Αντώνης Τζούμας: Ένας αυτοδίδακτος μικροναυπηγός με 28 πιστές αντιγραφές ιστορικών πλοίων

Μεράκι, υπομονή, διάβασμα και πολλή αγάπη «κρύβονται» πίσω από το μοναδικό ταλέντο του Αντώνη Τζούμα. Οι δημιουργίες του, οι πιστές αντιγραφές καραβιών, είναι ασύλληπτες, καθώς έχει εστιάσει σε λεπτομέρειες, ενώ για κάθε μία από αυτές έχει αφιερώσει πολύ χρόνο και προσπάθεια για να είναι ακριβώς το ίδιο με το πραγματικό καράβι.
Ο κ. Τζούμας είναι αυτοδίδακτος αν και η θάλασσα και τα πλοία είναι κάτι που «κυλούν» μέσα του, καθώς κατάγεται από ναυτική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν από τη Σκιάθο και στο νησί διαμένουν πολλοί συγγενείς του. Η καταγωγή της οικογένειάς του είναι από το Τσεσμέ της Σμύρνης. Ο πατέρας του ήρθε στον Βόλο και εργαζόταν ως ψαροκαπετάνιος.
Το «μικρόβιο», όπως είπε, με τα καράβια τον «επισκέφθηκε» νωρίς, μόλις στην ηλικία των έξι ετών. «Ο πατέρας μου είχε πάρει έναν γκαζοτενεκέ, τον δίπλωσε και έφτιαξε ένα καραβάκι. Εγώ όταν ετοίμαζαν τα σκάφη πήγαινα και έβλεπα» ανέφερε στη «Θ».
Άρχισε να εργάζεται από πολύ νέος, από το 1958. Σε ηλικία 17 ετών έφτιαξε τα πρώτα του καραβάκια και ήταν γύψινα. «Τα σκάλιζα και έφτιαχνα μικρές μακέτες περίπου 30 πόντων από φωτογραφίες» σχολίασε.
Το 1971 ήταν μέλος την Ένωσης Μοντελιστών Ελλάδος. Την περίοδο ’71-’72 έλαβε μέρος σε πανελλήνιο διαγωνισμό στον Πειραιά, στο τότε Σκυλίτσειο Δημοτικό Θέατρο όπου πήρε το αργυρό μετάλλιο δημιουργώντας μία σακολέβα, δηλαδή ένα ελληνικό πλοιάριο για μεταφορά εμπορευμάτων. Ακολούθησε διαγωνισμός στον Βόλο, όπου εκεί κατασκεύασε από τσίγκο το θωρακισμένο καταδρομικό «Αβέρωφ». Κέρδισε το πρώτο μετάλλιο στον διαγωνισμό για την κατασκευή του.
Την περίοδο 1978-1979 πέρασε μία ημέρα από ένα βιβλιοπωλείο στον Βόλο και αγόρασε ένα κουτί συναρμολόγησης καραβιού. Λεγόταν Πρίγκιψ. «Δεν έμεινα στα κομμάτια, αλλά το ανέπτυξα, έβγαλα τις ναυπηγικές γραμμές και έφτιαξα ένα καράβι μήκους 1,2 μέτρων». Το καράβι αυτό παραμένει μέχρι σήμερα το αγαπημένο του.
Έκτοτε, λόγω δουλειάς και οικογενειακών υποχρεώσεων σταμάτησε να φτιάχνει μικρογραφίες καραβιών και πλοίων. Το 1987 δημιούργησε εργαστήριο μέσα στο σπίτι του και έτσι άρχισε δειλά-δειλά πάλι να δημιουργεί. Τα περισσότερα τα δημιούργησε από το 1997 όταν και συνταξιοδοτήθηκε. Στο παρελθόν είχε και δύο τουριστικά σκάφη.

