Του Γιάννη Ιατρού
Δεν είναι μόνο οι πολιτικοί καθοδηγητές, άνθρωποι από διάφορους χώρους – πολιτικοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες – αλλά και ένα μεγάλο μέρος του πολύπαθου αυτού λαού, οι οποίοι θέλουν να φέρουν την ταμπέλα του κεντρώου. Και θα κάνουν τα πάντα για αυτό – φτάνοντας… στα άκρα.
Δεν τους αρέσουν οι ριζοσπαστικές αλλαγές, προτιμούν τον συμβιβασμό από τη ρήξη, διατηρούν με σχολαστικότητα ίσες αποστάσεις. Όταν, όμως, αισθανθούν ότι απειλείται το κατεστημένο, ουαί και αλίμονο! Θα κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν ζωντανά τα «κυρίαρχα αφηγήματα» της αστικής τάξης και θα ανασύρουν στην επιχειρηματολογία τους τις έννοιες του δικαίου και των δικαιωμάτων, της αξιοκρατίας και της αριστείας, της ελευθερίας της άποψης, ακόμα και της δημοκρατίας, μόνο όταν εξυπηρετείται αυτός ο σκοπός τους.
Όποιος απειλήσει αυτό το status quo, θα πέσουν να τον φάνε. Γι’ αυτό και είναι αυταπόδεικτο πως οι εκπρόσωποι του «ακραίου κέντρου» δεν παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά του παραδοσιακού κεντρώου, αλλά αποτελούν ένα άτσαλα καμουφλαρισμένο κομμάτι της συντηρητικής παράταξης, της (νεο)φιλελεύθερης κεντροδεξιάς, η οποία ανέχεται ως φυσιολογική τη χρυσαυγίτικη βία αλλά βγάζει φλύκταινες για τους μπαχαλάκηδες Ρουβίκωνες, όπως άλλωστε και για ο,τιδήποτε έχει «αριστερό πρόσημο». Σύμφωνα με τη λογική τους, η χώρα καταρρέει από μπαταχτσήδες που δεν πληρώνουν τον λογαριασμό τους στη ΔΕΗ, και όχι από τρίγωνα διαπλοκής της πολιτικής εξουσίας κυρίως με τραπεζίτες και καναλάρχες που δημιουργούν μαύρες τρύπες στον δημόσιο προϋπολογισμό, για να μοιράζονται τα οφέλη λίγοι και εκλεκτοί.
Το «ακραίο κέντρο», σε αγαστή συνεργασία με την παραδοσιακή δεξιά, έπαιξε καθοριστικό κομμάτι στη διαμόρφωση, τα τελευταία χρόνια, του λεγόμενου «αντι-ΣΥΡΙΖΑ» μετώπου. Παρουσιάστηκε ως «το μέτωπο της λογικής», ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για μία κατάφωρη κακοποίησή της. Έσκιζαν τα ρούχα τους υποστηρίζοντας το «Ναι» στο δημοψήφισμα του 2015, καλώντας τους «τυχοδιώκτες της Αριστεράς» να υπογράψουν «όποια συμφωνία να ‘ναι», για να αντιγυρίσουν, αμέσως μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, τις κατηγορίες για την «κωλοτούμπα του Τσίπρα» ο οποίος «πρόδωσε τον λαό, κάνοντας το όχι ναι».
Στο πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη, το «ακραίο κέντρο» βλέπει τον ηγέτη που αρμόζει στη χώρα. Δεν τους απασχολούν οι ανακολουθίες του, αν καταφεύγει σε θεσμικές εκτροπές, καταπάτηση δικαιωμάτων – κυρίως των εργασιακών – και διπλωματικές γκάφες. Είναι σπουδαγμένος στο Χάρβαρντ, ανήκει σε ιστορική πολιτική οικογένεια, πηγαίνει στην Εκκλησία, φοράει κοστούμι και μιλάει τουλάχιστον τρεις ξένες γλώσσες. Με τέτοιο οπλοστάσιο επιχειρημάτων, οι ανήκοντες στον χώρο που περιγράφω είναι έτοιμοι να αμυνθούν έναντι κάθε ενοχλητικής φωνής που προσπαθεί να διασσαλεύσει την επιθυμητή τους «κανονικότητα».
