Η χάρτα Τσίπρα για την επόμενη μέρα

Το σχετικό «σήμα» έχει άλλωστε -σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου- δοθεί ακυρώνοντας κάθε κινδυνολογικό σενάριο και αυτό περί πρόωρων εκλογών. Το εξέπεμψε το Eurogroup και όλοι οι κορυφαίοι παίκτες, δείχνοντας -λένε στο Μαξίμου- ότι το «σήμα» στηρίζει την επαναφορά της πολιτικής σταθερότητας, το οριστικό τέλος των κινδυνολογικών και καταστροφικών σεναρίων και την εμπέδωση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Κυβερνητικά στελέχη πιστεύουν ότι τα «κέρδη» από το Eurogroup της περασμένης Δευτέρας έχουν ήδη αρχίσει να αποτυπώνονται στην εγχώρια πολιτική σκηνή και το γεγονός ότι δύο ολόκληρα χρόνια, 2017 και 2018, είναι ελεύθερα από μέτρα δίνει πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση. «Χρόνος που είναι εντελώς αναγκαίος προκειμένου να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα που είναι σε συμφωνία με τους θεσμούς, να ανακάμψει η οικονομία και να βγει η χώρα στις αγορές.

Ενώ την ίδια ώρα, τα δύο αυτά χρόνια, θα είναι σε πλήρη ανάπτυξη το κοινωνικό πρόγραμμα και τα αντισταθμιστικά μέτρα που θα ισορροπήσουν τα επώδυνα μέτρα της συμφωνίας», τονίζουν τα ίδια κυβερνητικά στελέχη που αποκαλύπτουν τις πρωτοβουλίες που ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας και το επιτελείο του θεωρούν αναγκαίες συνθήκες για την οριστική και ουσιαστική υπέρβαση της βαθιάς κρίσης στην οποία εγκλωβίστηκε η χώρα τα τελευταία επτά χρόνια.

Παράλληλα με την αξιολόγηση

Οι πρωτοβουλίες που φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να βρεθούν στο επίκεντρο της κυβερνητικής δραστηριότητας, δεν είναι άλλες από τον διάλογο για τη συνταγματική αναθεώρηση και την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης. Δεν είναι τυχαίο ότι λίγα 24ωρα πριν από την επιστροφή στην Αθήνα των επικεφαλής των θεσμών (την προσεχή Τρίτη) ο κ. Τσίπρας προγραμμάτισε για την Παρασκευή το απόγευμα να προεδρεύσει ευρείας διυπουργικής σύσκεψης στο Μαξίμου για τη «Χάρτα» του νέου αναπτυξιακού-παραγωγικού μοντέλου, όπου αναμένετο να παραβρεθούν μεταξύ άλλων οι υπουργοί κ. Παπαδημητρίου, Σταθάκης, Σπίρτζης, Παππάς, Πιτσιόρλας, Αποστόλου, Χαρίτσης κ.ά.Στόχος του να δώσει σαφείς οδηγίες για το χρονοδιάγραμμα και τις κατευθύνσεις, διαβλέποντας ότι παράλληλα με την αξιολόγηση θα δοθούν συγκεκριμένα μηνύματα έτσι και για την ένταξη της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση, ενώ θα καταστεί διαρκής η μάχη για την αποτύπωση της δέσμευσης σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους από τους εταίρους.

Εγκυρότατες πληροφορίες υπογραμμίζουν ότι ο κ. Αλέξης Τσίπρας έχει πειστεί πως η αθόρυβη προετοιμασία στο κυβερνητικό επίπεδο για την ενίσχυση βασικών πυλώνων, όπως των δύο βαθμίδων Υγείας και των κυοφορούμενων αλλαγών στο εξεταστικό σύστημα των Πανελλαδικών και του Καλλικράτη, μπορεί σε συνδυασμό με τις δύο προαναφερόμενες πρωτοβουλίες να προσεγγίσουν με καθαρή ατζέντα τους πολίτες και να διαμορφώσουν αισιόδοξο κλίμα για την υπέρβαση της κρίσης.

Οι ίδιες πληροφορίες επισημαίνουν ότι το Μέγαρο Μαξίμου δεν υποτιμά τις δύσκολες εβδομάδες των διαπραγματεύσεων εφεξής και το κυνήγι των κρίσιμων συνεδριάσεων, ώστε το φινάλε της αξιολόγησης να κλειδώσει το συντομότερο δυνατό – και να προηγηθεί του εκλογικού κύκλου που ξεκινά στην Ευρώπη από την Ολλανδία στις 15 του Μάρτη.

