Η ποινικοποίηση αστικών υποθέσεων, καθώς και το μεγάλο ποσοστό υποθέσεων που μπορούν να επιλυθούν εξωδικαστικά, αλλά τελικά φθάνουν στα ακροατήρια, επιβαρύνουν τα πινάκια των ποινικών δικαστηρίων, με αποτέλεσμα οι συζητήσεις των υποθέσεων να καθυστερούν. Αν και στο Πρωτοδικείο Βόλου η κατάσταση θεωρείται καλύτερη από άλλα δικαστήρια της χώρας, για τον επόμενο 1,5 χρόνο τα πινάκια του Μονομελούς και του Τριμελούς Πλημμελειοδικείων είναι γεμάτα.
Παράλληλα μεγάλος είναι ο αριθμός των αναβολών υποθέσεων, που ξεπερνά το 30% του συνόλου… Μία δηλαδή στις τρεις υποθέσεις που είναι προγραμματισμένες να συζητηθούν στα ποινικά δικαστήρια, αναβάλλεται, με ότι αυτό συνεπάγεται σε απώλειες εργατοωρών.
Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία από το Ποινικό Τμήμα του Πρωτοδικείου Βόλου για το προηγούμενο δικαστικό έτος (16 Σεπτεμβρίου 2016 μέχρι 15 Σεπτεμβρίου 2017). Στο Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο (Κακουργιοδικείο) Βόλου συζητήθηκαν συνολικά στο περυσινό δικαστικό έτος 21 υποθέσεις, για τις οποίες εκδόθηκαν 31 αποφάσεις. Από τις 21 υποθέσεις 13 συζητήθηκαν, ενώ οκτώ αναβλήθηκαν. Σημειώνεται ότι κάθε υπόθεση που συζητείται στο ΜΟΔΕ δεν αντιστοιχεί και σε μία απόφαση, καθώς μπορεί για μία υπόθεση να εκδοθούν περισσότερες της μιας αποφάσεις.
Στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Βόλου συζητήθηκαν συνολικά 1.850 υποθέσεις, από τις οποίες για τις 867 εκδόθηκαν αποφάσεις (αθωωτικές ή καταδικαστικές), 670 υποθέσεις αναβλήθηκαν, ενώ σε 313 εκδόθηκαν διάφορες αποφάσεις (κρίθηκαν απαράδεκτες οι ποινικές διώξεις, ανυπόστατες, έγιναν ανακλήσεις μεταξύ των διαδίκων κ.λπ.).
Αντίστοιχα στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Βόλου συζητήθηκαν κατά το προηγούμενο δικαστικό έτος 3.443 υποθέσεις, από τις οποίες για τις 1.697 εκδόθηκαν αποφάσεις (αθωωτικές ή καταδικαστικές), 1045 αναβλήθηκαν, ενώ για τις 701 εκδόθηκαν διάφορες αποφάσεις (κρίθηκαν απαράδεκτες οι ποινικές διώξεις, ή έγιναν ανακλήσεις μεταξύ διαδίκων κ.λπ.).
Στο Μονομελές Δικαστήριο Ανηλίκων συζητήθηκαν 343 υποθέσεις, από τις οποίες για τις 289 εκδόθηκαν αποφάσεις (αθωωτικές ή καταδικαστικές), 14 αναβλήθηκαν, ενώ για 40 υποθέσεις εκδόθηκαν διάφορες αποφάσεις (κρίθηκαν απαράδεκτες οι διώξεις ή έγιναν ανακλήσεις κ.λπ.).
Στο Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων συζητήθηκαν κατά το προηγούμενο δικαστικό έτος τέσσερις υποθέσεις, από τις οποίες εκδόθηκε απόφαση για μία, μία αναβλήθηκε και για δύο εκδόθηκαν διάφορες άλλες αποφάσεις.
Τέλος στο Μονομελές Μεταβατικό Πλημμελειοδικείο Σκοπέλου συζητήθηκαν 295 υποθέσεις.
Προσδιορισμός υποθέσεων για 6-7 μήνες μετά
Σύμφωνα με έγκυρη εισαγγελική πηγή, ο προσδιορισμός συζήτησης των ποινικών υποθέσεων γίνεται για έξι – επτά μήνες μετά, ενώ οι αναβολές δίδονται η πρώτη για σπουδαίο λόγο και η δεύτερη για ασθένεια του κατηγορουμένου. Στις αναβολές δεν προσμετρώνται τυχόν αποχή των δικηγόρων ή διενέργεια εκλογών (εθνικές, δημοτικές).
