Στις 4 Ιανουαρίου 2020 συμπληρώνονται 60 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου συγγραφέα και φιλοσόφου του 20ού αιώνα.
Ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας που γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1913 στην Αλγερία υπήρξε Ιδρυτής του Théâtre du Travail (1935), όπου δούλεψε ως σκηνοθέτης, διασκευαστής και ηθοποιός.Τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του “Ο Ξένος”και “Η Πανούκλα”, στα θεατρικά του έργα “Καλιγούλας” και “Οι Δίκαιοι” και τα φιλοσοφικά του δοκίμια: “Ο Μύθος του Σίσυφου” και “Ο Επαναστατημένος Άνθρωπος”.
Έγραψε για την αναζήτηση του νοήματος στη ζωή και για την ανάγκη της εξέγερσης και τιμήθηκε με το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1957.
Μετά από το απολυτήριο λυκείου (bac), παίρνει πτυχίο ανωτάτων σπουδών στη φιλολογία (lettres), της φιλοσοφικής σχολής, αλλά η φυματίωση τον εμποδίζει να περάσει τον διαγωνισμό πιστοποίησης που θα του επέτρεπε να ασχοληθεί με την εκπαίδευση (agregation).
Το 1952έρχεται σε ρήξη με τον Ζαν Πολ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre) με την δημοσίευση στο περιοδικό Μοντέρνοι καιροί (Les Temps modernes) του άρθρου από τον Ανρί Ζανσόν (Henri Jeanson) που προσάπτει στην εξέγερση του Καμύ ότι είναι «εκ προθέσεως στατική». Το 1956 στο Αλγέρι, πρότεινε την «πολιτική ανακωχή» ενώ μαινόταν ο πόλεμος. Εκδίδει την Πτώση(La Chute), ένα απαισιόδοξο βιβλίο.
Ο Καμύ βρίσκει τον θάνατο στις 4 Ιανουαρίου 1960 ,στα 47 του χρόνια ,σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, στο (Πτι) Βιλμπλεβέν της Υόνης (το διαμέρισμα της Γαλλίας Yonne), όταν ο οδηγός και συγγενής του στενού του φίλου Γκαλιμάρ παρεκκλίνει της πορείας του και ρίχνει το αυτοκίνητο μάρκας Facel-Vega σε ένα δέντρο. Οι εφημερίδες της εποχής κάνουν λόγο για υπερβολική ταχύτητα (130 χλμ/ω), αδιαθεσία του οδηγού ή σκάσιμο του ελαστικού, αλλά ο συγγραφέας Ρενέ Ετιάμπλ διαβεβαιώνει ότι μετά από επίμονες μελέτες είχε στα χέρια του αποδείξεις ότι η Facel-Vega ήταν ένα κινητό φέρετρο- ωστόσο καμία εφημερίδα δε δέχτηκε να τις δημοσιεύσει.
Στο περιθώριο των κυριάρχων φιλοσοφικών ρευμάτων ο Καμύ επέμεινε στον στοχασμό πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση. Αρνούμενος να εκφράσει ομολογία πίστεως στο Θεό στην ιστορία ή στη λογική ήρθε σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό, το Μαρξισμό και το Υπαρξισμό.
Η ..Ελληνικότητα και ο Καμύ
“Ο Καμύ μετέτρεψε σε δράμα ή σε φιλοσοφία ό,τι δεν μπόρεσε να αφηγηθεί μυθιστορηματικά. Με τον ίδιο τρόπο ό,τι δεν κατάφερε να ερμηνεύσει, το απέδωσε στους Έλληνες. Η Αρχαιότητα του Φωτός και του Μέτρου τον σαγήνεψε και τον ενέπνευσε κάθε φορά που είχε ανάγκη από κάτι ανάλογο. Οικοδόμησε το έργο του πάνω στο δόγμα του ουμανισμού, κι ίσως για αυτό στρέφεται συχνά στην Ελλάδα. Αναγνωρίζοντας ολόθερμα την σημασία του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, αγάπησε με πάθος τον τοπίο που δημιούργησε το ελληνικό πολιτιστικό θαύμα.
“Άνθρωπος της Μεσογείου, ένας σύγχρονος Προμηθέας ο ίδιος, πάλεψε ενάντια στην αδικία και στη βαρβαρότητα της Ιστορίας. Κι όταν επιχείρησε να απαντήσει με ιδεολογικούς όρους στο ζήτημα της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, κατέφυγε στην «σκέψη του μεσημεριού», σ’ ένα περιβάλλον εκτυφλωτικού φωτός απολύτως μεσογειακού. Η Μεσόγειος και η Ελλάδα φαντάζουν το έσχατο καταφύγιό του. Η σκέψη και το έργο του, αντίστοιχα, είναι το δικό μας καταφύγιο.”,γράφει ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης,μελετητής του Καμύ και συγγραφέας του βιβλίου “Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι”,η μυθοπλασία του οποίου είναι βασισμένη στον Καμύ.
