάξεις της φύσης ή του τοπίου, εκτός εάν κατασκευάστηκαν πριν τον χαρακτηρισμό των περιοχών αυτών.
κτίρια και λοιπές κατασκευές που βρίσκονται σε αιγιαλό, ζώνη παραλίας, αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους, κλπ και περιγράφονται στο άρθρο 89 του νόμου 4495/2017.
κτίρια και λοιπές κατασκευές εντός περιοχών που είναι υποχρεωτικώς αναδασωτέες λόγω πυρκαγιάς, τα οποία έχουν ανεγερθεί μετά την κήρυξη της αναδάσωσης.
κτίρια ή συνοδεύουσες κατασκευές που η διατήρησή τους παρακωλύει την διαφυγή των πολιτών ή την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλου κινδύνου από φυσικά φαινόμενα.
Βήμα – βήμα η διαδικασία τακτοποίησης
Η διαδικασία ξεκινά με αίτηση που υποβάλλει ο κύριος, νομέας ή κάτοχος της κατοικίας σε διαδικτυακή πλατφόρμα που τηρείται από το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» εντός έξι μηνών από την ψήφιση του νόμου σε περίπτωση που ο δασικός χάρτης που περιλαμβάνει το ακίνητο του ενδιαφερομένου έχει αναρτηθεί ή εντός έξι μηνών από την ανάρτηση του δασικού χάρτη, εάν αυτός αναρτηθεί μετά την έναρξη ισχύος του νόμου. Δικαίωμα για να υποβάλουν αίτηση έχουν και όσοι ενδιαφερόμενοι έχουν υποβάλει αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος του δασικού χάρτη, αντιρρήσεις, αίτηση ακυρώσεως ή οποιοδήποτε άλλο διοικητικό ή ένδικο βοήθημα, με το οποίο αμφισβητούν ότι η ιδιοκτησία τους έχει δασικό χαρακτήρα.
Η αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα παρακάτω στοιχεία:
– Περιγραφή της κατοικίας, την οποία αφορά το αίτημα, και των κατασκευών που την συνοδεύουν, ως προς την κάλυψη, τη δομημένη επιφάνεια και το ύψος,
– Χρήση της κατοικίας,
– Εντοπισμό της κατοικίας στην ιστοσελίδα του «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στον ειδικό διαδικτυακό τόπο ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων,
– Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, με την οποία ο ενδιαφερόμενος δηλώνει ότι τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι αληθή,
– Παράβολο 250 ευρώ, το οποίο αποτελεί έσοδο του κρατικού προϋπολογισμού.
Με την υποβολή αναστέλλονται άμεσα τυχόν επιβληθείσες διοικητικές κυρώσεις και δεν επιβάλλονται νέες σε σχέση με την κατοικία και τις συνοδεύουσες αυτήν κατασκευές, ενώ το κτίσμα εξαιρείται προσωρινά από την κατεδάφιση έως την οριστική απόφαση υπαγωγής τους στις συγκεκριμένες διατάξεις. Οι αρμόδιες αρχές διενεργούν δειγματοληπτικούς ελέγχους ως προς την ακρίβεια των υποβληθέντων στοιχείων. Εάν διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία μιας δήλωσης είναι ανακριβή, επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις και το κτίριο που περιλαμβάνεται στη δήλωση αποκλείεται από την υπαγωγή στις διατάξεις τακτοποίησης.
Να σημειωθεί οτι η 6μηνη προθεσμία για την υποβολή της αίτησης δεν αναστέλλεται για ενδιαφερόμενους που έχουν υποβάλει αντιρρήσεις, αίτηση για τη διόρθωση πρόδηλου σφάλματος του αναρτηθέντος δασικού χάρτη, αίτηση ακυρώσεως του κυρωθέντος δασικού χάρτη ή έχουν αμφισβητήσει με οποιαδήποτε άλλη διοικητική ή δικαστική διαδικασία το δασικό χαρακτήρα της έκτασης, στην οποία βρίσκεται η κατοικία τους. Οι οριστικές αποφάσεις αναφορικά με την τύχη των δασικών αυθαιρέτων θα υποδειχθούν από τα αποτελέσματα των οικονομοτεχνικών μελετών που θα εκπονηθούν για κάθε Περιφέρεια της χώρας χρησιμοποιώντας ως εργαλεία αεροφωτογραφίες, δορυφορικές απεικονίσεις, αυτοψίες αλλά και τις υποβληθείσες αιτήσεις.
