Πολιτισμός

Άσπα Καλογήρου: «Zωντανεύει» η παράδοση σφουγγαράδων Τρικερίου

Το ντοκιμαντέρ που ετοιμάστηκε από τα μέλη του συλλόγου «Εν Τρικερίω» εξυμνεί τους Τρικεριώτες σπογγαλιείς, οι οποίοι κάποτε έφταναν μέχρι τις ακτές της Βόρειας Αφρικής για να αλιεύσουν σφουγγάρια. Η πρόεδρος του σωματείου κ. Άσπα Καλογήρου, μίλησε για την προβολή που θα γίνει σε λίγες ημέρες στο κινηματοθέατρο «Αχίλλειον» και θα «ζωντανέψει» στη μεγάλη οθόνη το επάγγελμα που σημάδεψε πολλούς Τρικεριώτες, ενώ το θεατρικό δρώμενο που ετοιμάστηκε με περίσσιο μεράκι, θα «ξυπνήσει» θύμησες από το παρελθόν του πηλιορείτικου χωριού, στο οποίο η θάλασσα ανέκαθεν κυριαρχούσε στις ζωές των κατοίκων του.

H ενασχόληση των Τρικεριωτών με τη σπογγαλιεία ξεκίνησε από τα προεπαναστατικά χρόνια και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 συνέβαλε στην οικονομική ευημερία του τόπου, συχνά, όμως, με σκληρό τίμημα μια και πολλοί ήταν εκείνοι που χάθηκαν για πάντα στα νερά που βουτούσαν. Η κ. Καλογήρου, η οποία κατέχει την προεδρία στην προσωρινή διοίκηση του συλλόγου «Εν Τρικερίω», αναφέρθηκε στην κυριακάτικη εκδήλωση που θα παρουσιάσει η Βασιλική Κλιάρη, υπογραμμίζοντας πως θα προκαλέσει νοσταλγία και συγκίνηση: «Θα ξεκινήσουμε με την ομιλία της φιλολόγου Ευαγγελίας Ντάτσιου – Σπανού, που είναι και η ίδια κόρη σφουγγαράδων και θα μας μιλήσει για την ιστορία και την αξιοσύνη των κατοίκων του Τρικερίου, που συναγωνίζονταν σε επιδεξιότητα τους Καλύμνιους. Ας μην ξεχνάμε ότι η φήμη τους έφτασε μέχρι τη Φλόριντα των ΗΠΑ, όπου βρέθηκαν αρκετοί συντοπίτες μας και δίδαξαν Αμερικανούς δύτες, πέρα από τα σφουγγάρια που εμπορεύονταν. Για παράδειγμα, έχουμε στοιχεία πως εκεί εγκαταστάθηκαν ο Γιάννης Πατσάς και κάποιος Φουρτούνας. Έπειτα θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ που γυρίσαμε τον Φλεβάρη του 2020 και περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τρεις Τρικεριώτες σφουγγαράδες, τους Γιάννη Γρηγορίου, Ευστάθιο Ντούση και Νικόλαο Λάτζο, του οποίου οι γιοι μέχρι και πέρυσι βγήκαν για σφουγγάρια. Η βραδιά θα κλείσει με ένα θεατρικό δρώμενο σε κείμενα δικά μου, στο οποίο θα παίξουν ο Γιώργος Τσιβελέκος και η κόρη του Κυριακή, η Μάγδα Δεληκωνσταντή, ο Ανδρέας Κωστανάσιος και η Εύη Κοραή – Λύτρα. Το συγκινητικό της υπόθεσης είναι πως η τελευταία θα έχει τον ρόλο της Κοραΐνας, ούσα μάλιστα νύφη της και θα υποδυθεί την ιδιοκτήτρια ενός εκ των μαγαζιών που γίνονταν τα γλέντια των σφουγγαράδων και υπάρχει μέχρι σήμερα. Το θεατρικό θα μας ταξιδέψει νοερά στα χρόνια εκείνα που τα τρικεριώτικα καράβια ξεκινούσαν από το λιμάνι της Αγίας Κυριακής και αφού «αλώνιζαν» όλο το Αιγαίο, έφταναν μέχρι τη Βεγγάζη της Λιβύης. Θα έρθουμε πιο κοντά στον κόσμο των σφουγγαράδων, που έσβησε ουσιαστικά το ’80 με την ασθένεια που έπληξε τα σφουγγάρια και σχεδόν τα εξαφάνισε από την Ανατολική Μεσόγειο. Μοιραία στο χωριό μας όσοι ήταν σφουγγαράδες, ασχολήθηκαν με την παράκτια αλιεία».
Η δραστήρια Τρικεριώτισσα έχει πολλά βιώματα. «Ο παππούς μου, Ιωάννης Καλόγηρος, υπήρξε σφουγγαράς, ο οποίος μάλιστα χτυπήθηκε από τη νόσο των δυτών. Έζησε 33 χρόνια καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο», θυμήθηκε χαρακτηριστικά. Συνεχίζοντας αναφέρθηκε στην παράδοση που είχε «χτιστεί» στη γενέτειρά της. «Κάθε χρόνο, τον Απρίλιο ή τον Μάιο, γινόταν αγιασμός, δίχως μάλιστα την παρουσία γυναικών, ενώ μετά στηνόταν ένα μικρό γλέντι στην Αγία Κυριακή, όπου ξεκινούσαν τα σφουγγαράδικα. Η γιορτή άφηνε μία… πικρή γεύση στο τέλος, αφού πολλοί χόρευαν τον τελευταίο τους συρτό και δεν γύριζαν ποτέ πίσω. Το έθιμο υποχώρησε με την πάροδο του χρόνου, κυρίως μετά τη μεταπολίτευση», ενώ κλείνοντας η κ. Καλογήρου αποκάλυψε ιστορικά στοιχεία που εντυπωσιάζουν: «Τον 19ο αιώνα εγκαταστάθηκε στο Τρίκερι ο Μικρασιάτης σφουγγαράς Σταύρος Καρπετόπουλος ή καπετάν Φουρτούνας. Αργότερα, ο γιος του Κωνσταντής έφερε από τη Γαλλία το πρώτο σκάφανδρο. Σιγά-σιγά οι υπόλοιποι Τρικεριώτες άρχισαν να τον μιμούνται και εξοπλίστηκαν και εκείνοι, σταματώντας να βουτούν δίχως στολή. Οι σφουγγαράδες του Τρικερίου γρήγορα απέκτησαν φήμη για την τόλμη τους, αφού βουτούσαν σε πολύ μεγάλα βάθη, αν και αυτό τους στοίχιζε, είτε κάποια αναπηρία είτε την απώλεια της ζωής τους».

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το