Ο Καμύ στην Ελλάδα μιλά για το..μέλλον της Ευρώπης
Τον Απρίλιο του 1955 οι Άγγελος Κατακουζηνός (γνωστός ψυχίατρος)και ο πνευματικός του κύκλος(Ελληνογαλλική Πολιτιστική Ένωση)διοργανώσουν μια συζήτηση με βασικό προσκεκλημένο τον Αλμπέρ Καμύ και συνομιλητές τους κορυφαίους της τότε ημεδαπής διανόησης: Ευ. Παπανούτσος, Κ. Τσάτσος, Γ. Θεοτοκάς, Φ. Βεγλερής, Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας. Το θέμα, καίριο όσο ποτέ: «Το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού».
Στη συνάντηση αυτή ο Καμύ αναδεικνύεται σε έναν πραγματικό Μεσόγειο, σε έναν στοχαστή που είναι από τη μεριά του φωτός. Στις διερωτήσεις που τίθενται απαντάει με αισιοδοξία για το μέλλον της Ευρώπης. Οχι, μας λέει, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από την τεχνολογία, τις παρωχημένες ιδεολογίες πρέπει να φοβάται. Οχι, η αμερικανική κουλτούρα δεν είναι «φθηνή», έχει να προσφέρει πολλά στους Ευρωπαίους αναφορικά με τη λογοτεχνία ή με την επιστήμη. Ναι, ο υπερβολικός ατομικισμός της Δύσης είναι προβληματικός, αλλά όχι, η λύση δεν είναι ο ανατολικός κολεκτιβισμός. Και σίγουρα όχι: ο Δυτικός άνθρωπος δεν έχει χάσει την πίστη του, δεν είναι μηδενιστής, ούτε πιστεύει λιγότερο σε αξίες από ό,τι κάποιος στα κομμουνιστικά καθεστώτα. Απόδειξη, η πίστη και η προσήλωσή του στην αναδημιουργία της Ευρώπης μέσα από τις στάχτες του πλέον καταστροφικού πολέμου. Απόδειξη, όλες οι διεργασίες που είναι εκείνη τη στιγμή επί θύραις για τη δημιουργία αυτού που ο τόσο πολιτικοποιημένος αυτός συγγραφέας (μέλος της γαλλικής αντίστασης από το 1943) αποκαλεί μια «αυτοκρατορία της μέσης οδού». Και οι εξελίξεις θα τον δικαιώσουν απόλυτα, αφού μόλις δύο μήνες μετά την ομιλία της Αθήνας, εξαγγέλλεται η πρόθεση της δημιουργίας της ΕΟΚ που θα οδηγήσει τελικά το 1957 στην υπογραφή της περίφημης Συνθήκης της Ρώμης. Ο συγγραφέας του «Επαναστατημένου Ανθρώπου» είναι σε αυτό κατηγορηματικός: «Η Ευρώπη δεν μπορεί να αναπτυχθεί … παρά μόνο αν τα εθνικά κράτη ομοσπονδιοποιηθούν και θέσουν στη διάθεση του ευρωπαϊκού ομοσπονδιακού κράτους την οικονομική και εμπορική τους οργάνωση, το δικαίωμα μόνο [το ομοσπονδιακό κράτος] να έχει στρατό και να παρεμβαίνει».
Ρήσεις του που έμειναν στην ιστορία
«Ζωή είναι το άθροισμα των επιλογών μας»
“Το αλκοόλ σβήνει τον άνθρωπο για ν’ ανάψει το κτήνος»
“Στη μέση του χειμώνα, ανακάλυψα τελικά ότι μέσα μου υπάρχει ένα αόρατο καλοκαίρι.”
“Η ζωή μπορεί να είναι υπέροχη και συνταρακτική, αυτή είναι όλη η τραγωδία της. Χωρίς ομορφιά, αγάπη ή κίνδυνο, θα ήταν σχεδόν εύκολο να ζεις.”
“Πρέπει να έχει κανείς έναν έρωτα, ένα μεγάλο έρωτα, για να του εξασφαλίζει άλλοθι στις αδικαιολόγητες απελπισίες που κυριεύουν όλους μας.”
(Πηγές:Βήμα,Καθημερινή,Βικιπαίδεια,Δημήτρης Στεφανάκης(blogspot),tvxs)