13 περιφερειακά σχέδια
Ωστόσο ο πρωθυπουργός έχει αποφασίσει να σημάνει συναγερμό και για την άμεση παρουσίαση του νέου παραγωγικού μοντέλου και για την εκκίνηση της αναπτυξιακής μηχανής με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και την εξασφάλιση θέσεων εργασίας προς αντιμετώπιση της γκρίζας ζώνης της ανεργίας και της υποαπασχόλησης. Από το Μουσείο Ακρόπολης, όπου ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε το σχέδιο για τη Δίκαιη Ανάπτυξη και την Παραγωγική Ανασυγκρότηση τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα, κυριάρχησε η «διαρκής» διαπραγμάτευση με τους εταίρους για το κλείσιμο της αξιολόγησης μονοπολώντας εν πολλοίς -και- το δημόσιο ενδιαφέρον.

Εντούτοις το Μαξίμου ζήτησε στο μεσοδιάστημα από τους αρμόδιους υπουργούς να ασχοληθούν σοβαρά με το εθνικό σχέδιο, το οποίο θα διαρθρώνεται από 13 Περιφερειακά Σχέδια Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και θα αναπτυχθεί μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες και διαβούλευση με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (παραγωγικές δυνάμεις, επιστημονική κοινότητα, κοινωνικοί εταίροι κτλ.).

Η αποστολή του σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης είναι να θέσει τις κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής για την επιτάχυνση της ανάκαμψης και της εξόδου από την κρίση. Πολύ απλά το σχέδιο να δημιουργήσει τις συνθήκες για τη μετάβαση της χώρας σε μια οικονομία που θα παράγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, μια οικονομία της γνώσης, θα προσελκύει άμεσες ξένες επενδύσεις καθώς και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που μετανάστευσε τα χρόνια της κρίσης.

Η στρατηγική
«Βασική παραδοχή του σχεδίου αποτελεί πως η οικονομική κρίση που έπληξε την Ελλάδα δεν είναι μόνο κυκλική ή συγκυριακή, αλλά δομική, και επομένως η απλή αύξηση του ΑΕΠ στο πλαίσιο του ισχύοντος μοντέλου ανάπτυξης δεν αρκεί για την υπέρβασή της. Απαιτείται μια «φυγή προς τα μπρος», με δομικές αλλαγές στη διάρθρωση της οικονομίας, της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας.

Μακροπρόθεσμα, η βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη θα επέλθει μόνο μέσω συγκεκριμένων βελτιώσεων και τομών στις παραγωγικές, χρηματοπιστωτικές και καινοτομικές συνιστώσες της οικονομίας», εξηγεί στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα με πρόσβαση στον σχεδιασμό του Μαξίμου. Ο ίδιος εξηγεί ότι το σχέδιο της κυβέρνησης σκοπεύει να προσφέρει μια συνεκτική στρατηγική με:

• Προσανατολισμό σε ένα παραγωγικό μοντέλο προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης, και δόμηση νέων δυναμικών πλεονεκτημάτων, με ενίσχυση του τεχνολογικού και καινοτόμου περιεχομένου προϊόντων και υπηρεσιών, στροφή σε διεθνώς εμπορεύσιμες υπηρεσίες και προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, και αποτελεσματική ενσωμάτωση του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (δραστική μείωση ανεργίας και «επαναπατρισμός εγκεφάλων»).

• Ενδυνάμωση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, που αποτελεί απολύτως αναγκαίο στόχο λόγω και του διαχρονικού ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο.

• Ενίσχυση του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού, σε αντιδιαστολή με τις πολιτικές που οδήγησαν σε μια λογική μεγέθυνσης της οικονομίας βασισμένης στην εισαγόμενη καταναλωτική ζήτηση.

• Ενίσχυση των συνεργασιών των επιχειρήσεων με δημιουργία εσωτερικών αλυσίδων αξίας και συστάδων επιχειρήσεων (clusters) προκειμένου να μετατραπεί σε πλεονέκτημα το πολύ μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων και να δημιουργηθεί μία κρίσιμη μάζα που θα επιτρέψει την είσοδό τους στις διεθνείς αγορές και θα βελτιώσει συνολικά τη θέση της ελληνικής οικονομίας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται και το αυτονόητο που αφορά στη χρυσή φλέβα της χώρας, τον τουρισμό. Κατά το Μαξίμου στον τουριστικό τομέα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η ανάπτυξη νέων σχετικά υποκλάδων υψηλής προστιθέμενης αξίας (π.χ. ο ιατρικός τουρισμός), στους οποίους η χώρα διαθέτει σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αλλά και ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας.

Αλλά επιπλέον και κλάδοι αναδυόμενοι, όπως ο τομέας της βιοτεχνολογίας, με τεράστια διεθνή ανάπτυξη, «όπου και πάλι η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, όπως είναι το καλά εκπαιδευμένο επιστημονικό δυναμικό της (στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) και το ανταγωνιστικό κόστος του».

Αν βέβαια το σχέδιο δεν έχει «μάτια» παρακολούθησης της εφαρμογής του και του αποτελέσματος μπορεί να ρίχνει τις ταχύτητες απόδοσης – γι’ αυτό το Μαξίμου λέει ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουν συνδυαστικά, στο έπακρο, δημόσιες παρεμβάσεις, ιδιωτικές πρωτοβουλίες και κοινωνικά εγχειρήματα, αξιοποιώντας όλους τους διαθέσιμους πόρους και τις χρηματοδοτικές δυνατότητες με τεκμηριωμένα στοιχεία και μελέτες (evidence-based policy-making).