Μία τέτοια φωνή ήταν για το «ακραίο κέντρο» ο Γιάνης Βαρουφάκης, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Οι προτάσεις του για μία διαφορετική πολιτική συνταγή, από τη μία εν πολλοίς αχαρτογράφητη και από την άλλη με προϋπόθεση αποφασιστικότητα και ρήξη, ήταν αναμενόμενο να μην αρέσει στους υπέρμαχους της «πάση θυσία κανονικότητας». Γι’ αυτό και αποδομήθηκε όσο λίγοι πολιτικοί στη σύγχρονη ιστορία μας, απειλήθηκε με εξεταστικές επιτροπές και ειδικά δικαστήρια, ενώ οι επικριτές του διαφωνούν έντονα μεταξύ τους για το αν το «κόστος Βαρουφάκη» ανέρχεται σε 80, 100 ή 200 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ποιος να περίμενε, όμως, ότι την ίδια μοίρα θα επιφύλασσαν όλοι αυτοί και για τον Κώστα Γαβρά. Ένας Έλληνας πολυβραβευμένος σκηνοθέτης διεθνούς απήχησης, με έδρα το Παρίσι, γνήσιος εκπρόσωπος της ελληνικής αριστείας, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι… δικός τους άνθρωπος. Έκανε, όμως, το τραγικό λάθος να γυρίσει ταινία βασισμένη στο βιβλίο του Βαρουφάκη «Adults in the Room» («Ενήλικοι στην Αίθουσα» – «Ανίκητοι Ηττημένοι» στην ελληνική μετάφραση), και μάλιστα να λάβει θέση υπέρ του, παρουσιάζοντας σε διεθνή κλίμακα τις θέσεις των πολιτικών τους αντιπάλων!
Κι έτσι, ο Κώστας Γαβράς έγινε άλλος ένας «εχθρός» που πρέπει με κάθε τρόπο να κατεδαφιστεί. Αρχικά με κείμενα γεμάτα υπόνοιες για την κρατική χρηματοδότηση για τα γυρίσματα της ταινίας στην Ελλάδα, ανεξάρτητα που το εν λόγω μέτρο καλύπτει το 30% του συνολικού προϋπολογισμού για ταινίες που γυρίζονται στη χώρα από παραγωγές του εξωτερικού, δημιουργώντας θέσεις εργασίας για Έλληνες ηθοποιούς και τεχνικούς. Ακολούθως, με επικριτικά έως και ειρωνικά σχόλια για το νέο έργο του Γαβρά, το οποίο, κατά τη γνώμη τους, επιχειρεί να «αγιοποιήσει και ηρωοποιήσει τον Βαρουφάκη».
Τέλος, με διαδικτυακές προσκλήσεις για «μαύρισμα» της ταινίας σε σχετικές ιστοσελίδες όπως το imdb, όπου διάφοροι χρήστες επέλεξαν να βαθμολογήσουν μία ταινία που δεν έχουν παρακολουθήσει με 0, μόνο και μόνο επειδή διαφωνούν πολιτικά με το περιεχόμενό της, πριν καλά – καλά αυτή κυκλοφορήσει στις αίθουσες – γεγονός που οδήγησε την ιστοσελίδα να προβεί σε μία πρωτοφανή κίνηση και να διαγράψει μαζικά τις παραληρηματικές κριτικές, άλλες εκ των οποίων κατηγορούσαν τον Γαβρά για «αριστερίστικη προπαγάνδα» και άλλες καλώντας τους θεατές να ψάξουν την αλήθεια στο «εξαιρετικό βιβλίο «Η Τελευταία Μπλόφα» που λέει αλήθειες», ένα βιβλίο των Βαρβιτσιώτη-Δενδρινού που παραθέτει τις απόψεις των «τροϊκανών» για τα περιστατικά του 2015.
Το «ακραίο κέντρο» θα βρίσκει πάντοτε ευφάνταστους τρόπους να αντεπιτίθεται, αξιώνοντας να μειώσει το μέγεθος ενός καλλιτέχνη όπως ο Κώστας Γαβράς, υπό τον φόβο της κατάρρευσης του δικού τους αφηγήματος. Με τέτοιες σπασμωδικές και λυσσαλέες γραφικότητες όμως, το μόνο που καταφέρνουν είναι να συμπεριφέρονται ως… «Ανήλικοι στο Ίντερνετ».