του Ηλία Β.Ξηρακιά*
«Στο κόκκινο ο δείκτης μέτρησης της αέριας ρύπανσης, σε αιωρούμενα σωματίδια, στον σταθμό καταγραφής της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο Βόλο και μάλιστα με ποσοστά ρύπων που έφθασαν έως και τρεις (3) φορές πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια», διαβάζουμε στον τοπικό τύπο την προηγούμενη εβδομάδα.
Τίποτα καινούργιο για όποιους γνωρίζουν τα προβλήματα της πόλης. Πρόκειται για ένα θέμα που είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό, τόσο από τις μετρήσεις που γίνονται όσο και από τις μελέτες που έχουν συνταχθεί κατά καιρούς για το ίδιο θέμα. Το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου, λόγω του ανάγλυφου των ορεινών όγκων που το περιβάλλουν, από τη μεριά του Πηλίου, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες «υποφέρει» από τον εγκλωβισμό αέριων ρύπων πάνω από την πόλη, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων του. Είναι, γι’ αυτό, ένα μείζον πρόβλημα για την πόλη μας, που απαιτεί μακροχρόνιο Σχέδιο και διαρκή και συστηματική προσπάθεια ελέγχου των πηγών ρύπανσης από κάθε Δημοτική Αρχή, είτε στο πεδίο των περιορισμένων αρμοδιοτήτων της, είτε στο πεδίο της διεκδίκησης απέναντι στην περιφέρεια ή το κεντρικό κράτος.
Οι πηγές της αερορύπανσης είναι, κατά βάση, οι καύσεις που γίνονται στον αστικό και περιαστικό χώρο της πόλης από τη λειτουργία παραγωγικών μονάδων (εργοστάσια, βιοτεχνίες κλπ) και κυρίως από την κυκλοφορία των οχημάτων κάθε είδους, ενώ τη χειμερινή περίοδο προστίθενται και οι ρύποι από τη θέρμανση των κατοικιών. Είναι γνωστό δε, ότι η αερορύπανση είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ποιότητα των καυσίμων που χρησιμοποιούνται, γι’ αυτό και η αντικατάσταση των ρυπογόνων καυσίμων από καθαρά καύσιμα πρέπει να είναι διαρκής επιδίωξη.
Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη που έκανε η τ. Νομαρχία (περίοδος Παπατόλια), η βασική πηγή, που μάλιστα συμμετέχει με ποσοστό 65% (καλοκαιρινή περίοδο), είναι το κυκλοφορικό, μαζί με την επαναιώρηση των σωματιδίων που επικάθονται στα οδοστρώματα της πόλης.
Συνεπώς, στο επίκεντρο κάθε δημοτικής Αρχής πρέπει να είναι το κυκλοφοριακό της πόλης, τα καθαρά καύσιμα, τα καθαρά οδοστρώματα στους δρόμους αυξημένης κυκλοφορίας και η λήψη μέτρων κατά την κατασκευή κάθε είδους έργου.
Τα προηγούμενα χρόνια, διεκδικώντας ως τοπική κοινωνία, καταφέραμε να αποτρέψουμε το κάψιμο ελαστικών από την ΑΓΕΤ (περίοδος νομαρχίας Σκοτινιώτη). Στη συνέχεια, πετύχαμε να εγκαταστήσει η ΑΓΕΤ τα υβριδικά φίλτρα, ώστε να σταματήσουν οι παροδικές «εκρήξεις» της παραγωγής στον αέρα όταν δημιουργούνταν οι κατάλληλες συνθήκες στα παραδοσιακά ηλεκτροστατικά φίλτρα, όπως επίσης και να αντικαταστήσει τη χρήση του μαζούτ ως πρώτης καύσιμης ύλης στην έναρξη της παραγωγικής διαδικασίας των φούρνων (περίοδος Παπατόλια – Βούλγαρη).
