Η Αργυρώ Μουντάκη γεννήθηκε στα Χανιά το 1977, έζησε, όμως, και εργάστηκε στον Βόλο σε δύο περιόδους της ζωής της και πέρασε εκεί πολύ όμορφα. Τώρα ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία και είναι καθηγήτρια γερμανικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ασχολείται με τη λογοτεχνία και επιστημονικά, έχοντας ολοκληρώσει μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Λογοτεχνία, ενώ εκπονεί διδακτορικό στο τμήμα Φιλολογίας. Είναι επίσης κάτοχος MBA-TQM από το Πανεπιστήμιο Πειραιά. Ασχολείται με την κριτική λογοτεχνικών βιβλίων αρθρογραφώντας σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Συνέντευξη
Χαριτίνη Μαλισσόβα
Δυο νέα σας βιβλία αναφέρονται σε ιστορίες που αφορούν σε ρωμαϊκό και ιρλανδικό θρύλο, αντίστοιχα. Τι θα διαβάσουμε στις παρούσες εκδόσεις;
Το «Μονοπάτι του γίγαντα» μας ταξιδεύει στη Βόρεια Ιρλανδία. Μια ακτή σαν χτισμένη από πολυγωνικές πέτρες αρχιτεκτονικά τοποθετημένες, κατά τον θρύλο από τον γίγαντα Φιν Μακ Κουλ. Στην προσπάθειά του να προστατεύσει την οικογένειά του και τους συμπατριώτες του από τον επικίνδυνο Σκοτσέζο γίγαντα Μπεναντόνερ, ο Φιν Μακ Κουλ χτίζει ένα μονοπάτι μέσα στη θάλασσα για να πάει στη Σκοτία και να ξεκαθαρίσει την κατάσταση με τον Μπεναντόνερ. Όταν, όμως, καταφέρνει να φτάσει εκεί, τον περιμένει μια δυσάρεστη έκπληξη. Πώς θα αντιμετωπίσει τον τεράστιο Μπεναντόνερ; Ποιος από τους δύο γίγαντες θα είναι ο νικητής της ιστορίας; Ή μήπως μια άλλη δύναμη, γυναικεία, και προερχόμενη όχι από τη σωματική ρώμη αλλά από τη δύναμη του πνεύματος, θα δώσει τη λύση;
Το βιβλίο «Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι» μας ταξιδεύει στη Ρώμη: Ένας Ρωμαίος σκλάβος καταδιώκεται επειδή δραπέτευσε από το σκληρό αφεντικό του. Ένα τραυματισμένο λιοντάρι βρίσκεται στον δρόμο του, κι ο Ανδροκλής, ο ήρωάς μας, αντί να απομακρυνθεί τρέχοντας, το προστρέχει και το βοηθάει να θεραπευτεί. Μια σχέση ζωής αναπτύσσεται ανάμεσα στον άνθρωπο και το άγριο ζώο. Το λιοντάρι θα έχει την ευκαιρία να ανταποδώσει το καλό στον Ανδροκλή όταν και οι δύο θα βρεθούν στην αρένα μπροστά στον αυτοκράτορα Καλιγούλα και χιλιάδες θεατές. Θα το κάνει άραγε; Ο συγκινητικός και βαθιά ανθρώπινος θρύλος του Ανδροκλή που γοήτευσε πολλές γενιές παιδιών παγκοσμίως, μιλάει στην καρδιά μας μέσα από την ουσία των μηνυμάτων του.
Να πω ότι και τα δύο βιβλία είναι όμορφα εικονογραφημένα από τον Νέστορα Ξουρή και εκδόθηκαν από τις Εκδόσεις Διάπλαση, εισάγοντας μια νέα σειρά βιβλίων, που λέγεται «Ζωντανοί θρύλοι».
Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τις δυο αυτές ιστορίες ώστε να τις προτείνετε και να προχωρήσετε στη συγγραφή και στην έκδοσή τους;
Με συγκίνησε αρχικά ο ιρλανδικός θρύλος του γίγαντα, τον οποίο ανακάλυψα σε ένα ταξίδι στην Ιρλανδία, όταν επισκέφθηκα το αντίστοιχο αξιοθέατο. Το μονοπάτι του γίγαντα στο Άντριμ κοντά στο Μπέλφαστ αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco και είναι κάτι πολύ πρωτοφανές και συναρπαστικό! Πρόκειται για μία ακτή που καλύπτεται από πολυγωνικές βασάλτινες πέτρες, που μοιάζουν να έχουν σχηματιστεί και τοποθετηθεί έτσι από τον άνθρωπο. Πραγματικά συναρπαστικό να περπατάς πάνω σε αυτές τις πέτρες, το κύμα να σκάει πάνω τους δίχως δισταγμό και ο άνεμος να τις ραπίζει με δύναμη. Αναρωτήθηκα λοιπόν πώς να δημιουργήθηκε αυτό το περίεργο φαινόμενο. Υπήρχαν δύο απόψεις: Αυτή του προαιώνιου θρύλου και εκείνη της επιστήμης! Η επιστήμη λοιπόν ισχυρίζεται ότι πριν από περίπου 60 εκατομμύρια χρόνια, υπήρχε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή. Οι πολυγωνικοί, συνήθως εξάγωνοι, βασάλτινοι κίονες δημιουργήθηκαν από τη γρήγορη ψύξη της καυτής λάβας. Όπως δηλαδή πάγωνε απότομα η λάβα, έτσι κοβόταν σε συμμετρικά εξάγωνα κομμάτια, που μοιάζουν με πέτρες σκαλισμένες από χέρι ανθρώπου. Αυτή είναι η επιστημονική ερμηνεία του φυσικού φαινομένου, όμως… εμένα με συγκίνησε η ερμηνεία του θρύλου, που μου φάνηκε πιο γοητευτική.
Έπειτα θυμήθηκα και τον Ανδροκλή, έναν θρύλο που αγαπούσα από μικρό παιδί. Επίσης ήθελα να αναδείξω τη διαφορά, θρύλων και παραμυθιών.
Θέλετε να μας πείτε τη διαφορά ανάμεσα στα δύο είδη;
Θρύλοι είναι οι φανταστικές διηγήσεις που πλάθει ο λαός και έχουν άμεση σχέση με την ιστορία, τη γεωγραφία, το κλίμα και τις δεισιδαιμονίες του τόπου στον οποίο δημιουργήθηκαν. Βασίζονται σε κάποια ενδεχομένως αληθινά στοιχεία ή φυσικά φαινόμενα, τα οποία, όμως, στο στόμα του λαού εμπλουτίζονται από τη φαντασία του και παίρνουν άλλες διαστάσεις. Οι θρύλοι δεν πρέπει να συγχέονται με τα παραμύθια, καθώς πρόκειται για διαφορετικό λογοτεχνικό είδος. Στον Ανδροκλή και το λιοντάρι έχουμε την περίπτωση ενός ιστορικού θρύλου που αναφέρεται σε ένα καθώς φαίνεται ιστορικό πρόσωπο. Πρόκειται δηλαδή για μία ιστορία που βασίζεται, σύμφωνα με την προφορική, αλλά και γραπτή παράδοση, σε ένα αληθινό γεγονός, που ήρωάς του ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο. Είναι λοιπόν μια μαρτυρία για γεγονότα που επιπλέον έχουν έντονο το στοιχείο του κινδύνου. Στο Μονοπάτι του γίγαντα έχουμε την περίπτωση ενός αιτιολογικού θρύλου. Δηλαδή μία ιστορία που εξηγεί με τον δικό της φανταστικό τρόπο τη δημιουργία ενός φυσικού φαινομένου, εδώ των πολυγωνικών πετρών στην ακτή της Ιρλανδίας. Η αιτία καταλήγει να αποδίδεται σε ένα υπεράνθρωπο, υπέρμετρο ον, τον γίγαντα Φιν Μακ Κουλ.
Και «Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι» γιατί είναι θρύλος και όχι παραμύθι;
Επειδή αυτή η ιστορία κατά τις γραφές είναι αληθινή και όχι αποτέλεσμα μυθοπλασίας! Η παλαιότερη σωζόμενη αναφορά της ιστορίας του Ανδροκλή βρίσκεται στο βιβλίο Αττικές νύχτες του συγγραφέα Αύλου Γέλλιου τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ο συγγραφέας αφηγείται εκεί μια ιστορία από το χαμένο έργο του Απίωνα Αιγυπτιακά, όπου ο Απίων εξιστορούσε γεγονότα, τα οποία ισχυριζόταν ότι είχε δει με τα ίδια του τα μάτια στη Ρώμη. Ο Απίων, που έγραφε ότι ήταν θεατής στην απελευθέρωση του Ανδροκλή, σημειώνει στο βιβλίο του: «Έπειτα βλέπαμε τον Ανδροκλή με το λιοντάρι δεμένο σε ένα λεπτό λουρί, να γυρίζουν τις ταβέρνες σε ολόκληρη την πόλη. Στον Ανδροκλή έδιναν χρήματα, το λιοντάρι το έραιναν με λουλούδια και οι άνθρωποι που τους συναντούσαν αναφωνούσαν: Αυτό είναι το λιοντάρι, φίλος του ανθρώπου. Αυτός είναι ο άνθρωπος, γιατρός του λιονταριού». Η ιστορία επαναλήφθηκε έναν αιώνα αργότερα από τον Κλαύδιο Αιλιανό στο έργο του Περί της φύσης των ζώων.