Οι μελέτες αυτές θα καταγράφουν τη δόμηση εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους αναρτημένους ή κυρωμένους, κατά περίπτωση, δασικούς χάρτες ή σε δασικές περιοχές, εάν δεν έχει γίνει ανάρτηση ή κύρωση δασικού χάρτη γι’ αυτές κατά την ημερομηνία σύνταξης της αντίστοιχης μελέτης. Ειδικά για την Περιφέρεια Αττικής θα καταρτιστούν τρεις οικονομοτεχνικές μελέτες, που θα καλύπτουν τα διοικητικά όρια αρμοδιότητας των Διευθύνσεων Δασών Ανατολικής Αττικής, Δυτικής Αττικής και Πειραιά, αντιστοίχως, ενώ χωριστές οικονομοτεχνικές μελέτες θα εκπονηθούν για τα διοικητικά όρια των Διευθύνσεων Δασών Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής.
Σε κάθε οικονομοτεχνική μελέτη καταγράφονται ο αριθμός, το εμβαδόν και η κάλυψη των κτιρίων και κατασκευών που βρίσκονται σε εκτάσεις αναρτημένων και κυρωθέντων δασικών χαρτών ή σε δασικές περιοχές, εάν δεν έχει γίνει ανάρτηση ή κύρωση δασικού χάρτη γι’ αυτές κατά την ημερομηνία σύνταξης της αντίστοιχης μελέτης.
Επίσης η ημερομηνία κατασκευής τους, εάν αυτή μπορεί να προσδιορισθεί, η χρήση τους και η ενδεχόμενη χωρική κατανομή τους σε οικιστικές πυκνώσεις. Επιπλέον, περιγράφονται οι συνέπειες της διατήρησης των κατασκευών αυτών και των χρήσεών τους στο βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον, εξετάζεται η αναγκαιότητα άμεσης κατεδάφισής τους και αναλύονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες τόσο σε περίπτωση κατεδάφισης, όσο και σε περίπτωση προσωρινής διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών. Στην τελευταία περίπτωση περιγράφονται και οι απαραίτητες ενέργειες αντιστάθμισης που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του δασικού ισοζυγίου ανά περιοχή μελέτης ή Περιφερειακή Ενότητα ή Περιφέρεια, κατά περίπτωση.
Πώς θα προκύψει το ύψος των προστίμων
Οι προτάσεις των συγκεκριμένων μελετών θα ληφθούν υπόψη για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα καθορίζει:
– τις περιοχές στις οποίες παρατηρούνται οικιστικές πυκνώσεις, για τις οποίες είναι δυνατόν να ισχύσει προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση και την προσωρινή αναστολή των λοιπών διοικητικών κυρώσεων βάσει των πορισμάτων των αντίστοιχων οικονομοτεχνικών μελετών,
– τα ειδικότερα κριτήρια υπαγωγής των οικιών και των συνοδευουσών αυτές κατασκευών και, ιδίως, το βαθμό στον οποίον η προσωρινή εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση δεν προκαλεί βλάβη στα δασικά οικοσυστήματα σε συνδυασμό με μέτρα αντιστάθμισης,
– τις συνέπειες υπαγωγής στις διατάξεις τακτοποίησης και ιδίως την προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση και το χρόνο της, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τριάντα χρόνια, την ανάκληση και αναστολή των ήδη ληφθέντων διοικητικών μέτρων, την αναστολή επιβολής νέων διοικητικών κυρώσεων, την αναστολή εκκρεμών ποινικών διώξεων και τη μη άσκηση νέων, καθώς και τις προϋποθέσεις για τη διατήρηση της υπαγωγής για όλο το προβλεπόμενο χρόνο αυτής, ιδίως σε σχέση με την καταβολή του ειδικού προστίμου, και τις συνέπειες της ανάκλησης αυτής,
– τα μέσα απόδειξης του χρόνου ανέγερσης και ολοκλήρωσης των κατοικιών και συνοδευουσών αυτές κατασκευών, όπως αεροφωτογραφίες, έγγραφα, ιδίως έγγραφα της δασικής υπηρεσίας, των πολεοδομικών υπηρεσιών ή άλλης δημόσιας αρχής που αφορούν στο ακίνητο, δικαστικές αποφάσεις, καθώς και τίτλους ιδιοκτησίας που αφορούν στο κτίριο και τη διαδικασία υποβολής τους,
– τον φορέα διαχείρισης και ελέγχου των αποδεικτικών μέσων του χρόνου ολοκλήρωσης των κτιρίων και των συνοδευουσών αυτά κατασκευών, τη διαδικασία δειγματοληπτικού ελέγχου των υποβληθέντων στοιχείων και τις συνέπειες από την υποβολή ανακριβών στοιχείων,
