Στο νέο βιβλίο της Ασημίνας Ξηρογιάννη με τίτλο 23 ημέρες (εκδ.Γαβριηλίδης), μέσα από το ημερολόγιο της Σοφί και με αφορμή μια ερωτική ιστορία, η δημιουργός διερευνά τη διαδικασία της γραφής των ποιημάτων. Μέσα σε 40 περίπου σελίδες και 23 φαινομενικά ανεξάρτητα-αλλά τόσο αλληλένδετα-κεφάλαια, ο αναγνώστης ζει μαζί με τη Σοφί την προσμονή, την εσωτερική διαδρομή της συνδυασμένη με μια απόπειρα ποιητικής. Πόσες ζωές μπορεί να ζει ένας δημιουργός πόσο απολαυστική ή επώδυνη είναι η διαδικασία της γραφής;
Τι είναι αυτό που μας κρατά προσκολλημένους σε οδυνηρή αναμονή και πότε προχωράμε παρακάτω;
Για όλα αυτά μίλησε η Ασημίνα Ξηρογιάννη στη “Θ”. Το βιβλίο στο σύνολό του είναι μια ευχάριστη έκπληξη, αφού η Ασ. Ξηρογιάννη δείχνει να κατέχει τόσο καλά την τέχνη της γραφής, να την χειρίζεται έξυπνα και, κυρίως, να εξελίσσεται σε κάθε της νέα δουλειά.
“23 ημέρες”, μια ερωτική ιστορία, μέσω της οποίας διερευνάται η διαδικασία της γραφής των ποιημάτων…
Oτιδήποτε μπορεί να κινήσει το ενδιαφέρον ενός δημιουργού και να αποτελέσει την αρχή της δημιουργίας.
Το θέμα είναι πώς, από ένα αρχικό ερέθισμα (την ιστορία ενός ερωτικού τριγώνου, για παράδειγμα) περνάμε στο ποίημα. Πώς ο κάθε δημιουργός φιλτράρει δημιουργικά τα πράγματα που βιώνει ή τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω του και τα μετασχηματίζει σε τέχνη του λόγου παίρνοντας ταυτόχρονα τις ασφαλείς αποστάσεις από αυτά. Συνηθίζω να σημειώνω σε μπλοκάκι πολλά και ποικίλα. Η επεξεργασία τους είναι μια αργή, αλλά απολαυστική διαδικασία.
Τα συναισθήματα που γεννά η αναμονή;
H ηρωίδα, η Σοφί, βρίσκεται σε μεγάλη αναμονή.’Ενας μεγάλος έρωτας, που όμως μπορεί να χάσει για πάντα.Η αναμονή δεν της γεννά μόνο συναισθήματα, αλλά και λέξεις. Μερικές από αυτές τις λέξεις μπορεί να συνδυαστούν με τέτοιο τρόπο και να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας, ώστε να καταλήξουν να γίνουν ποιήματα.’Αλλες όμως, μπορεί να αποτελέσουν κομμάτια απλών ασκήσεων επί χάρτου, ή ένα γρατζούνισμα και μόνο πάνω στο σημειωματάριο.
Ζει δύο ζωές ο δημιουργός;
Zει πολλές ζωές βασικά. Πιο ειδικά θα λέγαμε όμως ότι από τη μία υπάρχει η ζωή του ως άνθρωπος που μπορεί να τον απασχολούν απλά, καθημερινά πράγματα. Ή πράγματα που θα χαρακτήριζε κανείς ”πεζά”, χωρίς να έχουν – απαραίτητα – αρνητικό πρόσημο.Να ζει μια ζωή όπως όλοι, μια καθημερινότητα ας πούμε: να πληρώνει λογαριασμούς, να αγωνίζεται για τον επιούσιο, να μεγαλώνει τα παιδιά του, να έχει μια κανονική δουλειά ίσως. Και από την άλλη, υπάρχει η ζωή του ως δημιουργού, μια άλλη εσωτερική ζωή, γεμάτη, ιδιάζουσα, μυστική, μόνο δική του. Που εκεί, άλλοι είναι οι όροι, άλλες και οι συνθήκες. Οπότε βρίσκεται διχασμένος ανάμεσα στις δυο αυτές ζωές. Πιθανόν αυτό να είναι και το ενδιαφέρον στοίχημα που βάζει όμως. Σημειώνουμε ότι η μία ζωή -και είναι φυσικό-τον τροφοδοτεί με ερεθίσματα και εμπειρίες, υλικό δηλαδή, για την άλλη.
Το “τρίο” στο ποίημα λειτουργεί ως…
…απλά ένα αρχικό ερέθισμα για τη δημιουργία.
Αν και με εντυπωσίασε στο σύνολό του το βιβλίο, ωστόσο ξεχώρισα το ποίημα “Κολάζ”, το οποίο και θα ήθελα να μοιραστούμε με τους αναγνώστες της Θ.
