Δύο στις τρεις αιτήσεις υπερχρεωμένων νοικοκυριών που συζητήθηκαν από το 2010 μέχρι σήμερα στο Ειρηνοδικείο Βόλου για ένταξη στο Νόμο Κατσέλη έγιναν δεκτές, ενώ μία στις τρεις απορρίφθηκε, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Δικαστηρίου, όπως δημοσιοποιήθηκαν χθες στη διάρκεια εκδήλωσης για τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και τις αλλαγές που έγιναν, την οποία διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου.
Στη διάρκεια της πενταετίας και συγκεκριμένα από το Σεπτέμβριο του 2010 μέχρι 17 Δεκεμβρίου 2015 κατατέθηκαν στο Ειρηνοδικείο Βόλου 3165 αιτήσεις υπερχρεωμένων νοικοκυριών για ένταξη στο Νόμο 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη). Από αυτές τις αιτήσεις συζητήθηκαν 977 και μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου 2015 εκκρεμούσαν 1660. Δεκτές έγιναν από το Δικαστήριο 565, ενώ απορρίφθηκαν 258 και ματαιώθηκαν 203.
Όπως ανέφερε ο προϊστάμενος του Ειρηνοδικείου Βόλου Βασίλης Κουκόπουλος, ειρηνοδίκης, υποβλήθηκαν 96 εφέσεις από τράπεζες ή και από τους ίδιους τους δανειολήπτες επί των αποφάσεων του Ειρηνοδικείου. Εξάλλου 882 αιτήσεις θα επαναπροσδιοριστούν αυτεπάγγελτα από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους και αφορούν όσες είχαν προσδιοριστεί να συζητηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2019 μέχρι και το Φεβρουάριο του 2023. Θα οριστούν δηλαδή νέες δικάσιμοι από την 1η Ιανουαρίου 2016 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2018 και γι’ αυτό το λόγο το Ειρηνοδικείο θα συνεδριάζει και δεύτερη ημέρα την εβδομάδα, εκτός της Τετάρτης και κάθε Δευτέρα.
Το 60% θα ενταχθεί
Στο χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Λάζαρος Γαϊτάνης επισήμανε μεταξύ άλλων ότι ο Νόμος Κατσέλη «ανέδειξε το πρόβλημα της αργής απονομής της δικαιοσύνης. Στο 2023 έφτασαν οι προσδιορισμοί στο Ειρηνοδικείο Βόλου, στη δεκαετία του 2030 στην Αθήνα. Ανέδειξε το πρόβλημα των υψηλών αντικειμενικών αξιών. Το 2013, που ίσχυσε ο Ν. 4161/2013, καθιερώνοντας τις πληρωμές βάσει των αντικειμενικών αξιών, οι αντικειμενικές αξίες ήταν μεγαλύτερες από τις εμπορικές. Είναι οι ίδιες αντικειμενικές αξίες που ίσχυαν από το 2007, σε εποχές δηλαδή πριν την ύφεση. Το θέμα το αντιμετώπισε η πρόσφατη απόφαση 4446/20015 του ΣτΕ για τον ΕΝΦΙΑ. Τον Αύγουστο του 2015 θεσπίστηκε ο Ν. 4336/2015 και το Νοέμβριο του 2015 ο Ν. 4346/2015. Δύο νόμοι κατ’ απαίτηση των δανειστών της χώρας. Δύο νόμοι ψηφισμένοι από τη Βουλή ως προαπαιτούμενο για την εκταμίευση της δόσης. Με αμείλικτο να προκύπτει το ερώτημα: Η Ελλάδα έχει απωλέσει την κανονιστική της ισχύ;
Με τους νόμους αυτούς επινοήθηκαν δανειολήπτες δύο ταχυτήτων: Ο ευάλωτος και ο λιγότερο ευάλωτος. Ο ευάλωτος με κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας που ξεκινά από 120.000 ευρώ και φτάνει με σύζυγο και τρία τέκνα τις 220.000 ευρώ. Με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα, που υπολείπεται ή είναι ίσο με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Ο λιγότερο ευάλωτος με κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας που ξεκινά από 180.000 ευρώ και φτάνει με σύζυγο και τρία τέκνα τις 260.000 ευρώ. Με μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα, που δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%. Ποιο ακριβώς, όμως, είναι το μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα; Είναι το ακαθάριστο ή το καθαρό, μετά την αφαίρεση κρατήσεων, εισφορών, ΕΝΦΙΑ; Είναι κάτι που παραμένει ασαφές.