«Για μένα θάλασσα και καράβια σημαίνει το παν»

«Για μένα θάλασσα και καράβια σημαίνει το παν» σημείωσε και πρόσθεσε ότι φτιάχνει πάντα καράβια που υπήρξαν. Δεν αρκεί, όμως, μόνο η αγάπη, καθώς αντλεί πολλές πληροφορίες από τη βιβλιογραφία. Η μελέτη πριν αρχίσει την κατασκευή διαρκεί περίπου μία εβδομάδα για να αναπτύξει τις ναυπηγικές γραμμές σε μιλιμιτρέ χαρτί και κόβει σε χαρτόνια τους νομείς του πλοίου. Στη συνέχεια κόβει τα ξύλα (ευρωπαϊκά) σε πολύ μικρά πηχάκια 10 επί 2 χιλιοστά. Έτσι κατασκευάζει τον κορμό του καραβιού. Όλα τα μέρη του καραβιού κατασκευάζονται από τον ίδιο. Μελετά, σχεδιάζει, κόβει, ενώνει. Ακόμα και οι λεπτομέρειες είναι όλες φτιαγμένες στο χέρι από τον ίδιο όπως τα μικρά κανόνια που δημιουργεί στον τόρνο. «Δύσκολο κομμάτι είναι τα σχοινιά. Μπορεί, όμως, να είναι 20 και άνω ετών αλλά παραμένουν τεντωμένα γιατί είναι παραγγελία» πρόσθεσε.

28 πιστές αντιγραφές καραβιών
Όλα αυτά τα χρόνια έχει δημιουργήσει 28 πιστές αντιγραφές καραβιών. Όπως ένα γαλιόνι του 1650, το ισπανικό Santa Maria του Χριστόφορου Κολόμβου, το αγγλικό Golden Hill, τη φρεγάτα Ελλάς, το καράβι που έφερε τον Καποδίστρια στην Ελλάδα, το Le Saint Louis, το Μayflower, το Stella κ.ά.
Μάλιστα έχει τύχει να χαλάσει κάποιο από τα καράβια του γιατί συγκρίνοντάς το με τα άλλα που έχει φτιάξει δεν ήταν τέλειο. «Είμαι τελειομανής και έβλεπα ότι υστερεί» ανέφερε. Ο κ. Τζούμας εξέφρασε το ενδιαφέρον του να φιλοξενηθούν κάποια καράβια του στο Μουσείο Ναυτικής Ιστορίας και Παράδοσης που υπάρχει πρόθεση να δημιουργηθεί στον Βόλο.
«Όταν ολοκληρώνω ένα καράβι κάθομαι και το καμαρώνω. Αυτό που νιώθεις το αισθάνεται, όταν το φτιάχνεις. Όταν φτιάχνω ένα καράβι ταξιδεύω, σκέφτομαι ότι ζω μέσα στο πλοίο και πως δεν είναι μικρογραφία, αλλά μεγάλο» τόνισε.
Το 2015 ο κ. Τζούμας συμμετείχε σε έκθεση υπό την αιγίδα της Μητρόπολης Δημητριάδος μετά από πρωτοβουλία του Γιώργου Καφενταράκη, ενώ το 2021 παρουσιάστηκε η έκθεση μικροναυπηγικής μικρών πλοίων του Αντώνη Τζούμα στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα με θέμα «Καράβια-θρύλοι των θαλασσών κατά την εθνεγερσία του 1821». Για την συγκεκριμένη έκθεση κατασκεύασε τρία καράβια (ένα ρωσικό, ένα γαλλικό και ένα αγγλικό) σε έναν χρόνο. Ήταν οι τρεις φρεγάτες που έλαβαν μέρος στη μάχη του Ναβαρίνου. Είναι φτιαγμένα με σχέδια που έβγαλε ο μεγάλος του γιος του από το Γκρίνουιτς. Κάτι πολύ δύσκολο, καθώς βασίστηκε μόνο σε γραμμές που έβλεπε στα σχέδια και στη βιβλιογραφία. Βάσει των σχεδίων, είναι πιστές αντιγραφές των πραγματικών φρεγατών. Συμμετείχε επίσης σε έκθεση στο Τελόγλειο Θεσσαλονίκης.