Πολιτισμός

15 επιλογές βιβλίων για αναγνωστικές απολαύσεις

Μεγάλη η παραγωγή βιβλίων και για το 2018, που εκπνέει σε λίγες μέρες. Αρκετά αξιόλογα μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων, καθώς και ποιητικές συλλογές βρίσκονται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Συχνά δυσκολεύουν την επιλογή. Με 15 βιβλία από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή κλείνουμε τις προτάσεις για τη φετινή χρονιά. Κι επειδή πρόσφατα ρωτήθηκα με ποια κριτήρια επιλέγω τα βιβλία που προτείνω, απαντώ με τα λόγια του Χαρούκι Μουρακάμι: «Αν διαβάζεις μόνο τα βιβλία που διαβάζουν όλοι οι άλλοι, μπορείς να σκέφτεσαι μόνο ό,τι σκέφτονται όλοι οι άλλοι». Καλές γιορτές, με αναγνωστικές απολαύσεις που πάνε τη σκέψη και την αναγνωστική μας επάρκεια κάθε φορά – έστω λίγα βήματα – μπροστά.

Κώστας Ακρίβος, Γάλα Μαγνησίας, Μεταίχμιο
Ένα μεγάλο μυθιστόρημα για τον Βόλο και τους ανθρώπους του ή ένα μεγάλο μυθιστόρημα για τη μνήμη και την ενοχή; Σε κάθε περίπτωση το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Ακρίβου «Γάλα Μαγνησίας», είναι ένα πολυεπίπεδο, χυμώδες και ιδιαίτερα διαβαστερό βιβλίο που μας οδηγεί στην ατμόσφαιρα ενός οικοτροφείου του Βόλου το έτος 1975. Ο Κώστας Ακρίβος μάς δίνει ένα μυθιστόρημα για την εφηβεία και είναι αλήθεια ότι οι χαρακτήρες του πάλλονται με έναν ρεαλισμό που ακουμπάει κάθε συναισθηματική χορδή, αλλά με μέτρο, ρυθμό και χιούμορ. Γραμμένο σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, το «Γάλα Μαγνησίας» είναι το γάλα της ενηλικίωσης, είναι ένα Bildungsroman, που απογειώνεται στο τελευταίο μέρος του βιβλίου, όταν, «χρόνια μετά», τα ερωτήματα επιστρέφουν αναπάντητα στην ενήλικη ζωή (Νίκος Βατόπουλος, Καθημερινή).

Φιλομήλα Λαπατά, Ο Διχασμός (Οι κόρες της Ελλάδας), Ψυχογιός
Η Φιλομήλα Λαπατά, με πρόθεση κοινωνικής ακτινοσκόπησης και με επιμέρους ήρωες που έχουν λόγο, αναπαριστά μια γκραβούρα της Αθήνας του 1840-1875 σε ένα αυτοτελές, πολυπρόσωπο, απολαυστικό και απρόβλεπτο μυθιστόρημα πάνω στον διχασμό: Εσωτερικό, πολιτικό, ερωτικό. Υπαρξιακοί προβληματισμοί, ηθικά διλήμματα και η αιώνια πάλη του Καλού με το Κακό γύρω από τις έννοιες της ταυτότητας, της πατρίδας και της οικογένειας. Επιμέρους γεγονότα που δένουν με την κεντρική ιστορία, ευρηματική πλοκή και φαντασμαγορικοί χαρακτήρες, ελαττωματικοί καλοί και χαρισματικοί κακοί συνθέτουν το δεύτερο μυθιστόρημα της ιστορικής τριλογίας «Οι κόρες της Ελλάδας».