Οι μύθοι και οι θρύλοι ανέκαθεν γοήτευαν τα παιδιά. Τι πιστεύετε ότι θα οδηγήσει τα σημερινά του διαδικτύου παιδιά, με τα τόσα ερεθίσματα, να διαβάσουν ανάλογης θεματολογίας βιβλία;
Ίσως οι σειρήνες του ηλεκτρονικού κόσμου να έχουν κατακλύσει η ζωή των παιδιών, είναι αλήθεια. Ελπίζουμε λοιπόν ότι οι γονείς, οι ενήλικες γενικά που παίρνουν δώρα στα παιδιά, να φροντίσουν την παιδεία τους. Οι θρύλοι, και μόνο σαν είδος, είναι πολύ ενδιαφέροντες. Σχετίζονται με την ιστορία, τη γεωγραφία, τον πολιτισμό και το πνεύμα. Έχουν πολλές διακλαδώσεις στη ζωή και δίνουν πολλά εναύσματα για συζήτηση, σκέψη, αλλά και περαιτέρω έρευνα. Μπορούν να αποτελέσουν την αφορμή για να ψάξουν τα παιδιά μαζί με τους γονείς τους στο διαδίκτυο περαιτέρω πληροφορίες ή και άλλους θρύλους, της Ελλάδας, αλλά και του
κόσμου!
Ήταν για εσάς η περίοδος της πανδημίας γόνιμη, συγγραφικά και αναγνωστικά;
Η αλήθεια είναι ότι η καραντίνα έδωσε πολλές δυνατότητες να κάνουμε πράγματα, για τα οποία προηγουμένως με δυσκολία βρίσκαμε χρόνο. Νομίζω και διάβασα, και έγραψα, και… μαγείρεψα, αλλά το πιο σημαντικό βρήκαμε χρόνο να κοιτάξουμε λίγο με ηρεμία τους ανθρώπους μας, να τους χαρούμε.
Τι θεωρείτε εξέλιξη σε έναν συγγραφέα;
Ό,τι ο ίδιος θεωρεί εξέλιξη. Προσωπικά θεωρώ εξέλιξη το κείμενο που κάθε φορά εκδίδεται να είναι καλύτερο από το προηγούμενό μου που εκδόθηκε. Όμως, εξέλιξη για μένα είναι και να μπορεί κάποιος να μετακινείται και σε άλλα λογοτεχνικά ή κειμενικά είδη, ακριβώς όπως κάνετε εσείς.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας εντυπωσίασε;
Το βιβλίο του αγαπημένου μου Νίκου Σιδέρη «Πώς το παιδί μαθαίνει να ζητά λαβαίνοντας υπόψη και τον άλλον». Η εκπαίδευση του παιδιού να είναι αυτόνομο, αλλά και με ενσυναίσθηση είναι πραγματικά δύσκολη υπόθεση. Και το βιβλίο αυτό μας δείχνει τον τρόπο να το πετύχουμε.
Η συνέντευξή μας γίνεται τη στιγμή που μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία και ενώ δεν έχουμε τελειώσει με την πανδημία. Ποια είναι η δική σας αίσθηση, οι φόβοι σας, ενδεχομένως, για όσα συμβαίνουν;
Προσπαθώ να είμαι αισιόδοξη. Νομίζω το οφείλουμε στα παιδιά που όλοι έχουμε γύρω μας. Θέλω να πιστεύω ότι ο πόλεμος θα λήξει σύντομα, ότι η πανδημία θα σβήσει, με την ελπίδα να μην ξεσπάσουν ούτε νέοι πόλεμοι ούτε άλλες πανδημίες…
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Την αγάπη προς τον Θεό, τον γονιό, το παιδί, τον συνάνθρωπο, τα ζώα. Την αγάπη. Αλλά και την ειρήνη.
Ασχολείστε με τη συγγραφή ή έκδοση κάποιου νέου βιβλίου;
Επίκειται να εκδοθεί ένα βιβλίο που έχω συγγράψει μαζί με την καλή μου φίλη και συνεργάτιδα στο www.parents24.gr, συγγραφέα, Δώρα Ανδρεαδάκη. Αγαπώ τις συνεργασίες και αυτή τη συνεργασία τη χάρηκα πολύ!
Σας ευχαριστώ πολύ για τις ωραίες ερωτήσεις…