Μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς με ελληνική καταγωγή, με ιστορία μεγάλη και ομορφιά περίσσια, προβάλλονται στη φωτογραφική έκθεση «Ταξιδεύοντας στην Ανατολική Μεσόγειο» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».
Αποψη του ναού του Απόλλωνα, ενός από τα μεγαλύτερα και μεγαλοπρεπέστερα οικοδομήματα της αρχαιότητας. Το κτίσμα ανήκει στον τρίτο κατά σειρά ναό ο οποίος άρχισε να κατασκευάζεται μετά τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. Η κατασκευή του κτιρίου δεν ολοκληρώθηκε ποτέ
Τα περισσότερα από αυτά άγνωστα ή λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό, αλλά σημαντικά τεκμήρια για την ιστορία του Ελληνισμού, δείχνουν την έντονη παρουσία των Ελλήνων, διαχρονικά, στην περιοχή.
Εκκλησιαστικά και κοσμικά μνημεία που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, με κοινό χαρακτηριστικό τη θέση τους κατά μήκος της παράλιας ζώνης της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και μια σειρά τόπων (Μ. Ασία, Ιορδανία, Σινά, Αίγυπτος) παρουσιάζονται στην έκθεση, η οποία, λόγω της πρωτοτυπίας του θέματός της, αλλά και της ευρείας γεωγραφικής και χρονολογικής έκτασής της, καλύπτει χρονολογικά από τον 8ο αι. π.Χ. έως και τον 20ό αι.
Η έκθεση αρθρώνεται σε επτά ενότητες, οδηγώντας τον επισκέπτη σε μία νοητή διαδρομή που έχει αφετηρία την περιοχή του βορειοανατολικού Αιγαίου, τα παράλια της Μ. Ασίας και προχωρά στο νοτιοανατολικό τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου, για να καταλήξει στη χερσόνησο του Σινά και την Αίγυπτο.
Στη Σκάλα Βουρλών διέθεταν εξοχικές κατοικίες πολλοί Ελληνες αστοί της Σμύρνης, όπως η οικογένεια του νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη (Βουρλά Σμύρνης 1900 – Αθήνα 1971), ο οποίος μεγάλωσε στη Σκάλα Βουρλών. Εσωτερικό της οικίας Σεφέρη στη Σκάλα Βουρλών, όπως έχει διαμορφωθεί από τους σημερινούς κατόχους της
Ειδικότερα, στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται τόποι και μνημεία από τις περιοχές της αρχαίας Αιολίδας και της Ιωνίας, ήτοι τα ελληνιστικά μνημεία της αρχαίας Ασσου, οικίες και ναοί από το Αϊβαλί (Κυδωνίες) και μνημεία της Περγάμου, καθώς και της Σκάλας Βουρλών και τα Αλάτσατα. Η Αιολίδα, τοποθεσία μεταξύ της Προποντίδας και του Ελλησπόντου στα βόρεια και της Σμύρνης προς νότο, αποικίστηκε από τους Αιολείς, που ίδρυσαν και τη Σμύρνη, η οποία αργότερα πέρασε στον έλεγχο των Ιώνων.
Αμέσως νότια της Αιολίδας βρίσκεται η Ιωνία, η οποία εκτείνεται στη γεωγραφική περιοχή που φτάνει έως την Αλικαρνασσό. Αποτέλεσε το κέντρο του μικρασιατικού Ελληνισμού από την αρχή σχεδόν της 1ης χιλιετίας π.Χ. έως την εποχή των Ρωμαίων, οπότε η ιωνική Εφεσος υπήρξε η έδρα της επαρχίας της Ασίας. Ο ναός του Απόλλωνα στα Δίδυμα, ενός από τα μεγαλύτερα και μεγαλοπρεπέστερα οικοδομήματα της Αρχαιότητας, δεσπόζει στην περιοχή.
Νεκρόπολη στα νοτιοδυτικά των Μύρων, κοντά στη θάλασσα, με λαξευμένους στον βράχο τάφους, χαρακτηριστικούς του πολιτισμού της Λυκίας. Οι τάφοι παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία, οι περισσότεροι όμως είναι διώροφοι οικίσκοι με αετωματική επίστεψη, που μιμούνταν τις ξύλινες οικίες της περιοχής. Οι αρχαιότεροι χρονολογούνται στους 6ο-5ο αι. π.Χ.
