Τις συνέπειες της μη αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων της Ελλάδας προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξετάζει σε νέο αναλυτικό δημοσίευμά του το πρακτορείο Bloomberg, βάζοντας στο τραπέζι όλα τα πιθανά σενάρια.
«Η χρεωμένη Ελλάδα πρέπει να πληρώσει σχεδόν 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον επόμενο μήνα», επισημαίνει σε άρθρο του το ειδησεογραφικό πρακτορείο, τονίζοντας ότι πρόκειται για μία υποχρέωση που, όπως έχει παραδεχτεί ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Βούτσης, η χώρα αδυνατεί να καλύψει, αν στο μεταξύ δεν υπάρξει συμφωνία για να εκταμιευτούν κεφάλαια διάσωσης.
Πότε είναι οι επόμενες πληρωμές προς το ΔΝΤ;
Η Ελλάδα χρωστάει στο ΔΝΤ περίπου 20 δισεκ. ευρώ σε κεφάλαιο τα επόμενα εννέα έτη, για τα δάνεια διάσωσης που έχει λάβει. Τέσσερις πληρωμές, συνολικού ύψους περίπου 1,6 δισεκ. ευρώ πρέπει να γίνουν τον επόμενο μήνα, ξεκινώντας με μια πληρωμή 308 εκατ. ευρώ στις 5 Ιουνίου. Άλλα 347 εκατ. ευρώ πρεπει να πληρωθούν στις 12 Ιουνίου, 578 εκατ. ευρώ στις 16 Ιουνίου και 347 εκατ. ευρώ στις 19 Ιουνίου.
Γιατί υπάρχει ανησυχία για την αποπληρωμή των οφειλών του Ιουνίου;
Η Ελλάδα έχει χάσει την πρόσβαση στις αγορές ομολόγων και βασίζεται σε δάνεια διάσωσης από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ ώστε να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της. Η κυβέρνηση συνασπισμού της χώρας έχει επιδοθεί σε διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της σχετικά με τους όρους που συνδέονται με αυτά τα δάνεια έκτακτης ανάγκης. Αν και από το καλοκαίρι η χώρα δεν έχει εισπράξει καμία βοήθεια, η κυβέρνηση έχει καταφέρει να ανταποκριθεί στις εξωτερικές πληρωμές μέσω ενός συνδυασμού μέτρων, όπως η καθυστέρηση οφειλών σε προμηθευτές και πωλητές, φορολογικά κίνητρα για το κλείσιμο εκκρεμών υποθέσεων, κατάσχεση ταμειακών αποθεμάτων των φορέων του ευρύτερου δημοσίου τομέα, κ.α.
Τι λένε οι Έλληνες αξιωματούχοι για την πληρωμή;
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να ικανοποιήσει όλες τις εξωτερικές και εσωτερικές υποχρεώσεις για όσο χρονικό διάστημα μπορεί, προσθέτοντας ότι τα προβλήματα ρευστότητας της χώρας είναι γνωστά. Ο ίδιος αρνήθηκε να πει εάν τα κρατικά ταμεία έχουν αρκετά μετρητά για τις πληρωμές του Ιουνίου, ενώ η κυβέρνηση στην Αθήνα έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θα δώσει προτεραιότητα στην πληρωμή των συντάξεων και των μισθών. Ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Νίκος Βούτσης, ο οποίος δεν έχει την οικονομική εξουσία λήψης αποφάσεων, δήλωσε την Κυριακή ότι δεν μπορούν να γίνουν οι πληρωμές προς το ΔΝΤ για τον Ιούνιο, και δεν θα γίνει αν δεν υπάρχει συμφωνία για να ξεκλειδώσετε τα κεφάλαια διάσωσης.
Τέλος, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μέσω επιστολής που είχε στείλει στο ΔΝΤ, είχε διαμηνύσει ότι η χώρα δεν θα μπορούσε να πληρώσει την δόση της 12ης Μαΐου προς το ΔΝΤ, κάτι που τελικά όμως έκανε.
Μπορεί η Ελλάδα να πληρώσει;
Ένα άτομο με άμεση γνώση της θέσης ρευστότητας της χώρας δήλωσε ότι η Ελλάδα έχει αρκετά μετρητά, τουλάχιστον για την πληρωμή της δόσης στις 5 Ιουνίου, ενώ ένας διεθνής αξιωματούχος που συμμετέχει στην ελληνική ομάδα διαπραγμάτευσης, δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η Ελλάδα μπορεί να επιβιώσει, ενδεχομένως μέχρι την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου, αν εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα αποθέματα.
