«Αρχαίων Φωτοσκιάσεις» και «Θωριές σε φόντο γκρίζο» είναι οι τίτλοι των δύο ποιητικών συλλογών του Λάζαρου Γαϊτάνη, τέως προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου.
Για την έκδοση του βιβλίου συνεργάστηκαν ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου και ο φορέας πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος». Η έκδοση υλοποιήθηκε από τις Γραφικές Τέχνες «Παλμός», για λογαριασμό των «Εκδόσεων Ιδιόμελον», που πραγματοποίησαν με τον τρόπο αυτό το πρώτο τους εκδοτικό βήμα στα μονοπάτια της ποίησης.
Αντικείμενο των 79 συνολικά ποιημάτων η ιστορία: Η αρχαία στην πρώτη συλλογή, η σύγχρονη στη δεύτερη. Υποκείμενα οι άνθρωποι. Οι επώνυμοι της αρχαιότητας από τη μία μεριά, οι ανώνυμοι άνθρωποι στις γκρίζες μέρες του 20ού και 21ου αιώνα από την άλλη. Σε κάθε ποίημα η ιστορική καταγραφή του γεγονότος προηγείται. Το ποίημα ακολουθεί. Έτσι ο αναγνώστης αντιμετωπίζει με πιο οικείο τρόπο τους πρωταγωνιστές των ποιημάτων.
Στη συλλογή «Αρχαίων Φωτοσκιάσεις» ο ποιητής εστιάζει τη γραφή του σε τρεις κατηγορίες αρχαίων: α) Σε «πρόσωπα φωτοσκιασμένα στης δόξας το λαμπάδιασμα» αφημένα μέσα στη λάμψη της δόξας, β) σε «πρόσωπα φωτοσκιασμένα στη χάση της δόξας» μοιρασμένα ανάμεσα στο φως και στη σκιά και γ) σε «πρόσωπα ισκιοντυμένα στα Τάρταρα της μνήμης, στη σκιά της αιώνιας κρίσης». Ο Προμηθέας, η Φαίδρα, ο Αχιλλέας, ο Εφιάλτης, ο Αριστείδης, ο Φειδίας, ο Δημοσθένης, η Ρωξάνη, ο Σπάρτακος, ο Βρούτος είναι κάποια από τα πρόσωπα αυτά, τα οποία ο Λάζαρος Γαϊτάνης στα 45 ποιήματά του ντύνει με φως, φωτοσκιάζει ή ανασύρει ισκιοντυμένα.
Στη συλλογή «Θωριές σε φόντο γκρίζο» ο ποιητής αναφέρεται στις θωριές ανώνυμων, που τύλιξαν σε φόντο γκρίζο δύσκολοι καιροί του 20ού και 21ου αιώνα. Στις θωριές που σκότωσαν οι πόλεμοι: «Κρατώ το γέλιο των νεκρών μες σε φωτογραφίες, πίσω απ’ την πόρτα την κλειστή τα δακρυσμένα μάτια, πνίγοντας μες στα στήθη μου κραυγή για την ειρήνη». Στις θωριές που σκότωσε η τυφλή βία της τρομοκρατίας: «Γυρτή μπροστά σ’ ένα παιδί νεκρό θα δεις, την κούκλα κατάχαμα να κλαίει, να κλαίει θα δεις, γιατί οι άνθρωποι δεν έχουνε μιας κούκλας την ψυχή». Στις θωριές που έπνιξε η θάλασσα στο μακρύ ταξίδι της προσφυγιάς: «Στ’ αλλοπαρμένο κύμα σα γίνηκες παιχνίδι και η βάρκα σα μπατάρισε στο πελαγίσιο το νερό απ’ του ονείρου της προσφυγιάς το βάρος». Στις θωριές που αγκίστρωναν στου πέλαγου τις κυματοκορφές το εξόριστό τους βλέμμα… Στις θωριές που ο καρκίνος μες απ’ το χαροπάλεμα άφησε πάνω τους σημάδια, η λέπρα λόγια συμπόνιας στη Σπιναλόγκα σ’ ένα ταγάρι αδειανό… Σ’ όλες εκείνες τις θωριές που πέρασαν, χάθηκαν ή ζουν, γυρεύοντας ν’ αλλάξουν ουρανό.
Ο Λάζαρος Γαϊτάνης γεννήθηκε στον Βόλο, όπου κι εργάστηκε ως δικηγόρος, έχοντας διατελέσει πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου την περίοδο 2014 – 2017 και για τρεις θητείες αντιπρόεδρος, την περίοδο 2005 – 2013. Με την ποίηση ασχολείται από το 2001, γράφοντας ποιήματα αρχικά σε έμμετρο δεκαπεντασύλλαβο στίχο και στη συνέχεια σε ελεύθερο. Επέλεξε όμως να τα κρατά κλεισμένα σε συρτάρια, παραπέμποντας διαρκώς τη δημοσιοποίησή τους για το μέλλον. Ήταν η εσωστρέφεια του ποιητή, που κέρδισε στη μάχη την εξωστρέφεια του δικηγόρου – συνδικαλιστή. Πρόσκαιρα όμως, γιατί τώρα πλέον είναι στα χέρια όλων.