Συνταγματική Αναθεώρηση
Ανοιχτός διάλογος με πολίτες, κοινωνικούς φορείς και επιστήμονες

Η εκκίνηση της αναθεωρητικής διαδικασίας στη Βουλή ύστερα από μια διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών και τους θεσμικούς φορείς σφραγίστηκε με την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο προαύλιο της Βουλής τον περασμένο Ιούλιο. Σε εκείνη την εκδήλωση, ο Αλέξης Τσίπρας κατέθεσε δέσμη ιδεών για την τροποποίηση του Συντάγματος στην κατεύθυνση της θεσμικής ανασυγκρότησης, της ενίσχυσης της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων και των θεσμών διαφάνειας και λογοδοσίας.

Από το καλοκαίρι μεσολάβησε παρά τις αρχικές προβλέψεις αρκετός χρόνος μέχρι τον ορισμό Επιτροπής Διαλόγου για τη συνταγματική αναθεώρηση. Στη συνέχεια όμως το Μαξίμου υποστηρίζει ότι εγκρίθηκαν τα στάδια και η μεθοδολογία του δημόσιου διαλόγου και αναπτύχθηκαν τα τεχνικά μέσα για την ανοιχτή ηλεκτρονική διαβούλευση (ιστοσελίδα και πλατφόρμα κατάθεσης απόψεων), τα οποία πολύ σύντομα -μάλλον προς το τέλος της εβδομάδας- θα τεθούν στη διάθεση του κοινού. Η ανοιχτή διαβούλευση φιλοδοξούν δε ότι θα πραγματοποιηθεί άμεσα στη βάση έξι θεματικών αξόνων:

1. Θεσμική ανασυγκρότηση του κράτους και αρχιτεκτονική του πολιτεύματος.

2. Θεσμοί διαφάνειας, λογοδοσίας και άμεσης δημοκρατίας.

3. Σχέση κράτους – Εκκλησίας.

4. Κράτος δικαίου και ατομικές ελευθερίες.

5. Συλλογικές ελευθερίες και κοινωνικά δικαιώματα.

6. Κοινά, περιβάλλον, δημόσιος χώρος, πολιτισμός.

«Μέσω ψηφιακής πλατφόρμας που ανέπτυξε η Επιτροπή Διαλόγου υπό τον πρόεδρό της, καθηγητή Μιχάλη Σπουρδαλάκη, μαζί με τα στελέχη του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, κάθε πολίτης αλλά και νομικό πρόσωπο θα μπορεί να καταθέσει τις απόψεις του μεταξύ άλλων για τον τρόπο εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, τον αριθμό, τα ασυμβίβαστα και τις ασυλίες βουλευτών και υπουργών, για την κατοχύρωση των δημόσιων αγαθών κ.ά.

Το χρονοδιάγραμμα
Ειδική μέριμνα έχει υ­πάρ­ξει για τη διαφύλαξη τόσο της ανωνυμίας των συμμετεχόντων όσο και της αξιοπιστίας της διαβούλευσης», ισχυρίζεται ένας εκ των πρωταγωνιστών της «αθορυβης διαδικασίας», ανακοινώνοντας ότι η διαβούλευση θα συνεχιστεί σε επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς σε εθνικό επίπεδο, αλλά και στις 13 περιφέρειες της χώρας με ορίζοντα έως το τέλος του καλοκαιριού. Η τελική έκθεση συμπερασμάτων της διαβούλευσης θα κατατεθεί στον πρωθυπουργό πριν εκκινήσει στη Βουλή η προβλεπόμενη από το Σύνταγμα διαδικασία αναθεώρησης.

Στόχοι, σύμφωνα με το Μαξίμου, της δημόσιας διαβούλευσης είναι:

• Να εμπλουτίσει την αναθεωρητική διαδικασία με το στοιχείο της λαϊκής συμμετοχής,

• Να συμβάλει στην καλλιέργεια και τη διάχυση κουλτούρας διαβούλευσης και συμμετοχής,

• Να αναδείξει τα διαφορετικά ρεύματα και τις ανταγωνιστικές στρατηγικές γύρω από τα αξιακά, κοινωνικοοικονομικά, πολιτικά και θεσμικά επίδικα της αναθεώρησης και

• Να καταγράψει ιδέες, ανάγκες και προτάσεις της Κοινωνίας των Πολιτών.

 

 

Κοινωνικές πολιτικές

Εμφαση δίνεται και στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών πολιτικών, καθώς η χώρα βιώνει μια μακρά περίοδο ανεργίας αλλά και υποαπασχόλησης. Επιπλέον, θεωρείται απαραίτητη η αποτελεσματική αξιοποίηση της σημαντικής δημόσιας περιουσίας σε μορφή ακινήτων, καθώς και φυσικών και ορυκτών πόρων.