Τάκης Θεοδωρόπουλος, Σελάνα, Μεταίχμιο
Ο Παρθενώνας, όπως όλα τα μεγάλα αριστουργήματα, κρύβει στη μορφή του και την εμπειρία ζωής του δημιουργού του, του Ικτίνου: Τις επιθυμίες, τους έρωτες, τις απογοητεύσεις, τις αμφιβολίες, τις αγωνίες και τους φόβους του. Τη δίνη αυτής της εμπειρίας σαρώνει η μυθιστορηματική αφήγηση ταξιδεύοντας στην άλλη άκρη του χρόνου, στην καρδιά μιας Αθήνας, όπου ο δήμος είναι «τύραννος», όπως τον αποκαλεί ο Ευριπίδης, και οι θεοί εξακολουθούν να ενδιαφέρονται και να παρεμβαίνουν στο ανθρώπινο σύμπαν. Οδηγός στην περιπέτεια η δαιμονική και μαγευτική συγχρόνως Σελάνα, σύντροφος ζωής του αρχιτέκτονα του Παρθενώνα.
Ένα μυθιστόρημα για την περιπέτεια της δημιουργίας.

Μίμης Ανδρουλάκης, Νύχτα με πέντε φεγγάρια, Πατάκης
Γυναίκες, γυναίκες που αγρυπνούν όταν οι άλλοι κοιμούνται κι άνδρες ξεχωριστοί: Ο Σπύρος με την ουτοπία της Γόβας, ο Μεγάλος Πιανίστας, ο Εβραίος Ααρών, ο «καινοτόμος», ο πρεσβύτερος Στυλιανός, ο «αστέρας», ο… Ιστορίες, ιστορίες μάς κυριεύουν με μυστική νοσταλγία, συγχρονίζονται απροσδόκητα και θέτουν στον καθένα το καίριο ερώτημα: Μπορεί να είναι μάταιη μια ζωή φιλτραρισμένη από τόσες διαψεύσεις, ματαιωμένες ελπίδες και προδοσίες;
Μικρά δράματα στον καμβά της Μεγάλης Ιστορίας ρίχνουν -εκατό χρόνια μετά την Ποντιακή Γενοκτονία- ένα διαφορετικό φως στα αινίγματα της Θεσσαλονίκης, της Μακεδονίας και της Θράκης.

Βασιλική Πέτσα, Το δέντρο της υπακοής, Πόλις
Ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα που, μέσα από ιστορίες ιδιωτικές και δημόσιες, με κοινό σημείο αναφοράς την Οκτωβριανή Επανάσταση, μιλά για τη βασανιστική επιθυμία της ουτοπίας, την προσδοκία για ένα σημάδι θεϊκής παρουσίας, αλλά και για τη λαχτάρα της καλλιτεχνικής αναγνώρισης.
Μια περιπλάνηση από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία μέχρι το Αραράτ, από τη Σιβηρία και την Αράλη ώς τον Ατλαντικό…

Ιωάννα Καρυστιάνη, Χίλιες ανάσες, εκδ. Καστανιώτη
Το «Χίλιες Ανάσες» μπορεί κάποιος να το διαβάσει και σαν ηθογραφία. Γιατί όχι και σαν ένα βαρύ νουάρ, φορές αστυνομικό, φορές υπαρξιστικό. Άλλος, σαν μυθιστόρημα για την Ελλάδα της κρίσης. Άνετα μπορείς να κοτσάρεις και το κλισέ «που μπορεί να γίνει αφορμή για μια επανεκκίνηση, προσφέροντας μια μοναδική ευκαιρία». Το σίγουρο πάντως είναι πως η Καρυστιάνη έγραψε ένα βιβλίο που πάλλεται και χτυπά και αιματώνει σαν ζωντανή φλέβα. Οι «Χίλιες Ανάσες», ακόμα κι όταν τα 3Π βυθίζονται στη θλίψη, την ακηδία του πένθους ή την κατάθλιψη, διατηρούν ως προς τη γραφή το νεύρο, αλλά και τα νεύρα τους, το χιούμορ και τη λυπησάρα τους. Πάντως απαρατήρητα ή επί τροχάδην είναι αδύνατον να το διαβάσει κανείς (Στ. Τσιτσόπουλος, Athens Voice).

