Tου Κυριάκου Παπαγεωργίου
Γνωριστήκαμε σε ένα στενό της πλατείας Δεξαμενής, σε μια εκδήλωση για τον θάνατο του Σωτήρη Πέτρουλα. Ήμουνα ήδη στο πρώτο έτος, όταν αυτός, τριτοετής της Νομικής μιλούσε για τον ανυπαίτιο νεκρό των Ιουλιανών.
Έκτοτε γίναμε φίλοι και φυσικά παρακολουθούσα από μακριά την πορεία του, τόσο στο φοιτητικό κίνημα, όσο και στη μεταδικτατορική περίοδο, όταν έγινε ο προσωπικός δικηγόρος του Ανδρέα Παπανδρέου.
Διατηρήσαμε τη φιλία και στα επόμενα δικηγορικά βήματα, αλλά εκείνος σιγά – σιγά αναρριχιόταν στην κορυφή του νομικού και δικηγορικού βήματος, ανεβαίνοντας αθόρυβα τα σκαλοπάτια της πολιτικής και της γραμματειακής υποστήριξης του πολιτειακού καθεστώτος.
Διετέλεσε γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας κι ύστερα του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ακολούθησαν οι ιδιότητες του Νομικού Συμβούλου του υπουργείου Δικαιοσύνης, Παιδείας και Προεδρίας της Κυβερνήσεως. Υπήρξε τέλος διευθυντής του Νομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου.
Έτρεξε μισόν αιώνα πάνω στις ράγες της σύγχρονης ιστορίας. Κι όμως! Αυτός ο χαρισματικός νομικός, νομομαθής, και άριστος γνώστης των πολιτικών «διαδρόμων», απέτυχε στον οχληρό στίβο της μαχόμενης πολιτικής. Δυο ή τρεις φορές υποψήφιος στις τελευταίες εκλογές, απέτυχε παταγωδώς…
Γιατί βέβαια δεν διέθετε τη στόφα του πολιτικάντη. Ποιος; Αυτός που είχε την ηθική και τη δικαιοσύνη στο αίμα του και διέθετε όλα εκείνα τα προσόντα που οφείλει να έχει ο ηθικός πολιτικός, δοκίμασε όλες τις παθογένειες του πολιτικού συστήματος κι εξωπετάχτηκε από το εκλογικό σύστημα, ενώ στην ίδια εκλογική περιφέρεια εκλέχτηκε μετά βαΐων και κλάδων εκείνος που απασχολεί μόνιμα τα τελευταία χρόνια την αρνητική δημοσιότητα στο πολιτικό status της ψωροκώσταινας…
*
Ο Αντώνης Βγότζας που γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από την Κρήτη και σπούδασε νομικά στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, Οικονομικά και Οικονομικά Μαθηματικά στη Βόννη και στη Σουηδική Ακαδημία της Φινλανδίας, δικηγόρησε στην Αθήνα από το 1971 μέχρι τις μέρες μας.
Συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα, τόσο ως φοιτητής, όσο και ως δικηγόρος, υπερασπιζόμενος εξεγερμένους φοιτητές και πολίτες που είχαν ανάγκη, στα Στρατοδικεία και τα Πολιτικά Δικαστήρια. Αυτός ήταν ο λόγος που συνελήφθη από το καθεστώς, φυλακίστηκε και κακοποιήθηκε για πέντε μήνες στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, δίχως να του απαγγελθεί κατηγορία, μόνο και μόνο γιατί θεωρήθηκε υπαίτιος της φοιτητικής αναταραχής.
*
Δεν εξαργύρωσε μετά το Πολυτεχνείο τη συμμετοχή του στον αγώνα της εξέγερσης των φοιτητών, όπως έκαμε πλήθος «αγωνιστών», τροπαιούχων της εκμετάλλευσης και της υφαρπαγής υπουργικών θώκων…
Ο Αντώνης Βγότζας συμμετείχε στην τετραμελή ομάδα υπεράσπισης του Ανδρέα Παπανδρέου, μαζί με τον Βενιζέλο, τον Λιβάνη και τον Ροκόφυλο, στο Ειδικό Δικαστήριο, το 1989, ενώ υπερασπίστηκε στα αγγλικά δικαστήρια το περιοδικό ΤΙΜΕ. Υπήρξε μέλος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής των έργων του Αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος», της Αττικής Οδού, της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, της Εθνικής Οδού Αθηνών – Θεσσαλονίκης, ενώ ήταν από τους φανατικούς υποστηρικτές της Ζεύξης του Μαλιακού (έργο που έμεινε στα χαρτιά), την οποία πολέμησε ο Λαρισαίος πολιτικός Σουφλιάς. Τέλος υπήρξε από τα ενεργά μέλη του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου και πρόεδρος της Επιτροπής Ιατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας.
Αρθρογραφούσε τακτικά στον αθηναϊκό Τύπο, με δραστικές παρεμβάσεις, τόσο στο πολιτικό σύστημα, όσο και στο νομικό καθεστώς των φυλακών και του σωφρονιστικού τερατουργήματος. Υπήρξε ο μεγάλος πρωταγωνιστής για τη δημιουργία των Φυλακών Υψίστης Ασφαλείας, που λειτούργησαν στα χαρτιά (ως κτήρια και ιδέες).
Έτσι λοιπόν σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν οι Φυλακές Υψίστης Ασφαλείας, τόσο στο Μαλανδρίνο Φωκίδας, όσο και στον Δομοκό Φθιώτιδας, αλλά σε αυτές να μετάγονται κοινοί αδικηματίες, ενώ οι βαρυποινίτες να μένουν ακόμη στον Κορυδαλλό, όπου αλωνίζουν, μέσα και «έξω» από αυτόν…
*
O Aντώνης Βγότζας ήταν και πολυγραφότατος. Έγραψε τρία τουλάχιστον βιβλία, από τα οποία το ένα με τις πολιτικές, δικαστικές και πνευματικές του αναζητήσεις και αναταράξεις της πολύχρονης ενασχόλησής του με τον βασανίτη λίθο του Δικαίου, που έφερε τον τίτλο «ανάμεσα στη μικρή και μεγάλη ιστορία»…
«Ο νομικός» έλεγε, «είτε καθοδηγεί είτε υπερασπίζεται. Είτε εκπροσωπεί συμφέροντα είτε συμπαρίσταται σε κάποιον αδύναμο άνθρωπο. Είτε είναι με τους πολλούς είτε με τους λίγους. Και καμιά φορά και με ένα μονάχο… Ο νομικός ερευνά, στηρίζει και αποκαλύπτει. Με έναν αναντικατάστατον άξονα: Τον Άνθρωπο…».
Ο Αντώνης δεν παρέλειπε να μου στέλνει κάθε χρόνο ένα αυτοσχέδιο και χειρόγραφο Ημερολόγιο, στο οποίο καταχωρούσε τις απόψεις και αισθητικές ιδέες που τον ταλάνιζαν σε όλη τη ζωή του.
Το γραφείο του επί της οδού Μασσαλίας ήταν πάντα ανοιχτό για τα όλα τα αδέσμευτα μυαλά.
Τελευταία φορά τον συνάντησα στην Κρήτη, στον κάμπο της Μεσσαράς, όπου διατηρούσε και το πολιτικό του γραφείο. Ήπιαμε τον τελευταίο καφέ, σε ένα φιλικό του μαγαζάκι, στις Μοίρες, τις «οποίες» δεν κατάφερε να ξεπεράσει, «καταλήγοντας» την περασμένη Παρασκευή, εξαιτίας «τους»…
Κι ήταν μονάχα 73 ετών…