Η γεωγραφική ενότητα της Λυδίας βρίσκεται ανατολικά της Αιολίδας και της Ιωνίας. Με πρωτεύουσα τις Σάρδεις ήταν μία πλούσια χώρα ?ένας από τους βασιλιάδες της κατά τον 6ο αι. π.Χ. ήταν ο Κροίσος?, ενώ εκεί κόπηκαν από ήλεκτρο τα πρώτα νομίσματα στον κόσμο. Μετά την έλευση στην περιοχή του Μ. Αλεξάνδρου εντείνεται ο εξελληνισμός και σταδιακά έως τον 1ο αι. π.Χ. οι Λυδοί, όπως και άλλοι λαοί της κεντρικής και νότιας Μ. Ασίας, αφομοιώνονται από τους Ελληνες.
Στη δεύτερη ενότητα μπορεί να μάθει κανείς για την πόλη της Φιλαδέλφειας στη Λυδία που ιδρύθηκε από τους Ελληνες βασιλείς της Περγάμου τον 2ο αι. π.Χ. Εκεί βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (6ος αι. μ.Χ.).
Η τρίκλιτη «Βασιλική» συνδεόταν μέσω του κτιστού διαδρόμου με την «Ανατολική Εκκλησία» και διακρίνεται τόσο για την αρτιότητα των υλικών και του σχεδίου όσο και για τον έξοχο γλυπτό της διάκοσμο (β’ μισό 5ου μ.Χ. αι.). Αποψη προς το Ιερό Βήμα
Ο ερειπωμένος οικισμός Λιβίσι, μια ακμαία ελληνική κωμόπολη, ο πληθυσμός της οποίας έφτανε περίπου στους 6.000 κατοίκους στις αρχές του 20ού αι., εντάσσεται στην περιοχή της Λυκίας που αποτελεί την τρίτη ενότητα της έκθεσης. Εκτός από τις εκατοντάδες οικίες μπορεί να δει κανείς στους δρόμους της μικρής πολιτείας τα επιβλητικά κτίρια εκπαιδευτηρίων, αλλά και αρκετούς ναούς. Οι δύο μεγαλύτεροι ήταν χτισμένοι σε νεογοτθικό ρυθμό. Στα Μύρα, μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Λυκίας, σώζεται ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγ. Νικολάου, ο οποίος ήταν επίσκοπος της πόλης κατά τον 4ο μ.Χ. αι.
Η διαδρομή στη Μ. Ασία ολοκληρώνεται στο νότιο τμήμα της με την τέταρτη ενότητα της έκθεσης, στην οποία εντάσσονται η Αττάλεια (παραλιακή πόλη που ιδρύθηκε τον 2ο αι. π.Χ. από τον βασιλιά Ατταλο Β’), η Πέργη (μία από τις ωραιότερες πόλεις της Μ. Ασίας, βρισκόταν πολύ κοντά στην Αττάλεια στις όχθες του ποταμού Κέστρου), η Σίδη (ιδρύθηκε τον 7ο-6ο αι. π.Χ. από κατοίκους της αιολικής Κύμης και υπήρξε το σημαντικότερο λιμάνι της Παμφυλίας πριν από την ίδρυση της Αττάλειας) και το μοναστηριακό συγκρότημα στο Αλαχάν (βρίσκεται σε ορεινή τοποθεσία της Κιλικίας και χρονολογείται στο β’ μισό του 5ου αι. μ.Χ.
Αποψη του τετραγώνου της Αγοράς, ρωμαϊκών χρόνων, με στοές, καταστήματα στις τέσσερις πλευρές και κυκλικό οικοδόμημα με το άγαλμα της Αρτέμιδος στο κέντρο της (2ος αι. μ.Χ.). Στα δεξιά, τμήμα των δύο κυκλικών πύργων της ελληνιστικής πύλης (3ος αι. π.Χ.) οι οποίοι αποτέλεσαν το σύμβολο της Πέργης
Είναι πολύ πιθανό την ίδρυσή του να συνέδραμε οικονομικά ο αυτοκράτορας Ζήνων (474-491), ο οποίος καταγόταν από την περιοχή). Ακολουθούν η ενότητα της Ιορδανίας, στην οποία προβάλλονται το Αμάν, η Madaba, και η ενότητα με το όρος Σινά και την ονομαστή μονή της Αγίας Αικατερίνης.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με την έβδομη ενότητα που έχει θέμα την Αίγυπτο, παρουσιάζοντας τον ναό του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων στο Κάιρο και τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.
Το «Ταξιδεύοντας στην Ανατολική Μεσόγειο» οργανώθηκε από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το οποίο αξιοποίησε το αρχείο του ομότιμου καθηγητή Θ. Κορρέ.
Πηγή www.ethnos.gr