Από την άλλη θεωρώ ατόπημα η Τράπεζα της Ελλάδος να καθορίζει την εμπορική αξία της κύριας κατοικίας, βάσει της οποίας ο δανειολήπτης μετά την πάροδο τριών ετών θα εξοφλεί το δάνειό του. Με ποια κριτήρια αμεροληψίας απέναντι στις πιστώτριες τράπεζες;
Επινοήθηκε επίσης ο όρος «συνεργάσιμος δανειολήπτης»… Πλέον με τις πρόσφατες τροποποιήσεις απαιτείται το «ξεγύμνωμα» ενώπιον του δικαστηρίου όχι μόνο του δανειολήπτη, αλλά και της οικογένειάς του».
Και κατέληξε ο κ. Γαϊτάνης: «Εκτιμάται ότι στις νέες διατάξεις θα υπαχθεί το 60% των αιτήσεων των δανειοληπτών. Αυτό όμως είναι το αισιόδοξο σενάριο. Το απαισιόδοξο σενάριο είναι ότι θα υπαχθεί μόνο το 30%. Έτσι εκείνο που θα ονομάζουμε στο εξής νόμο Κατσέλη, θα είναι ιμιτασιόν νόμος Κατσέλη.
Προβληματίζει αυτές τις ημέρες η καθυστέρηση χορήγησης από τις τράπεζες των αναλυτικών καταστάσεων οφειλών και των δανειακών συμβάσεων. Για την καθυστέρηση όμως χορήγησης των αναλυτικών καταστάσεων πέραν των 10 εργάσιμων ημερών προβλέπεται πρόστιμο. Αντίθετα πρόστιμο δεν προβλέπεται στην καθυστέρηση χορήγησης αντιγράφων των δανειακών συμβάσεων. Δεν ορίζεται προθεσμία. Στο Βόλο, σε συνεργασία με το Ειρηνοδικείο, το πρόβλημα το λύσαμε, προσκομίζοντας αντίγραφο κατάθεσης της αίτησης στην τράπεζα ή μία υπεύθυνη δήλωση. Αντίθετα δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα της επιβολής από τις τράπεζες αντιτίμου για τη χορήγηση αντιγράφων των συμβάσεων. Μπορούμε όμως να το καταγγείλουμε. Αποτελεί κερδοσκοπία».
Συρρικνώνεται η προστασία, όσον αφορά στην κύρια κατοικία
Ο κ. Δημήτρης Σπυράκος, dr Νομικής, δικηγόρος, πρώην γενικός γραμματέας Καταναλωτή, αναφερόμενος στις αλλαγές του νόμου Κατσέλη, τόνισε μεταξύ άλλων, πως υπάρχουν ορισμένες θετικές αλλαγές, όπως εντάσσονται στα ρυθμιζόμενα χρέη και οι οφειλές προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, αλλά ο νέος νόμος θέτει πολλά νέα διαδικαστικά ζητήματα, αυξάνει τη γραφειοκρατία και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ο δανειολήπτης, για να απολαμβάνει τα δικαιώματά του, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται τελικά σε πολλές περιπτώσεις η πρόσβασή του στην αξιοποίηση της διαδικασίας. «Συρρικνώνεται η προστασία, όσον αφορά στην κύρια κατοικία. Μπαίνει ένας φραγμός ως προς το εισόδημα και από την άλλη μειώθηκαν οι αντικειμενικές αξίες, συνεπώς είναι μικρότερες οι κατοικίες που εντάσσονται στην προστασία, ενώ δεν μπορεί κανείς να διασώσει τη μοναδική του κατοικία, αν δεν διαμένει σ’ αυτή».
Ο κ. Ιάκωβος Βενιέρης, λέκτορας Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «αλλάζει ο Νόμος 3869, ο Νόμος Κατσέλη, προστίθενται κάποιες επιπλέον προϋποθέσεις, ουσιαστικά γίνεται πιο αυστηρός ο Νόμος, γιατί υποχρεώνει τον οφειλέτη να ενημερώνει πιο αναλυτικά το δικαστήριο ως προς τα περιουσιακά του στοιχεία, τα εισοδήματά του κ.λπ. και γίνονται πιο αυστηρές οι προϋποθέσεις, ως προς τη διάσωση της πρώτης κατοικίας. Αυτό όσον αφορά στο Νόμο Κατσέλη που παραμένει σε ισχύ, αλλά είναι τελείως ανεξάρτητος από τα «κόκκινα δάνεια», διότι αυτά αφορούν στην εξωδικαστική αντιμετώπιση των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων».