Τοπικά

Από το Σουφλί ώς τις Καστανιές…  Μια διαφορετική περιπλάνηση του Κυριάκου Παπαγεωργίου στον Έβρο   

Ήταν μεσημέρι παραμονής της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, όταν έφτασα στην πόλη του μεταξιού. Σήμερα και αύριο (πρεμιέρα μου στον Έβρο, που αγαπάω πολύ) ευελπιστώ να τριγυρίζω σε όλη την επικράτεια της παρέβριας ζώνης ψάχνοντας δαιμόνους και «δαιμόνους» που κατατρώνε τις «σάρκες» μας τις τελευταίες μέρες.

Στο Σουφλί η μέρα μου ξεκινάει νωχελικά και ίσως ανάποδα προχωρώντας με βήματα ανιχνευτικά.

*
Φτάνοντας στην πανέμορφη θρακική πόλη του μεταξιού τραβώ κατευθείαν στον φίλο μου τον Γιώργο Τσιακίρη που θα με φιλοξενήσει. Αποτελεί την τέταρτη γενιά των μεταξάδων που εκμεταλλεύεται και διευθύνει το εκπληκτικό Μουσείο του Μεταξιού.

Τον βρίσκω με μια συντροφιά που αποτελείται από τον επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή του Κάτω Εβρου, έναν δαιμόνιο Σαμιώτη ταξίαρχο, τον υποδιοικητή του Αστυνομικού Σταθμού και κάποιους εντεταλμένους (ας μου επιτραπούν οι κακόηχες λέξεις) «αρμόδιους κι υπεύθυνους» για την ανάσχεση ή ανακοπή των διαρροών από τη γείτονα χώρα.

Το κύριο ρεύμα των μεταναστών από την Ασία προέρχεται από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν. Ελάχιστοι πλέον είναι οι Σύροι και τούτο διότι έχει απομειωθεί σημαντικά η διολίσθηση προσφύγων της Ασιατικής αυτής χώρας μέσω της Τουρκίας προς τη χώρα μας.

Στην άτυπη συντροφιά των «μεταξοσκώληκων» όμως το θέμα που εγείρεται μοιραία εστιάζεται στο ένα και μοναδικό ερώτημα: Φοβούνται ή όχι οι κάτοικοι του Έβρου; Αισθάνονται ασφάλεια από τις λεπτές ισορροπίες που επιμένουν να είναι ακόμη «λεπτές» ή θα γίνει το μεγάλο μπαμ που «υπόσχεται» και υποσκάπτει ο Τούρκος Εφέντης;

«Όχι», μου λένε κατηγoρηματικά, σχεδόν όλοι οι Εβρίτες, «δεν φοβόμαστε, αλλά αν προκύψει θερμό επεισόδιο, τι θα γίνουμε στη συνέχεια;

H συντροφιά αναλώνεται σε αμπελοφιλοσοφίες και σχοινοτενείς (μια και το απαιτεί η μέρα) αναλύσεις και διαπιστώσεις.

Θ’ ακούσω με προσοχή το πρόβλημα της μέρας που δεν είναι άλλο από τις νέες απόπειρες των Τούρκων στρατιωτικών και κάποιων «στημένων» μεταναστών να αποκαθηλώσουν τα συρματοπλέγματα με κάθε θυσία επ’ ωφελεία τους, βέβαια, χρησιμοποιώντας γάντζους και συρματοτριχιές.

Το απώτερο ελληνικό φυλάκιο με φόντο την Ανδριανούπολη

*
Θα εισπράξω όλες τις αναγκαίες πληροφορίες, συμβουλές και προτάσεις από τους συναρμόδιους επιτελείς του πολιτικοστρατιωτικού κονκλάβιου και θα ξεκινήσω πάραυτα το ταξίδι της εβρίτικης περιπλάνησης κατά μήκος της ελληνικής όχθης ίσαμε το απώτατο σημείο των ελληνοτουρκικών συνόρων.