– τον τρόπο υπολογισμού ενιαίου προστίμου για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου, το οποίο υπολογίζεται με βάση το κτίριο, τις συνοδεύουσες κατασκευές και τον καταληφθέντα περιβάλλοντα χώρο, και τα ειδικότερα στοιχεία που θα ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό του ενιαίου δασικού προστίμου. Σε αυτά συγκαταλέγονται η αξία της δασικής γης, το κόστος αναδάσωσης ανά στρέμμα, η αντικειμενική αξία της πλησιέστερης στην κατασκευή ζώνης, η επιφάνεια του κτιρίου σε τετραγωνικά μέτρα, η παλαιότητα του κτιρίου, μειωτικοί και αυξητικοί συντελεστές και κάθε άλλο στοιχείο που κρίνεται πρόσφορο για τον προσδιορισμό του. Επίσης, καθορίζονται ο τρόπος καταβολής του ενιαίου δασικού προστίμου, εφάπαξ ή σε δόσεις, ο αριθμός των δόσεων, τυχόν εκπτώσεις σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής, οι συνέπειες καθυστέρησης της καταβολής του, η διαδικασία κατάθεσης, απόδοσης και εξόφλησής του, η δημιουργία ειδικού κωδικού στον οποίο αυτό αποδίδεται και κάθε άλλο σχετικό θέμα,
– τις δράσεις αντιστάθμισης για την επίτευξη του δασικού ισοζυγίου σε σχέση με τις προσωρινώς διατηρούμενες κατοικίες, δηλαδή τα έργα που θα απαιτηθούν για την αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος, την προστασία των κατάντη περιοχών και την παροχή των αναγκαίων πόρων για την υλοποίησή τους, όπως δασώσεις, αναδασώσεις, δασοτεχνικά έργα, μελέτες και έργα προστασίας και διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων, κατεδαφίσεις κατασκευών που δεν υπάγονται στις διατάξεις του νόμου και ο χωρικός προσδιορισμός, ανά δημοτική ή περιφερειακή ενότητα, των δράσεων που θα αναληφθούν, καθώς και οι υπόχρεοι σ’ αυτά ή στην κάλυψη των δαπανών τους,
– τη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας μέσω της οποίας ασκείται εποπτεία και έλεγχος για την υποχρέωση μη ανέγερσης νέων κατασκευών εντός των δασών και των δασικών εκτάσεων και οι συνέπειες από την παράβαση της υποχρέωσης αυτής,
– τις κυρώσεις επί των κτιρίων και κατασκευών που δεν θα υπαχθούν στη ρύθμιση και όσων έχουν αναγερθεί μετά την 28η Ιουλίου 2011,
– τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για να διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που το προεδρικό διάταγμα θέτει για την υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος, προκειμένου να ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία.
Σε διάστημα έξι μηνών από την έκδοση του προεδρικού διατάγματος, οι ενδιαφερόμενοι συμπληρώνουν την αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου. Σε δύο μήνες από τη συμπλήρωση των παραπάνω δικαιολογητικών γνωστοποιείται στον ενδιαφερόμενο η αποδοχή ή απόρριψη του αιτήματός του.
Κατά της απορριπτικής απόφασης είναι δυνατή η άσκηση προσφυγής ενώπιον του κατά τόπον αρμοδίου Διοικητικού Πρωτοδικείου. Η προσφυγή, πάντως, δε θα παρατείνει την αναστολή κατεδάφισης, η οποία προβλέπεται να λήγει αυτοδικαίως με την έκδοση της απορριπτικής απόφασης. Στην περίπτωση που η αίτηση γίνεται δεκτή, θα γίνεται και υπολογισμός του καταβλητέου ειδικού προστίμου, το οποίο θα αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο.
Σε περίπτωση που προκύπτει, μετά από διόρθωση προδήλου σφάλματος, αποδοχή αντιρρήσεων και κύρωση του δασικού χάρτη, ακύρωση του χάρτη με δικαστική απόφαση ή αναμόρφωση του δασικού χάρτη, ότι η υπαχθείσα κατοικία βρίσκεται επί ακινήτου που δεν διέπεται από τη δασική νομοθεσία, η υπαγωγή αυτή αίρεται και επιστρέφονται στον ενδιαφερόμενο τα παράβολα και πρόστιμα που έχει τυχόν καταβάλει. Το ίδιο ισχύει και εάν η παραπάνω διαπίστωση γίνει σε οποιοδήποτε προγενέστερο στάδιο της υπαγωγής.
Πηγή: Έθνος