Η κατάσταση ρευστότητας της χώρας ωστόσο είναι τόσο τεταμένη που ένα ατύχημα θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή. Για παράδειγμα, αν τα έσοδα από τη φορολογία είναι χαμηλότερα του αναμενόμενου, η κυβέρνηση ίσως συνειδητοποιήσει μόνο όταν θα είναι πολύ αργά ότι δεν είναι δυνατή μια πληρωμή.
Μπορεί η Ελλάδα να ζητήσει την αναβολή της πληρωμής του ΔΝΤ;
Το ΔΝΤ είναι ένας από τους προτιμώμενους δανειστές, ωστόσο δεν πρόκειται να αναδιαρθρώσει τα ελληνικά δάνειά της, ούτε αποδέχεται «κούρεμα» (write-offs). Ωστόσο, μια χώρα μπορεί να ζητήσει άδεια για να προχωρήσει σε μία ομαδοποίηση των υποχρεώσεών της προς το Ταμείο όταν αυτές είναι πολλές σε διάστημα ενός μηνός. Αυτή η ομαδοποίηση έχει ως στόχο να μειωθεί η γραφειοκρατία στην επεξεργασία των πληρωμών και υπάρχουν προηγούμενα χωρών που χρησιμοποίησαν αυτήν την επιλογή. Στην περίπτωση της Ελλάδα, θα «αγοράσει» χρόνο μέχρι τις 19 Ιουνίου.
Τι θα συμβεί αν «χαθεί» η πληρωμή του ΔΝΤ;
Η αποτυχία της Ελλάδας να εξυπηρετήσει τα επίσημα δάνεια δεν προκαλεί αυτόματα μια υποβάθμιση στην κατηγορία «πτώχευση». Η πιο άμεση επίπτωση μετά από μια χαμένη πληρωμή θα γίνει αισθητή στα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Χωρίς πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων, οι ελληνικές τράπεζες με «αιμορραγία» καταθέσεων βασίζονται στον ELA για να παραμείνουν στη ζωή. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να περιορίσει ή να διακόψει την πρόσβαση σε αυτή την σανίδα σωτηρίας, αν κρίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν αρκετό αποδεκτές εξασφαλίσεις.
Τι θα κάνει στην περίπτωση αυτή το ΔΝΤ;
Μια χαμένη δόση θα λειτουργούσε ως «ξυπνητήρι». Δύο εβδομάδες μετά την αρχική προθεσμία όπου η Ουάσινγκτον ειδοποιεί για την ανάγκη άμεσης πληρωμής, ακολουθεί μια ακόμη ειδοποίηση που επισημαίνει την «σοβαρότητα της μη τήρησης των υποχρεώσεων», προτρέποντας εκ νέου σε άμεση διευθέτηση. Δύο εβδομάδες μετά και από αυτό, ο διευθύνων σύμβουλος ενημερώνει το διοικητικό συμβούλιο ότι η υποχρέωση είναι εκπρόθεσμη. Για την Ελλάδα, τότε θα αρχίσουν να εμφανίζονται οι σοβαρές συνέπειες, που είναι γνωστές με τους όρους cross-default και cross-acceleration.
Τι σημαίνουν αυτά;
Πιθανή αποτυχία πληρωμής του ΔΝΤ θα έχει ως αποτέλεσμα και άλλοι πιστωτές της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και το Ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης, να διακηρύξουν και αυτοί ότι υπάρχει χρεοκοπία. Σε αυτή την περίπτωση έχουν τη δυνατότητα να απαιτήσουν άμεση αποπληρωμή όλου του ποσού του δανείου, μια διαδικασία γνωστή ως acceleration (επιτάχυνση). Μπορεί να ακολουθήσουν και άλλοι δανειστές. Αν και η ανακήρυξη χρεοκοπίας διασφαλίζει τις αξιώσεις των δανειστών, η επιτάχυνση – η οποία είναι «οδυνηρή»- δεν είναι αυτόματη, καθώς κάθε δανειστής αποφασίζει μόνος του. Σε πολλά επίπεδα το χρέος συνδέεται με ένα «δίκτυο» ρητρών cross-default και cross-acceleration, επομένως μπορεί να υποθέσει κανείς ότι μία χρεοκοπία και επιτάχυνση θα «πυροδοτούσε» απαιτήσεις για αποπληρωμή από περισσότερους, αν όχι όλους τους υπόλοιπους.