Άρθρα

Χτίζουμε τη διεθνή τουριστική μας ταυτότητα

Της Γιώτας Πάντου,
δρ Αρχαιολογίας, ξεναγού, συμβούλου Θεμάτων Τουρισμού

Μέρος Ι
Φαντάσου ότι κάνεις τη βόλτα σου στην παραλία της πόλης χαζεύοντας τα ιστιοπλοϊκά σκάφη που είναι αραγμένα στο λιμάνι λίγο πριν κατευθυνθείς σε ένα από τα δεκάδες τσιπουράδικα.
Δεν χρειάζεται να σου πω το όνομα αυτής της πόλης. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι είναι ο Βόλος. Τόσο ισχυρό και αναγνωρίσιμο είναι το brand, η τουριστική ταυτότητα δηλαδή της πόλης που στη συγκεκριμένη περίπτωση χτίστηκε γύρω από μία γαστρονομική εμπειρία, την τσιπουροποσία.
Τόσο ισχυρό μάλιστα είναι το brand, ώστε ενώ το τσίπουρο πίνεται παντού στην Ελλάδα, η τσιπουροποσία είναι στο μυαλό των Ελλήνων άρρηκτα συνδεδεμένη με τον Βόλο, με την αύρα της θάλασσας, την υγρασία της ατμόσφαιρας κοντά στο λιμάνι, τη μυρωδιά που αιωρείται πάνω από την πόλη από το γλυκάνισο και τις σαρδέλες που ψήνονται στα κάρβουνα, το βουητό από τις συζητήσεις των θαμώνων που μετά το πρώτο τσίπουρο ανεβαίνει σε ένταση, και την εικόνα των γεμάτων τσιπουράδικων που τα τραπέζια τους δεν χωρούν πια στα πεζοδρόμια και κατεβαίνουν κάτω στον ίδιο τον δρόμο. Είναι το σύνολο όλων αυτών των πραγμάτων που καθιστά τη γεωγραφική μεταφορά αυτής της εμπειρίας σε άλλον τόπο αδύνατη και το brand τόσο ισχυρό. Η βολιώτικη τσιπουροποσία είναι πολλά παραπάνω από μια έξοδος για φαγητό και ποτό. Είναι μάζωξη, γιορτή, παρέα, πραγματική γαστρονομική περιπέτεια. Πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν μπορείς να ζήσεις αυτή την εμπειρία.

Το να δημιουργηθεί, είτε με σχεδιασμό είτε οργανικά, ένα τόσο πετυχημένο τουριστικό brand δεν είναι εύκολο. Στην περίπτωσή μας, για χρόνια έχουν βάλει πλάτη πολλοί εμπλεκόμενοι: οι τοπικές αρχές, οι ντόπιοι επιχειρηματίες στην εστίαση, οι Βολιώτες που στηρίζουν με όλη τους τη ψυχή τα τσιπουράδικα, η αντιδήμαρχος τουρισμού Γεωργία Μποντού – Τοκαλή που διεκδικεί για αυτή τη γαστρονομική παράδοση μια θέση στο εθνικό ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
Στον χώρο του μάρκετινγκ από τη στιγμή που ένα προϊόν μετατρέπεται σε brand είναι γνωστό ότι δεν χρειάζεται πια να προσπαθήσει κανείς πολύ για να το πουλήσει. Πουλάει σχεδόν από μόνο του. Πράγματι, χιλιάδες επισκέπτες από όλη τη χώρα κατακλύζουν σταθερά τον Βόλο τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές με την προσδοκία να πάρουν και αυτοί μέρος στην τελετουργία του τσίπουρου που λαμβάνει χώρα μόνο εδώ.
Γιατί, όμως, αυτό το τόσο ισχυρό και πετυχημένο brand δεν εμφανίζεται ως το κεντρικό θέμα στις τουριστικές καμπάνιες που προβάλλουν την πόλη στο εξωτερικό; Τη θέση του αντίθετα κλέβουν οι Αργοναύτες, ο Ιάσονας, η Αργώ. Για τους Έλληνες ο Βόλος είναι η πόλη των τσιπουράδικων, για τους ξένους είναι η πόλη των Αργοναυτών.
Αναμφίβολα, ο Ιάσονας και οι αρχαίοι μύθοι είναι ένα σημαντικό σημείο αναφοράς. Στη μετακόβιντ, όμως, εποχή, οι προσδοκίες των ταξιδιωτών έχουν αλλάξει και οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί.