Πάντως σε ποινικές υποθέσεις δίδονται πέντε και έξι αναβολές, όταν π.χ. λείπουν βασικοί μάρτυρες ή για προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων, είτε διότι πρέπει να προηγηθεί άλλη δίκη.
Στο Πρωτοδικείο Βόλου συνήθως μια ποινική δίκη συζητείται εντός χρονικού διαστήματος 4-5 χρόνων, παρά τις ελλείψεις πρωτοδικών. Αλλά και στην Εισαγγελία Βόλου λείπουν δύο εισαγγελείς, με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες αντί για δέκα τον μήνα να αντιστοιχούν σε 17-18 για κάθε εισαγγελικό λειτουργό.
Το πρόβλημα έγκειται στο ότι πολλές υποθέσεις, που μπορούν να επιλυθούν εξωδικαστικά, τελικά φθάνουν στο ακροατήριο των ποινικών δικαστηρίων, δείγμα της αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, ενώ πληθώρα διοικητικών υποθέσεων καταλήγουν να ποινικοποιούνται. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περασμένη Παρασκευή στο πινάκιο του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου ήταν εγγεγραμμένες 70 υποθέσεις, από τις οποίες οι 50 αφορούσαν διοικητικά ζητήματα, όπως παραβάσεις υγειονομικών διατάξεων κ.λπ.
Τα πινάκια των ποινικών δικαστηρίων του Βόλου είναι γεμάτα για τον επόμενο ενάμισι χρόνο (μέχρι το τέλος του 2018) και αυτό παρά το γεγονός ότι το Πρωτοδικείο Βόλου, χάρη και στην προσπάθεια των δικαστικών του λειτουργών, βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα από άλλα της χώρας.
Η ποινικοποίηση επίσης αστικών υποθέσεων, όπως διαζύγια, κτηματικές διαφορές κ.αλ. επιβαρύνουν τα πινάκια.
Τι ορίζει η νομοθεσία
Σύμφωνα με το άρθρο 349 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας: «Το δικαστήριο, μετά από πρόταση του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως, μπορεί να διατάξει μόνο μία φορά την αναβολή της δίκης για λόγους ανώτερης βίας, με αίτημα δε κάποιου από τους διαδίκους, μία μόνο φορά, για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγους ανώτερης βίας.
– Η αναβολή που χορηγείται με αίτημα διαδίκου, για λόγο που αφορά αυτόν ή το συνήγορό του, δεν μπορεί να υπερβεί τους τρεις μήνες και διατάσσεται μόνο για σοβαρούς λόγους υγείας, οι οποίοι αποδεικνύονται με έγγραφο νοσηλευτικού ιδρύματος, ή λόγους ανώτερης βίας. Οι λόγοι αυτοί προσδιορίζονται στην απόφαση, η οποία πρέπει να είναι ειδικά και εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη.
– Το δικαστήριο πριν διατάξει την αναβολή υποχρεούται να ερευνήσει τη δυνατότητα διακοπής της δίκης για δεκαπέντε το πολύ ημέρες, αιτιολογώντας συνοπτικά ότι δεν μπορεί ο λόγος αναβολής να αντιμετωπισθεί με διακοπή.
– Δεύτερη αναβολή μπορεί να δοθεί για τους ίδιους πιο πάνω λόγους και σύμφωνα με τους ως άνω όρους. Κάθε άλλη αναβολή απαγορεύεται και το δικαστήριο μπορεί μόνο να διατάξει τη διακοπή της δίκης ή της συνεδρίασης για δεκαπέντε το πολύ ημέρες και μέχρι τρεις φορές. Κατά τη διακοπή της συνεδρίασης ο πρόεδρος κατανέμει τις μη εκδικασθείσες υποθέσεις του πινακίου στις επόμενες μετά διακοπή συνεδριάσεις.
– Η αναβολή γίνεται σε ρητή δικάσιμο, την οποία το δικαστήριο ανακοινώνει στους παρόντες διαδίκους, μάρτυρες και πραγματογνώμονες και σε αυτήν κλητεύονται μόνο οι απόντες.
– Εάν ο λόγος αναβολής αναγγέλθηκε από συνήγορο ή άλλο πρόσωπο για λογαριασμό απόντος διαδίκου και η συζήτηση αναβλήθηκε σε ρητή δικάσιμο, η περί αναβολής απόφαση επέχει θέση κλητεύσεώς του.
– Η αποχή των δικηγόρων αποτελεί λόγο ανώτερης βίας για την αναβολή και δεν περιλαμβάνεται στους άνω περιορισμούς».