Σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι απόπειρες αυτοκτονιών στη Μαγνησία κατά το 2019, ωστόσο αντίστοιχη σημαντική μείωση παρουσίασαν οι τελεσθείσες αυτοκτονίες, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Αστυνομίας.
Ωστόσο εκείνο που προβληματίζει τους ψυχολόγους και την Αστυνομία, είναι ότι μεταξύ των επίδοξων αυτόχειρων, αλλά και αυτών που έβαλαν τέλος στη ζωή τους, ήταν και νέοι, ηλικίας κάτω των 22 ετών…
Ειδικότερα κατά το 2019 καταγράφηκαν 13 απόπειρες αυτοκτονίας, από τις οποίες οι δύο νέων μέχρι 22 ετών, τρεις 31 ως 40 ετών και οκτώ άνω των 41 ετών. Αντίστοιχα οι αυτοκτονίες ήταν 7 και συγκεκριμένα δύο νέων μέχρι 22 ετών, μία 31-40 ετών και τέσσερις 41 ετών και άνω. Το 2018 αντίστοιχα οι απόπειρες ήταν 7 και οι αυτοκτονίες 13. Συγκεκριμένα το 2018 απόπειρα έκαναν δύο νέοι μέχρι 22 ετών και 5 ηλικίας άνω των 41 ετών. Αυτοκτόνησαν το 2018 ένας μέχρι 22 ετών, ένας από την ηλικιακή ομάδα 23 μέχρι 30 ετών και 11 στην ομάδα 41 ετών και άνω.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) ένας στους έντεκα εφήβους ηλικίας 16 ετών (9,0%), αναφέρει ότι έστω και μια φορά στη ζωή του έχει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, τα κορίτσια σε υπερδιπλάσιο ποσοστό από τα αγόρια (12,4% και 5,5%, αντίστοιχα). Μάλιστα, ποσοστό 3,9% των εφήβων, απαντούν ότι έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας τουλάχιστον δύο φορές στη ζωή τους, τα κορίτσια και πάλι σε υπερδιπλάσιο ποσοστό από τα αγόρια (5,6% και 2,1%, αντίστοιχα). Αξίζει να σημειωθεί ότι ποσοστό 1,6% απάντησαν ότι για την απόπειρα αυτοκτονίας που έκαναν, χρειάστηκε να τους δει γιατρός και ποσοστό 0,6% να νοσηλευτούν. Διαχρονικά, από το 1984 έως το 2018, το ποσοστό των εφήβων που απαντούν ότι έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας τουλάχιστον μια φορά στη ζωή, παρουσιάζει διακυμάνσεις: Από 6,5% το 1984, αυξάνεται σε 15,1% το 1999, οπόταν και μειώνεται σταδιακά φτάνοντας το 11,0% το 2011 και το 9,0% το 2015.
Η πλειονότητα των αυτόχειρων αντιμετώπιζαν ψυχολογικά προβλήματα, που συνδυάζονται με οικονομικές δυσκολίες.
Ο συνηθέστερος τρόπος αυτοκτονίας είναι με τη λήψη πολλών φαρμακευτικών χαπιών, ο αυτοπυροβολισμός, ο απαγχονισμός ή η πτώση από μεγάλο ύψος, συνήθως από μπαλκόνια ή ταράτσες πολυκατοικιών.
Η συντριπτική πλειοψηφία των αυτόχειρων και όσων έθεσαν τέλος στη ζωή τους είναι άνδρες, Ειδικότερα το 2019 απόπειρα αυτοκτονίας έκαναν 8 άνδρες και 5 γυναίκες, ενώ όλοι όσοι αυτοκτόνησαν ήταν άνδρες. Αντίστοιχα το 2018 απόπειρα έκαναν 4 άνδρες και 3 γυναίκες, ενώ αυτοκτόνησαν 9 άνδρες και 4 γυναίκες. Πάντως ο αριθμός των αυτοκτονιών μειώθηκε αισθητά σε σύγκριση με παλαιότερα έτη εντός κρίσης, αφού το 2016 είχαν καταγραφεί στη Μαγνησία 12 και το 2015 16.
Το προφίλ του αυτόχειρα
Αναφορικά με το προφίλ του ατόμου με αυξημένο κίνδυνο τέλεσης αυτοκτονίας περιλαμβάνει: Μοναχική διαβίωση και κοινωνική απομόνωση, απουσία υποστηρικτικού περιβάλλοντος, κατάθλιψη, σωματική νόσο, ιστορικό τυχόν προηγούμενης απόπειρας, στρεσογόνα γεγονότα ζωής (συνήθως σχετιζόμενα με απώλεια, θάνατος προσφιλούς προσώπου, απόλυση – ανεργία, χωρισμός).
