Τριάντα τρία χρόνια πριν ιδρύθηκε ο Χορευτικός Όμιλος Αλμυρού, που έχει σκοπό την εκμάθηση και τη διάδοση της τοπικής παράδοσης, τοπικών εθίμων, χορών, μουσικής, τραγουδιών. Ο Όμιλος έχει Χορευτικό και Λαογραφικό Τμήμα με παρουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ έχουν εκδοθεί πέντε βιβλία λαογραφικού-ιστορικού περιεχομένου. Ο Χορευτικός Όμιλος Αλμυρού είναι ένα από τα μεγαλύτερα, σε αριθμό χορευτών, πολιτιστικά σωματεία της Ελλάδος, που ασχολείται με τη διδασκαλία, παρουσίαση και διάδοση των ελληνικών παραδοσιακών χορών.
Το 1984 ιδρύεται στον Αλμυρό σχολή παραδοσιακών χορών με την επωνυμία «Σχολή χορού Παγώνας Γκουντάρα». Διευθυντής της σχολής αυτής είναι ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής Κωνσταντίνος Γκουντάρας.
Σκοπός της η εκμάθηση και διάδοση της τοπικής παράδοσης, τοπικών εθίμων, χορών, μουσικής, τραγουδιών κ.λπ. Το 1985 από σχολή χορού γίνεται «Χορευτικός Όμιλος Αλμυρού» με την υπ’ αριθμ. 16/31/1/1986 απόφαση του Πρωτοδικείου Βόλου. Εγγράφονται μέλη και αρχίζει μια συντονισμένη προσπάθεια στην επαρχία Αλμυρού, ώστε να βρεθούν χοροί, τραγούδια, έθιμα και παραδόσεις. Για τον λόγο αυτό ο Όμιλος διατηρεί δυο τμήματα χορευτικό και λαογραφικό.
Στο Χορευτικό Τμήμα κάθε περίοδο διδάσκονται περισσότερα από 100 παιδιά διάφορους παραδοσιακούς χορούς της πατρίδας μας, αρχίζοντας πάντα από τους τοπικούς, ντόπιους. Στη συνέχεια διδάσκονται χορούς των προσφύγων από Ανατολική Ρωμυλία, Μικρά Ασία, Πόντο και Καππαδοκία και αυτό γιατί στην περιοχή κατοικούν πρόσφυγες από τα μέρη αυτά. Διδάσκονται επίσης Βλάχικους και Σαρακατσάνικους, για τον ίδιο λόγο, καθώς και των άλλων διαμερισμάτων της πατρίδας μας: Θράκης, Ηπείρου, Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Νησιών, Κρήτης κ.λπ.
Για τον σκοπό αυτό ο Όμιλος διαθέτει ιματιοθήκη με 120 φορεσιές από διάφορα διαμερίσματα της πατρίδας μας με βασική φορεσιά τη γυναικεία φορεσιά του Αλμυρού, το Αντερί.
Τμήματα
Το Χορευτικό Τμήμα έχει αναπτύξει πολύ μεγάλη δραστηριότητα. Συγκεκριμένα: Έφερε στο φως χορούς του Αλμυρού που ποτέ δεν ήταν γνωστοί, όπως ο Συρτός Αλμυρού και ο Διπλός χορός Αλμυρού, καθώς και τα τραγούδια με τα οποία χορεύονταν οι χοροί αυτοί. Π.χ. «Στη Βρύναινα ένα νερό», «Στα Κουφιώτικα τα μέρη», «Νάμουν πουλί στον Αλμυρό» κ.λπ. Τόσο οι χοροί, όσο και τα τραγούδια διδάσκονται, τραγουδιούνται και χορεύονται από τους μαθητές του Ομίλου.
Οι χορευτικές ομάδες παρουσιάζουν συνεχώς σε εκδηλώσεις σε πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού την τοπική παράδοση, τα έθιμα και τα τραγούδια. Στον Βόλο, στη Λαμία, στη Λάρισα, στη Νάουσα, στη Σκιάθο, στη Σκόπελο, στο Βελεστίνο, σε αλλοδαπούς τουρίστες, σε διεθνή φεστιβάλ στην Αυστρία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στο Λιχνεστάιν, στη Γαλλία, στην Ελβετία, στην Τσεχία, στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία, στην Τουρκία και στην Ισπανία.
Στην πόλη του Αλμυρού ο Χορευτικός Όμιλος έχει καθιερώσει και παρουσιάζει εδώ και 20 συνεχή χρόνια τη Συνάντηση Παιδικών Χορευτικών Συγκροτημάτων για παιδιά μέχρι δώδεκα χρόνων με συμμετοχή χορευτικών ομάδων από όλη την Ελλάδα. Οι Συναντήσεις γίνονται στο ωραίο πάρκο του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Δημητρίου το πρώτο 15νθήμερο του Ιουνίου και κάθε χρόνο συμμετέχουν περισσότερα των 200 μικρά παιδιά.
Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί να παρουσιάζεται, κάθε χρόνο και μια ενότητα της πατρίδας μας με τους χορούς της και διάφορα δρώμενα με τον τίτλο «Των Ελλήνων οι κοινότητες». Έτσι μέχρι τώρα έχουν παρουσιαστεί τρεις ενότητες με χορούς και δρώμενα από Μακεδονία, Μικρά Ασία, Ήπειρο, Νησιά Αιγαίου, Πόντο, Καππαδοκία, Θεσσαλία και Θράκη με τις ομάδες ενηλίκων. Μέχρι σήμερα έχουν διδαχθεί την τοπική και ελληνική παράδοση περισσότερα από 5.000 παιδιά.
Στο Λαογραφικό Τμήμα οι συνεργάτες είναι περισσότερο ηλικιωμένοι που αγαπούν τα έθιμα και τις τοπικές παραδόσεις. Τραγουδούν παλιά τραγούδια της περιοχής και μιλούν στους νέους για τα έθιμα που έζησαν και θυμούνται. Οι ίδιοι, δε, με τη σειρά τους πολλές φορές τα παρουσιάζουν κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων. Έτσι, λοιπόν, μέσα από τις αφηγήσεις τους και τα μισοκαταστρεμμένα έντυπα που ανακαλύπτονται σε παλιές βιβλιοθήκες έχουν έλθει στο φως, με τη βοήθεια του Ομίλου, στοιχεία που κάτω από άλλες συνθήκες θα χάνονταν με την πάροδο του χρόνου.
Έχουν παρουσιαστεί μέχρι τώρα: Έθιμα του γάμου και συγκεκριμένα «το στήσιμο της θηκιαστής», «τα προζύμια», «το ξύρισμα του γαμπρού». «Ο θερισμός με τα δρεπάνια», «Τα πρωτόψωμα». Έχουν τραγουδηθεί και καταγραφεί σε cd «τα κάλαντα των Φώτων» με τους φωτιστάδες και τα κουδούνια κατά τον γνωστό τρόπο που τραγουδιούνται και παρουσιάζονται στην περιοχή Αλμυρού. Πολλά από τα παραπάνω έθιμα έχουν μαγνητοσκοπηθεί και παρουσιαστεί στην ελληνική τηλεόραση.
Έχουν εκδοθεί από τον Χορευτικό Όμιλο με ευθύνη του προέδρου Κωσταντίνου Αθανασίου Γκουντάρα, μετά από επίπονη προσπάθεια καταγραφής και αξιολόγησης στοιχείων, αφού προηγουμένως γύρισε όλα τα χωριά της περιοχής Αλμυρού, πέντε βιβλία λαογραφικού-ιστορικού περιεχομένου: Το πρώτο «Κάλαντα-Ήθη και έθιμα Δωδεκαημέρου και Πάσχα επαρχίας Αλμυρού» με cd σε δυο εκδόσεις, το οποίο βραβεύθηκε με έπαινο από την Ακαδημία Αθηνών. Το δεύτερο «Η φορεσιά του Αλμυρού» επίσης σε δυο εκδόσεις, το τρίτο βιβλίο με τίτλο «Το δημοτικό τραγούδι της Όθρυος», που βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών και αυτό με Έπαινο και χρηματικό βραβείο, το τέταρτο «Μια φορά κι έναν καιρό… ο Αλμυρός», το πρώτο μέρος τριλογίας, και το πέμπτο «Ιστορικές μνήμες – 17 Αυγούστου 1881 – Απελευθέρωση του Αλμυρού».
Χρήσιμες πληροφορίες
Οικονομικούς πόρους ο Όμιλος έχει τόσο τις συνδρομές των μελών του, όσο και την έκτακτη βοήθεια φίλων, της τοπικής Δημοτικής Αρχής, της ελληνικής Πολιτείας, της Εκκλησίας κ.λπ.
Σήμερα ο Χ.Ο.Α. στεγάζεται στο επί της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου 145 κτίριο (αίθουσα και γραφείο) του προέδρου, το οποίο προσφέρει αφιλοκερδώς στον Όμιλο. Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου απαρτιζόταν από τους: Κωνσταντίνο Γκουντάρα ως πρόεδρο, Γεώργιο Χορταριά ως αντιπρόεδρο, Αγαθή Φείδα ως γ. γραμματέα, Αθανάσιο Πολύζο ως ταμία και Πόπη Κουρκούμπα ως έφορο.
Το σημερινό Συμβούλιο απαρτίζουν οι: Κωνσταντίνος Γκουντάρας, πρόεδρος, Δήμητρα Γκουντάρα, αντιπρόεδρος, Φωτεινή Κατσαούνη, γ. γραμματέας, Βάγια Παππά, ταμίας, και Αγγελική Μπαρμπερίου, έφορος.
Σήμερα ο Χορευτικός Όμιλος Αλμυρού είναι ένα από τα μεγαλύτερα, σε αριθμό χορευτών, πολιτιστικά σωματεία της Ελλάδος, που ασχολείται με τη διδασκαλία, παρουσίαση και διάδοση των ελληνικών παραδοσιακών χορών μέσω του Χορευτικού και του Λαογραφικού Τμήματός του.