Άρθρα

Στη Μαίρη Θεολόγη που «έφυγε»

Της Μαρίας Σπανού

Μας αποχαιρέτησε προχθές μια από τις πρέσβειρες του θεσσαλικού πολιτισμού, η αγαπητή σε όλους μας Μαίρη Θεολόγη. Γέννημα θρέμμα Καρδιτσιώτισσα, ήταν μια παθιασμένη ερευνήτρια και συλλέκτρια της τοπικής μας παράδοσης, καταξιωμένη και πολυβραβευμένη γι’ αυτό της το έργο. Γονείς της ο παιδίατρος Χρήστος Πώποτας και η Χρυσή Πώποτα. Εγγονή, από τη μητέρα της, του Αιμίλιου Τσαμακίδη, γνωστού δικηγόρου της Καρδίτσας και από τον πατέρα της του Ευαγγέλου Πώποτα, πρώην δημάρχου Σοφάδων. Σύζυγός της ήταν ο Κλεομένης Θεολόγης, δικηγόρος, με τον οποίο απέκτησαν τρία παιδιά. Την Πένυ Γκούτη, αρχιτέκτονα-εθνολόγο και διευθύντρια του Μουσείου Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, τον Κωνσταντίνο Θεολόγη, δικηγόρο, και τη Χρύσα Θεολόγη, εκπαιδευτικό. Μικρό κοριτσάκι η Μαίρη Πώποτα ακούγοντας παραμύθια και ιστορίες από την Καραγκούνα γιαγιά της, στους Σοφάδες και βλέποντας τον Καραγκούνη, επίσης, παππού της να σέρνει λεβέντικα τους τοπικούς χορούς, ευαισθητοποιήθηκε με τον πολιτισμό των Καραγκούνηδων. Έτσι από μικρή ενστάλαξε όλη της την ενέργεια και το μεράκι στην έρευνα της φορεσιάς και τους χορούς τους. Το 1960 με δική της πρωτοβουλία, την υποστήριξη του συζύγου της, πολλών φίλων και του τότε νομάρχη Καρδίτσας, ίδρυσε τον «Λαογραφικό Όμιλο Καραγκούνα», με έδρα την Καρδίτσα. Από τότε, έως και σήμερα, η «Καραγκούνα» μετρά πάνω από εξήντα χρόνια ζωής και ανεκτίμητης προσφοράς, με μια ξεχωριστή παρουσία όχι μόνο στην Καρδίτσα και τη Θεσσαλία, αλλά και σ’ ολόκληρη την Ελλάδα.
Η Θεολόγη ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη μελέτη της καραγκούνικης φορεσιάς τόσο, που έγινε ο καλύτερος γνώστης της, αλλά και των χορών της περιοχής Καρδίτσας, που επί πολλά χρόνια δίδασκε στους χορευτές της. Ποια άραγε ήταν εκείνη η δύναμη που την ωθούσε από τόσο νέα να συλλέγει πράγματα διαθέτοντας χωρίς δεύτερη σκέψη χρήματα, ν’ αποκτά πολύτιμα αυθεντικά αντικείμενα με λαογραφικό περιεχόμενο και μετά να τα χαρίζει στον Σύλλογο; Της άρεσε πολύ να βλέπει μουσεία με λαογραφικές συλλογές, να καταγράφει τραγούδια, να μαζεύει πληροφορίες για τους χορούς, τον καραγκούνικο γάμο, να περιδιαβαίνει τα θεσσαλικά παζάρια και τα καμποχώρια και να ζητεί από τις νοικοκυρές ν’ ανοίγουν τα μπαούλα τους και να της δείχνουν τις παλιές πραμάτειες. Έτσι κατάφερε με πολύ μόχθο και αγάπη να συμπληρώσει μια ανεκτίμητη σε όγκο και ποιότητα συλλογή, για τον λαϊκό πολιτισμό του θεσσαλικού χώρου.

Η μουσειακή αυτή ιδιωτική συλλογή, προϊόν του πάθους και της επιμονής της, αναβλύζει πολύτιμες πληροφορίες για έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια, έναν κόσμο ζυμωμένο με τη νεότερη ιστορία του τόπου μας. Αν δεν κάνω λάθος, απώτερος σκοπός του Συλλόγου, αλλά και της ίδιας της Μαίρης Θεολόγη που αφιέρωσε τη ζωή της σε αυτόν, είναι η δημιουργία ενός λαογραφικού μουσείου για να στεγάσει τον αποθησαυρισμένο πλούτο της καραγκούνικης παράδοσης, μοναδικής στο είδος της στην Ελλάδα, και τον υλικό και άυλο πολιτισμό που απορρέει από αυτόν. Ευχόμαστε αυτό το όνειρο πολλών δεκαετιών, δικό της και των συμπορευτών της, να γίνει πράξη – έστω μεταθανάτια – και να αποδοθεί η συλλογή αυτή στο θεσσαλικό κοινό.

Αλλά η Θεολόγη δεν έμεινε μόνο σ’ αυτά: Υπήρξε γνωστό μέλος του κοινωνικού, πολιτιστικού και αυτοδιοικητικού χώρου της πόλης της με πλήθος δραστηριοτήτων, που φανερώνουν την αγωνία της για την ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς με τα αγαθά της πολιτιστικής παρακαταθήκης της περιοχής μας.
Το Λύκειο των Ελληνίδων Βόλου είχε την τύχη να συνεργαστεί μαζί της από τη δεκαετία του 1960, όταν έκανε τα πρώτα του βήματα στην απόκτηση αυθεντικών παραδοσιακών ενδυμασιών και από την περιοχή της Θεσσαλίας. Η αείμνηστη Λέλα Σκαρίμβα-Καπουρνιώτη αντιλήφθηκε πολύ νωρίς την αξία της και δέθηκε μαζί της με τρόπο γόνιμο και ουσιαστικό. Αυτός ο δημιουργικός διάλογος μαζί της συνεχίστηκε και στα μετέπειτα χρόνια. Πριν από έξι χρόνια, το διοικητικό συμβούλιο του Λ.Ε.Β. αποφάσισε ομόφωνα να τιμήσει τη σημαντική αυτή προσωπικότητα, σε ένδειξη ελάχιστου σεβασμού στην προσφορά της. Ήταν μια πετυχημένη η αφιερωματική εκείνη εκδήλωση στη Μαίρη Πώποτα-Θεολόγη, στο πλαίσιο της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας του Λυκείου μας, όπως πολύ εγκάρδια ήταν και η ίδια η τιμώμενη και όσοι τη συνόδεψαν από την Καρδίτσα μαζί με την εγγονή της, την ωραία Καραγκούνα που στάθηκε δίπλα της ως σύμβολο της διαρκούς φροντίδας της. Μαζί της νιώσαμε κι εμείς πολύ ζεστά εκείνη την κρύα βραδιά του 2015, όπως και πολλά μέλη μας, αλλά και αρκετοί συμπατριώτες της που ήρθαν αυθόρμητα στο Park για να της σφίξουν το χέρι, εκφράζοντας όλοι μαζί τη βαθιά εκτίμησή μας στο πρόσωπό της. Θα τη θυμόμαστε εσαεί με αγάπη. Μακάρι ο αγώνας της να καρποφορήσει στο μέλλον. Αντίο κυρία Μαίρη, αρχόντισσα του κάμπου!

*Από την προ εξαετίας αφιερωματικής εκδήλωσης στη Μαίρη Πώποτα-Θεολόγη, στο πλαίσιο της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας του Λυκείου Ελληνίδων του Βόλου

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το