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της αερορύπανσης, η προηγούμενη δημοτική Αρχή (Σκοτινιώτη), έχοντας υπόψη τις πηγές ρύπανσης και την ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας των καυσίμων, προσχώρησε αμέσως στο Σύμφωνο των Ευρωπαίων Δημάρχων και στο πρόγραμμα 20-20-20 της ΕΕ, δηλαδή το 2020 να έχει μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας κατά 20% και να έχουμε υποκαταστήσει τα παραδοσιακά καύσιμα με 20% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η υπογραφή του συμφώνου προϋπέθετε την σύνταξη 5ετούς Σχεδίου Δράσης, το οποίο αφού εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο, κατατέθηκε στην ΕΕ.
Το επόμενο βήμα ήταν η υλοποίηση αυτού του Σχεδίου Δράσης και η συνεχής παρακολούθηση και επικαιροποίησή του, ώστε να πιάσουμε τους στόχους που έχουν τεθεί.
Ένα από τα θέματα που εξαρτώνται άμεσα από το Δήμο ήταν η επέκταση της χρήσης του φυσικού αερίου σε όλες τις Δημοτικές εγκαταστάσεις και τα σχολεία της πόλης, που εκτός από τη μείωση της ρύπανσης, είχε άμεση επίπτωση και στο κόστος λειτουργίας του Δήμου.
Το ίδιο ξεκίνησε να κάνει και με το ρυπογόνο στόλο των απορριμματοφόρων και των άλλων φορτηγών και αυτοκινήτων του μεγάλου μας Δήμου, προγραμματίζοντας επίσης τη χρήση του φυσικού αερίου που υπάρχει στην πόλη εδώ και πολλά χρόνια.
Έγιναν οι πρώτες συζητήσεις με την ΔΕΠΑ και την ΕΠΑ και διαπιστώσαμε ότι το κόστος της επένδυσης μπορούσε να αντιμετωπισθεί από το Δήμο με μια καλή συμφωνία με τους παρόχους του φυσικού αερίου. Ουσιαστικά χρειαζόταν η δημιουργία, στο χώρο του αμαξοστάσιου του Δήμου, μιας εγκατάστασης ανεφοδιασμού των οχημάτων κόστους από 100 – 150.000 ευρώ και η μετατροπή όλων των οχημάτων με εξοπλισμό χρήσης φυσικού αερίου, με κόστος της τάξης των 8.000 ευρώ το καθένα. Επόμενος στόχος θα ήταν να επιβληθεί το φυσικό αέριο και στο μεγάλο στόλο των αστικών λεωφορείων, που μαζί με τα απορριμματοφόρα του Δήμου αποτελούν βασική πηγή αερορύπανσης στην πόλη.
Επιπλέον, με πρωτοβουλία της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης συζητήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων, και αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, να ζητηθεί η δημιουργία ενιαίου δικτύου των σταθμών μέτρησης που λειτουργούν στην περιοχή μας, καθώς και η προώθηση σχεδίου λήψης έκτακτων μέτρων για την αέρια ρύπανση όταν διαπιστώνεται υπέρβαση ορίων.
Τριάμισι χρόνια μετά, όσο η θητεία της προηγούμενης ΔΑ, τα θέματα αυτά όχι μόνο δεν είχαν καμία συνέχεια, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση της ΑΓΕΤ, αντί να κάνουμε ένα ακόμη βήμα μπροστά, κάνουμε πολλά βήματα πίσω. Το δε Σύμφωνο των Δήμαρχων και το 5ετές Σχέδιο Δράσης έχουν «επικαλυφθεί» από ύβρεις προς τους προηγούμενους και από την έλλειψη οιασδήποτε συζήτησης, ενώ η αερορύπανση αποτελεί μείζον θέμα, που επιβαρύνει σταθερά, με συχνές υπερβάσεις των ορίων, την υγεία όλων μας.
*ο Ηλίας Β.Ξηρακιάς είναι π. Αντιδήμαρχος Βόλου