Αγία Μαρίνα Κισσού: Το βυζαντινό μνημείο διαβρώνεται “Θ”

Στις ελληνικές καλένδες έχει παραπεμφθεί η επισκευή της στέγης του βυζαντινού ναού της Αγ. Μαρίνας Κισσού, αφού εδώ και 15 χρόνια τουλάχιστον δεν έχει δοθεί λύση. Σήμερα η στέγη είναι σκεπασμένη με μουσαμά… Σημειώνεται ότι απαιτούνται μόλις 25.000 ευρώ για τις μελέτες συντήρησης της σκεπής του ιερού ναού, που αποτελεί βυζαντινό μνημείο.
Τα χρήματα αυτά, δυστυχώς, δεν τα χορηγεί το Υπουργείο Πολιτισμού και καλούνται οι φορείς του Κισσού και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο να τα βρουν… Σ’ αυτές ωστόσο τις δύσκολες οικονομικά εποχές ευρώ-ευρώ δεν μαζεύονται 25.000. Τη μελέτη επισκευής θα εκπονήσει η Διεύθυνση Μελετών του ΥΠΠΟ και το έργο θα αναλάβουν από κοινού η Διεύθυνση Αναστηλώσεων και η Διεύθυνση Συντηρήσεων του υπουργείου, καθώς απαιτείται ειδική διαδικασία.
Η διάβρωση απειλεί πλέον το ναό και τις περίφημες τοιχογραφίες του, ενώ τόσο στο υπουργείο, όσο και στις αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες Αρχαιοτήτων το πρόβλημα είναι γνωστό.
Όπως επισημαίνει ο ιερέας του ναού π. Μιχαήλ, «το 2010 το γνωστοποιήσαμε στην τότε 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Κινδυνεύει οι οροφογραφίες και μπαίνει νερό στο ναό. Το υπουργείο ενέκρινε πως πρέπει να γίνουν εργασίες επισκευής και έστειλε σχετική επιστολή εδώ και δύο χρόνια. Αλλά πρέπει να συγκεντρωθούν 25.000 ευρώ, που κοστίζουν οι μελέτες και δεν ανταποκρίνεται κανένας φορέας. Χτυπήσαμε πολλές πόρτες, στην Περιφέρεια, στον Δήμο… Σήμερα η στέγη είναι καλυμμένη με μουσαμά».
Είναι χαρακτηριστικό ότι φωτογραφίες του βυζαντινού μνημείου που είναι σκεπασμένο με μουσαμά, κάνουν τον γύρο του κόσμου μέσω του διαδικτύου, δυσφημίζοντας την πατρίδα μας διεθνώς.
Το έργο δεν πρόλαβε να ενταχθεί στο προηγούμενο ΕΣΠΑ, αν και οι σχετικές μελέτες του είχαν ετοιμαστεί σε ποσοστό 99%, δήλωσε στη «Θ» στέλεχος της πρώην 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (πλέον εδώ και ένα χρόνο η Εφορεία έχει καταργηθεί και οι βυζαντινές αρχαιότητες υπάγονται στην αρχαιολογική υπηρεσία κάθε νομού ως ξεχωριστό τμήμα).
Ο βυζαντινός ναός της Αγ. Μαρίνας Κισσού είναι τρίκλητη βασιλική του 17ου αιώνα. Κτισμένη το 1650 μ.Χ. περίπου, όταν δηλαδή η Ελλάδα ήταν υπό τουρκική κυριαρχία. Το μεγάλο μέγεθος του χώρου του ναού και το γεγονός ότι είναι χτισμένος στην πλατεία του χωριού, μαρτυρούν ότι χτίστηκε με άδεια των Τούρκων.
Αυτός ο ρυθμός ήταν απαγορευμένος από τους Τούρκους κατά την Τουρκοκρατία, διότι θεωρούσαν ότι ήταν πολύ εντυπωσιακός «φανταχτερός» τρόπος αρχιτεκτονικής για θρησκευτικό ναό, σε σύγκριση ειδικά με τους δικούς τους «ναούς».

 
Πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι στο χωριό Κισσός, στο οποίο ανήκει η εκκλησία, ανακαλύφθηκε ένα ορυχείο αργύρου – ασημιού.
Στις παλιές μέρες όταν οι χωρικοί του Κισσού μιλούσαν για χρυσό και ασήμι, αναφέρονταν στο κ’σο και στον αργυρό, η λέξη κ’σος λοιπόν – χρυσός ήταν η αιτία που το χωριό ονομάστηκε Κισσός, δηλαδή χρυσός, παρόλο που κάποιοι πίστευαν ότι η ονομασία του χωριού προήλθε από το αναρριχόμενο φυτό τον Κισσό, που φύεται σε όλη την περιφέρεια του χωριού.
Πιθανότατα οι τεχνίτες που δούλεψαν στο χρυσοποίκιλτο – ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού της Αγίας Μαρίνας, πήραν μεταλλεύματα από αυτό το ορυχείο.
Στην αρχή ήταν και τρισυπόστατη, δηλαδή το βόρειο κλίτος του ναού ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο, το κεντρικό κλίτος στην Αγία Μαρίνα και το νότιο κλίτος ήταν αφιερωμένο στον Μέγα Αθανάσιο. Σήμερα δεν υφίστανται τα κλίτη των Αγίων Γεωργίου και Αθανασίου.

 
Το τέμπλο είναι κατασκευής του 1700 – 1720 μ.Χ. από Ηπειρώτες τεχνίτες, με ξύλο φλαμουριάς, έχει εσωτερικά σκαλίσματα και επιχρυσώθηκε το 1793 μ.Χ. όπως αναφέρεται στο βόρειο παραπόρτιο του τέμπλου. Η παράδοση αναφέρει ότι η χρονική διάρκεια κατασκευής του τέμπλου ήταν 60 χρόνια.
Οι αγιογραφίες και τοιχογραφίες του ναού είναι του 1802, όπως μαρτυρεί η πρώτη δεξιά κολόνα του ναού (ανδρικό κλίτος), από τον Κωνσταντή Παγώνη τον Χιοναδίτη. Το περιεχόμενο κάποιων τοιχογραφιών είναι μεν θεολογικό, στηρίζεται όμως στην ελεύθερη απόδοση του ζωγράφου.
Στις τοιχογραφίες παρουσιάζονται θέματα από την Καινή και Παλαιά Διαθήκη, από την Αποκάλυψη, Φυσικής Ιστορίας, γεωγραφίας κ.λπ. Καθ’ ότι ο ναός στην Τουρκοκρατία λειτούργησε και σαν κρυφό σχολειό, υπό το βλέμμα των Τούρκων.