Η αυτοκτονία συνδέεται με συναισθήματα θλίψης, απογοήτευσης, θυμού, που γρήγορα δίνουν τη θέση τους στην απόγνωση και την απελπισία, την αίσθηση αδιεξόδου. Είναι σύνθετο και πολυπαραγοντικό φαινόμενο, που δεν μπορεί εύκολα να αποδοθεί σε ένα αίτιο, καθώς αποτελεί τη συνισταμένη βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Αυτό, που μπορεί με βεβαιότητα να υποστηριχθεί όμως, είναι ότι στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων (90%), η αυτοκτονική συμπεριφορά υποκρύπτει κάποια ψυχική διαταραχή, με προεξάρχουσα την κατάθλιψη και άλλες διαταραχές του συναισθήματος, ενώ ακολουθούν οι ψυχώσεις, η εξάρτηση από αλκοόλ ή άλλες ουσίες. Φυσικά αυτό δε σημαίνει ότι όλοι όσοι εμφανίζουν ψυχική διαταραχή, θα οδηγηθούν και σε εκδήλωση αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Οι αυτόχειρες δυστυχώς δεν μιλούν γι’ αυτό, ούτε αναζητούν βοήθεια από τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, φοβούμενοι τον κοινωνικό στιγματισμό, που συνοδεύει αυτές τις καταστάσεις, λόγω άγνοιας ή ελλιπούς ενημέρωσης της κοινωνίας. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα, να στερηθούν τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, που θα μπορούσαν να είχαν.
Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε σημάδια στη ζωή ενός δικού μας ανθρώπου, που θα μας βάλουν την υποψία ύπαρξης ψυχικής διαταραχής ή και αυτοκτονικής συμπεριφοράς, πρέπει να απευθυνθούμε το συντομότερο δυνατό σε κάποιον ειδικό, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η θεραπεία. Οι φαρμακευτικές επιλογές που ο ψυχίατρος έχει στα χέρια του, είναι πολλές και αποτελεσματικές, τόσο στην ελάττωση του κινδύνου αυτοκτονίας, όσο και στη θεραπεία της υποκείμενης διαταραχής.
Ψυχίατροι δίνουν ορισμένες συμβουλές, για το πώς να αντιμετωπίσουμε ένα «ύποπτο» περιστατικό: Εάν το πρόσωπο λέει πράγματα, όπως: «Είμαι τόσο πιεσμένος/η, δεν μπορώ να συνεχίσω», να κάνετε άφοβα την ερώτηση: «Έχεις σκέψεις αυτοκτονίας;». Θα καταλάβει έτσι ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά και ότι τον παίρνετε στα σοβαρά, ώστε πλέον να μοιραστεί τον πόνο του μαζί σας.
Αποφύγετε να λέτε πράγματα όπως: «Έχεις τόσα πολλά για να ζήσεις ακόμα», «η αυτοκτονία σου θα βλάψει την οικογένειά σου» ή «κοίταξε τη φωτεινή πλευρά της ζωής». Τίποτα από όλα αυτά δεν έχει νόημα για έναν αυτοκτονικό.
Αποφύγετε να σοκαριστείτε, να κάνετε διάλεξη για την αξία της ζωής, ή να πείτε ότι η αυτοκτονία είναι λάθος. Αρνηθείτε να ορκιστείτε εχεμύθεια.
Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια και αν ο γιατρός συνταγογραφήσει φάρμακα, βεβαιωθείτε ότι ο φίλος σας ή αγαπημένος σας ακολουθεί τις οδηγίες.
Να είστε ενεργά κοντά του. Μη λέτε «τηλεφώνησέ μου αν χρειαστείς κάτι», είναι πολύ αόριστο. Μην περιμένετε το άτομο, να σας τηλεφωνήσει ή και να ανταπαντήσει στις κλήσεις σας. Ενθαρρύνετε τις θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του, όπως υγιεινή διατροφή, αφθονία ύπνου, βόλτες έξω στον ήλιο ή στη φύση για τουλάχιστον 30 λεπτά κάθε μέρα. Η άσκηση είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική, δεδομένου ότι απελευθερώνει ενδορφίνες, ανακουφίζει από το στρες και προωθεί τη συναισθηματική ευεξία.