Γιατί λοιπόν σχεδόν αποκρύπτουμε από τον ξένο επισκέπτη το σήμα κατατεθέν του Βόλου και το πιο σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης βολιώτικης ταυτότητας; Γιατί αυτή η μοναδική εμπειρία, το brand της πόλης, υποβιβάζεται στα τουριστικά μας φυλλάδια αντί να πρωταγωνιστεί; Για να χτιστεί ένα ισχυρό διεθνές τουριστικό brand, πρέπει η πόλη να παρουσιάζει ενιαία και ξεκάθαρη ταυτότητα και να μην προβάλει κάτι άλλο από αυτό που στα αλήθεια είναι.
Εδώ και κάποια χρόνια, το τουριστικό μας σλόγκαν σε διεθνές επίπεδο είναι το «Ιt’s true!» («Είναι αλήθεια!»). Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του επίδοξου επισκέπτη. Τι συναίσθημα σας προκαλεί αυτό το σλόγκαν; Σας συγκινεί; Σας εμπνέει; Σας κάνει να θέλετε να βγάλετε εισιτήριο για τον Βόλο αμέσως τώρα; Κι ακόμη περισσότερο, σας κάνει να θέλετε να ξαναεπισκεφτείτε τον τόπο;

And what is true? Και τι είναι αλήθεια; Ο μύθος του Ιάσονα; Η ομορφιά της πόλης; Αυτό που θέλει ο καθένας από εμάς να πιστέψει; Ποια είναι η προσδοκώμενη εμπειρία που θα γεννηθεί στον υποψήφιο επισκέπτη διαβάζοντας αυτό το σλόγκαν; Η απάντηση είναι εύκολη. Δεν του υποσχόμαστε και πολλά. Θα μπορούσα να πω και τίποτα.
Τα πιο πετυχημένα σλόγκαν είναι συνήθως εκείνα που αφυπνίζουν το συναίσθημα, που σου ζητούν να κάνεις κάτι, που απαιτούν δράση και που ως εκ τούτου έχουν ένα ρήμα μέσα στη φράση. «Live your myth in Greece!» ή «You will want to stay forever!», είναι δύο από τα πιο πετυχημένα παραδείγματα των τελευταίων δεκαετιών.
Ο μύθος του Ιάσονα μπορεί να μην είναι στην εποχή μας πια αρκετός ώστε η πόλη των Αργοναυτών να καταφέρει να κερδίσει μια ισχυρή θέση στην καρδιά των υποψήφιων επισκεπτών της. Χρειάζεται να παντρέψουμε τον μύθο με το τώρα. Να χτίσουμε και να διηγηθούμε μία ιστορία που θα δημιουργήσει στους επίδοξους ταξιδιώτες την προσδοκία της εμπειρίας.
Ας σκεφτούμε λοιπόν λιγάκι. Τι κάνει ο Ιάσονας; Ποιο είναι τελικά το μεγάλο του κατόρθωμα; Το ότι γυρνάει στην πατρίδα. Τι γίνεται όταν επιστρέφει κάποιος στην Ελλάδα; Γλέντι, γιορτή, φαγητό, ποτό, τσίπουρο. Θα μπορούσαμε ίσως κάπως έτσι να παντρέψουμε τον μύθο με τη σημερινή ταυτότητα της πόλης; Η εικόνα ενός αγκυροβολημένου ιστιοπλοϊκού σκάφους και ενός τραπεζιού δίπλα στη θάλασσα γεμάτου με μεζέδες και ποτηράκια με τσίπουρο εύκολα ξεπηδάει μέσα από τα παραπάνω.

Για σλόγκαν θα προτείνω δύο:
«Volos – Join the feast of life» («Βόλος – Πάρε θέση στη γιορτή της ζωής») και
«Volos – Return home!» («Βόλος – Επιστροφή στην πατρίδα!»)
Στο πρώτο σλόγκαν, η βολιώτικη γαστρονομική εμπειρία μετατρέπεται σε κάτι μεγάλο. Είναι γιορτή για την ίδια τη ζωή, την παρέα, τη συνεύρεση, τον γυρισμό.
Στο δεύτερο, ο Βόλος παρουσιάζεται σαν εκείνο το μέρος που μπορεί κάποιος να το νιώθει και σαν πατρίδα του, το μέρος στο οποίο νιώθει όμορφα, νιώθει ότι ανήκει, το μέρος στο οποίο θέλει να επιστρέφει.
Ο Βόλος λοιπόν έχει ένα ισχυρό brand. Οφείλει, όμως, να το μετατρέψει από ελληνικό σε διεθνές.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το