Στο σημείο αυτό πρέπει να δώσω μια αδρή εικόνα της συνοριακής γραμμής και της ροής του ποταμού, όχι όπως την έδωσα την περασμένη Κυριακή, αλλά όπως την αποτυπώνει ο χάρτης του μυαλού μου:

Το μεγάλο σκέλος του Έβρου ποταμού πηγάζει από τη Βουλγαρία. Συναντιέται με τον Αρδα λίγο έξω από τις Καστανιές που έγιναν διάσημες τούτες τις μέρες και κάπως ανατολικά από αυτές, ανάμεσα στο χωριό αυτό και στο τουρκικό Κάραγατς. Στη συνέχεια μπαίνει στο έδαφος της Τουρκίας και ξανασμίγει με την Ελλάδα λίγο έξω από τη Νέα Βύσσα. Ακολουθεί παράλληλη πορεία με τη συνοριακή γραμμή μέχρι που ξαναμπαίνει στο τουρκικό έδαφος απέναντι από τις Φέρες, εκεί όπου τα σύνορα, για άγνωστους λόγους, ακολουθούν μια φιδίσια γραμμή για να ξαναενωθούν λίγα χιλιόμετρα παρακάτω, ώστε να εκβάλει στον υδροβιότοπο των λιμνών Enez και Νυμφών.

*
Με τον συνεργάτη μου τον Θεόφιλο για συντροφιά και με μια «επαγγελματική» πινακίδα ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ PRESS στο παρμπρίζ ξεχυνόμαστε σαρώνοντας την παρόχθια κοίτη του μεγάλου ποταμού της Θράκης. Μέσα σε πέντε ώρες και με βάση τις πολύ καλές τοπογραφικές εμπειρίες, όπως και την εξαιρετική γνώση των οδικών αρτηριών της παρέβριας λεκάνης που έχουμε κι οι δυο, θα σαρώσουμε την εβρίτικη κοιλάδα από την Καβύλη μέχρι το σημείο που εκβάλλει ο Αρδας στον Εβρο.

Θα επισημάνω επτά χαρακτηριστικά σημεία και «επεισόδια» από το διήμερο αυτό και θα επιχειρήσω μια επαλήθευση των προβλέψεων του ταξίαρχου του Ελληνικού Στρατού για τα γεγονότα που θ’ ακολουθήσουν το ίδιο απόγευμα στο ευαίσθητο σημείο των Καστανιών, από όπου ευελπιστούσε – κι ακόμη ευελπιστεί – να περάσει «αβρόχοις ποσί» ο κύριος όγκος των μεταναστών.

Το στενότερο πέρασμα Ελλάδας Τουρκίας στον Έβρο κοντά στο χωριό «Λάβαρα»

Επεισόδιο (*) πρώτο
Λάβαρα: Μπαίνω σ’ ένα μαγαζί κι ακούω τρεις ανθρώπους που ζουν κι αναπνέουν από τόσο κοντά το στενότερο πέρασμα του Έβρου – μόλις τριάντα μέτρα – να διαμαρτύρονται που η στρατιωτική ηγεσία έχει αγνοήσει τον ευαίσθητο αυτό θύλακα διαπεραίωσης των μεταναστών, δίχως καμιά φύλαξη.