Θέλετε να μας πείτε για την επιλογή των προσώπων σ’αυτό το κομμάτι;
“Κολάζ
Aν η Ποίηση είχε χρώμα
Οι φιγούρες του Σαγκάλ(που πετάνε)
”Ο καθρέφτης” του Φοίβου Δελληβοριά
Βότανο Λουίζα(για το αδυνάτισμα)
23 μέρες μόνο(;)
Iδανικοί Αυτόχειρες
Λευτέρης Βογιατζής:Θέατρο σαν ποίηση
Το κολάζ μου”Η Ιστορία της Γυναίκας μέσα στους αιώνες”
Οι ώρες(κινηματογραφική ταινία)
Σύλβια Πλαθ και Μάτση for ever
Aμοργόςτου Γκάτσου
Διακοπές στην Πραγματικότητα του Χάρη Βλαβιανού
Παραμύθια για παιδιά και μεγάλους
Το ποδήλατό μου
Χοσέ(όνομα που μουαρέσει)
Μέριλυν(η γνωστή)
‘Ολα τα “αν” και τα”γιατί”
Τα ηδονικά του Καβάφη
”Περιέχουμε τα πρόσωπα που αγαπήσαμε”
(Μάνος Χατζιδάκις)
Το φιλί του Μουνκ”
Αυστηρή επιλογή λέξεων, στοιχείων και προσώπων στο Ποίημα Κολάζ (The Soul selects her own Society-οπως έγραψε η ΕMILY DICKINSON). Είμαστε τα διαβάσματα και οι εμπειρίες μας. Όλα αυτά μιλάνε μέσα μας. Ταξιδεύουμε μαζί το μεγάλο και γοητευτικό ταξίδι της διακειμενικότητας. Οι ποικίλες επιδράσεις καθορίζουν τον δημιουργό που συνδιαλέγεται μαζί τους κάθε στιγμή. Διάλογος γόνιμος και ουσιαστικός.Στίγματα. Η Σοφί αναφέρεται κάπου μέσα στο έργο στις ζωές ”των διακειμενικών άλλων” που μοιραία ”μπλέκονται” με τη δική της κατά έναν τρόπο.
Μήνυμα αισιοδοξίας ή απλώς εξωτερίκευση του εσωτερικού ταξιδιού;
Το δεύτερο. Δεν υπάρχει κανένα αισιόδοξο μήνυμα, ή μάλλον δεν ήταν η πρόθεσή μου για κάτι τέτοιο. Είναι η εσωτερική διαδρομή της Σοφί συνδυασμένη με μια απόπειρα ποιητικής. Ως ποιήτρια, και μάλιστα νέα,βασανίζεται από το ποίημα μέχρι αυτό να γεννηθεί. Ξέρει ότι ο αγαπημένος της μπορεί να μην γυρίσει. Οπότε θα βιώσει την απώλεια. Και σε κάθε απώλεια το ποίημα καιροφυλαχτεί .
Οι έμπρακτες αποδείξεις αγάπης ενός άνδρα με λίγα λόγια;
Θα παραθέσω απλώς την άποψη της ηρωίδας μου με αποσπάσματα από το βιβλίο:
(α)
Η Σοφί γράφει:
Η φιγούρα του άντρα που δεσπόζει στον πίνακα του Μουνκ μου θυμίζει εσένα. Μοιάζετε.Οι αφορισμοί του Μποτόν περί έρωτος, ας πούμε (τι φαινομενικά άσχετος συνειρμός! κι όμως…)
Αν τους μετέφραζες για μένα, θα ήταν μια πράξη αγάπης.
Όπως αυτή του άντρα του πίνακα.
(β)
Εγώ πάλι ονειρεύομαι την ανοιχτή θάλασσα μαζί σου.
Κι ας ζω στην άκρη της ζωής σου.
Ένα πεδίο άπειρο, ελεύθερο και φωτεινό,
όπου όλες οι λέξεις θα λέγονται με ειλικρίνεια
και μετά θα αθωώνονται.
Είσαι το ποίημά μου, ξέρεις,
αλλά εγώ δε θέλω να γίνω ποτέ το δικό σου.
Με αντέχεις. Ίσον με αγαπάς.
Αυτή είναι η ιδανική και επιθυμητή εξίσωση.
Προχωράμε παρακάτω όταν…
…έχουμε πιστέψει ότι κάτι έχει τελειώσει οριστικά. Στο ποίημα βέβαια τίποτα μπορεί να μην τελειώνει οριστικά. Το ποίημα ενδέχεται να μένει ”ανοιχτό” και όλα μετέωρα. Και τούτο είναι μέρος της μαγείας.
Το αγαπημένο σας κομμάτι από το βιβλίο;
Όλα τα αγαπώ εξίσου. Και να σημειώσω εδώ ότι θεωρώ σημαντικό το βιβλίο να διαβαστεί ως σύνολο. Είναι σαν ένα παζλ που για να υπάρξει απαιτούνται όλα του τα στοιχεία, όλα του τα κομμάτια. Παραθέτω λοιπόν ένα απόσπασμα που αγαπούν ιδιαίτερα οι αναγνώστες ,άπ’ ότι ξέρω από mail που μου έχουν στείλει:
[..]
X
Σήμερα της έστειλε στο κινητό της ένα μήνυμα…κενό.
Η Σοφί απάντησε αμέσως: “Δεν μπορώ να ερμηνεύσω τη λευκότητα”.
Μπορεί να αποτελέσει η λευκότητα την αρχή της μυθοπλασίας;
Εν τέλει,23 μέρες σημαίνουν;
23 σελίδες ημερολογίου (η ύπαρξη του αριθμού 3 αιτιολογείται από την Σοφί). 23 ημέρες στο εργαστήρι στην ουσία. Σημειώσεις, καταγραφή ερεθισμάτων, ασκήσεις επί χάρτου, επιγράμματα, ποιήματα.
Λογοτεχνία μέσα στη λογοτεχνία.