Εκείνη τη στιγμή μπουκάρουν στο μαγαζί δυο μελαμψοί που σε σπαστά ελληνικά αποτείνονται στον μαγαζάτορα για να του πουν: Eμείς μπήκαμε στην Τουρκία από εδώ παρακάτω με βάρκα και γυρίσαμε σαν να μη έγινε τίποτα!…

Ο μαγαζάτορας του λέει πως είναι αδύνατο να διασχίσει κάποιος λαθραίος την απότομη όχθη της ελληνικής πλευράς – στα Λάβαρα, επειδή, λέει, είναι γεμάτη παλιούρια κι αγριόβατους…
«Ναι»; του απαντάει ο ένας μελαμψός, «άμα περάσει ο ξένος από το ποτάμι (όπου σ’ εκείνο το σημείο βέβαια βαθαίνει αρκετά) θα σκεφτεί αν θα γρατσουνισθεί»;
Οι δυο μελαμψοί δεν είναι ξένοι όπως αποδεικνύεται, αλλά Έλληνες Ρομά που χλευάζουν τους έρμους μετανάστες, δίχως να ξέρουν κι οι ίδιοι για ποιο λόγο…

Επεισόδιο δεύτερο
Στη Νέα Βύσσα που κάνουμε τη δεύτερη στάση ένας υπολοχαγός τραβάει τα μαλλιά του. Μόλις έχει γυρίσει από περιπολία και έχει πάρει την πληροφορία από τους φαντάρους του φυλακίου του πως κάποιοι  Τούρκοι στρατιώτες «τραβούνε το σκοινί» εκσφενδονίζοντας συρματόσχοινα με μεταλλικούς κρίκους ή γάντζους, γυρεύοντας να αποκαθηλώσουν το μόλις στημένο συρματόπλεγμα…

Επεισόδιο τρίτο
Σταματώ σ’ ένα φτωχό ύψωμα πέρα από την Ορεστιάδα, για να φωτογραφίσω την Αδριανούπολη, όπως τη χτυπάει ο ήλιος και παρατηρώ καμιά δεκαριά στρατιωτικά καμιόνια να μεταφέρουν συρματοπλέγματα. Αλλά τα συρματοπλέγματα είναι, ως φαίνεται, αδύνατο να συγκρατήσουν τις ορδές των «φυγάδων».

Επεισόδιο τέταρτο
Μπαίνοντας στο φυλάκιο των Καστανιών τρία συνεργεία τηλεοπτικά ανταγωνίζονται ποιο θα στήσει την κάμερά του πιο κοντά στην όχθη του Έβρου για να πάρει τις πιο ρεαλιστικές και «περιζήτητες» εικόνες από τη βιαστική και καταστροφική αποξήλωση του έμπεδου συρματοπλέγματος.

Σε μια άκρη ξεκουράζονται κάποιοι πολίτες με τις αξίνες ανά χείρας. Παραδίπλα έξι πυροσβέστες με τα ολοκόκκινα μπουφάν πίνουν τις μπύρες τους, ενώ η σαλή του χωριού, η κατά κόσμον Κατίνα, μπαινοβγαίνει στα σύνορα ανεμίζοντας τα ατίθασα μαλλιά της σε διώκτες και διωγμένους.

Επεισόδιο πέμπτο
Παίρνω τον δρόμο για τον σιδηροδρομικό σταθμό. Αδιόρατος χωματόδρομος που κάνει μερικές γκέλες και φτάνει πίσω από το τέταρτης κατηγορίας τσιμεντένιο κουφάρι του Σ.Σ.

Πάνοπλος στρατιώτης βγαίνει από ένα καλυμμένο μεγαθήριο τζιπ και μας ζητάει διαπιστευτήρια. Του λέμε «είμαστε δημοσιογράφοι» και ζητούμε να πάρουμε μια φωτογραφία το πασάγιο του σιδηροδρομικού σταθμού.
Εκείνος μας επιτρέπει απαγορεύοντας να φωτογραφίσουμε οτιδήποτε άλλο, ούτε καν τους ίδιους.

Επεισόδιο έκτο
Από έναν παράδρομο που οδηγεί στο ελληνικό ανάχωμα του Έβρου παρατηρώ ένα αγροτικό που περνάει φουριόζο σηκώνοντας σκόνη προς τη μεριά ενός διακριτικού φυλακίου.

Επειδή γνωρίζω τον δρόμο, εγκαταλείπω τον χώρο αναμονής και «αναψυχής» των πυροσβεστών, των δημοσιογράφων και των τηλεοπτικών συνεργείων και κυκλώνω το χωριό των Καστανιών, για να περάσω από τη γραμμή πίσω από την οποία κρύβονται τα «μάτια» και οι αναπνευστήρες  δυο επιχωματωμένων οχυρών, τραβώντας ως εκεί που με «παίρνει».

Βλέπω μια διχτυωτή κουρτίνα πολυβολείου, καλυμμένη από το χρώμα της παραλλαγής (καστανοπράσινο) και ανάμεσα από κάποια δέντρα υψώνεται ένας τριπλός γυάλινος κλωβός που εποπτεύει σε μεγάλο εύρος τις δυο όχθες του ποταμού.

Επεισόδιο έβδομο
Μπαϊλντισμένος από το τρέχα γύρευε εικόνες και θραύσματα από τα παρέβρια μηνύματα των καιρών, ζητώ να πάω ώς την όχθη του Άρδα, στην παλιά κομμένη γέφυρα, μπας και λειτουργεί εκείνο το πανέμορφο καφέ, δίπλα στο ποτάμι.

Πράγματι λειτουργεί κι αφού περπατήσουμε για λίγο στη γρασιδωτή του όχθη, θα αναζητήσουμε ένα τραπεζάκι για να πιούμε τον καφέ μας.

Δεν βρίσκουμε και θρονιαζόμαστε στο γρασίδι. Γύρω γύρω παρέες ανέμελες συζητούν για οτιδήποτε άλλο εκτός από τα επεισόδια που δημιουργούν οι Τούρκοι και οι συσπειρωμένοι μετανάστες.

Αλλά το παράξενο είναι πως ανάμεσα στις συντροφιές των Ελλήνων υπάρχουν και πολλοί, μα πάρα πολλοί ξένοι, που παρακολουθούν τα γεγονότα από κοντά εδώ και πολλές μέρες και τα απογέματα ραχατεύουν σε τούτη δω την παραδεισένια γωνιά του Άρδα, τετρακόσια μέτρα μόλις από τις εστίες των επεισοδίων, μια ανάσα από τους ταλαίπωρους μετανάστες που είναι με αραδιασμένοι στο γρασίδι της τουρκικής όχθης, αλλά δίχως καφέ και ραχάτι…

*
Την επόμενη μέρα κι αφού σαρώσω όλες τις ελληνικές θέσεις από το Πύθιο και το Νέο Χειμώνιο μέχρι την εξοχή του Αρδα πάνω από τις Καστανιές, επιλογίζοντας  το «ουδέν νεώτερο από το ανατολικό μέτωπο» θα σταθώ σε έναν λόφο, όπου θα κάνω μια τελευταία στάση, για να χαρώ την ωραία πόλη του Αδριανού από μακριά…

Η Αδριανούπολη την ώρα του δειλινού αλλάζει χίλια χρώματα. Η γερμένη ροδέλα του ήλιου τη βάφει μελένια, χρυσορόδινη ή παρδαλή κι απλώνει απεγνωσμένη τα φτερά της σε όλους όσοι μαζεύονται μέσα στα στενά της, στη γέφυρα, τα παζάρια, στο μπεζεστένι της και σε όλους τους περιθωριακούς της χώρους αφήνοντας κραυγές απελπισίας αγωνίας και μιας μικρής χαραμάδας ελπίδας για το ανεξιχνίαστο αύριο, στην Ελλάδα και την Ευρώπη των ονείρων τους…

7 και 8 Μαρτίου 2020
(*) Η λέξη επεισόδιο εδώ πρέπει να λαμβάνεται με τη σημασία του αριστοτελικού ορισμού.

Κεντρική φωτό: Καμουφλαρισμένο ελληνικό φυλάκιο που βλέπει την τουρκική όχθη του Έβρου 

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το