Απόστολος Δοξιάδης, Ο Ερασιτέχνης επαναστάτης, Ίκαρος
Ο Απόστολος Δοξιάδης ιστορεί τη ζωή του από τα πρώτα παιδικά χρόνια μέχρι την ενηλικίωση. Στο επίκεντρο της αφήγησης βάζει την παρατήρηση, την εμπειρία και αργότερα την πράξη της πολιτικής. Το σκηνικό είναι η ταραγμένη Ιστορία της Ελλάδας από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 ώς την αρχή της Μεταπολίτευσης.
Ο Ερασιτέχνης επαναστάτης είναι μια εξομολογητική ιστορία ενηλικίωσης και μια συναρπαστική περιπέτεια. Παράλληλα όμως είναι ένας στοχασμός για την πρόσφατη Ιστορία του τόπου, τη φύση των ακραίων καταστάσεων και της ριζοσπαστικής πολιτικής που τρέφουν, όπως και για τη μοίρα της γενιάς που διαπλάστηκε στα χρόνια της δικτατορίας, μιας γενιάς που αφήνει έντονα τα σημάδια της και στο σήμερα.

Αλέξης Σταμάτης, Ο άντρας της πέμπτης πράξης, Καστανιώτης
Η ιστορία ενός εφήβου που είναι μια δοκιμασία σε πέντε πράξεις. Μια εναγώνια περιπέτεια με αλλεπάλληλες εναλλαγές, ένα παιχνίδι ζήλιας και θαυμασμού, μια αναμέτρηση με τον θάνατο. Μια προσπάθεια να ορίσει, τελικά, τον εαυτό του και ν’ ανοίξει ένα νέο παράθυρο στη ζωή. Ο ήρωας του βιβλίου θα κληθεί να συνθέσει τον χαρακτήρα του, για να τον αγαπήσει ως το αιώνιο, μέσα από τις δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες που δίνονται σε όσους έχουν βουτήξει στα βαθιά.

Λώρη Κέζα, Ζουρ Φιξ, Ποταμός
Ο Ιωσήφ Ρεμούνδος, συνταξιούχος κατασκευαστής κουμπιών, σκέφτεται να αφήσει την τελευταία του πνοή κάνοντας αχαλίνωτο σεξ. Μόνο μια τέτοια έξοδος θα ήταν αντάξια της ζωής του, μιας ζωής πλήρους γυναικών, τις οποίες αγάπησε όλες, για πολύ ή για λίγο, αλλά τις αγάπησε… Μια αφήγηση που αποκαλύπτει τον Ρεμούνδο σιγά σιγά, σαν να ξεκουμπώνει το πουκάμισο, ραμμένο σε ράφτη φυσικά, ενίοτε σαν να ξεκουμπώνει το παντελόνι του, δεν του αρέσουν τα φερμουάρ εκεί κάτω, δείχνουν βιασύνη και ο Ρεμούνδος θέλει τον χρόνο του, είναι άνδρας παλαιάς κοπής, έντιμος και άπιστος ταυτόχρονα.

Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης, Η ιδιωτική μου αντωνυμία, Κίχλη
Ποιο είναι το βασικό χαρακτηριστικό της γραφής αυτής της συλλογής από μικρά πεζά και μινιατούρες; Δεν πρόκειται για τα σπαράγματα μιας ιδιωτικής μνήμης, για μια, έστω αποσπασματική, αυτοβιογραφία. Ο συγγραφέας επιχειρεί κάτι διαφορετικό. Αποτυπώνοντας τα πολλαπλά είδωλα του Εγώ, ενός Εγώ που διαστέλλεται για να περιλάβει το Εμείς, αναστοχάζεται συνάμα για τα όρια και τη λειτουργία της αυτοβιογραφίας. Έτσι, η Ιδιωτική του Αντωνυμία, που συναρθρώνεται ψηφίδα την ψηφίδα μέσα από τα επάλληλα στρώματα της μνήμης, των βιωμάτων και του αναστοχασμού, συναντά εντέλει τη Συλλογική μας Αντωνυμία, και βέβαια την ίδια τη λογοτεχνία.

Νίκος Κυριαζής, Τα χελιδόνια του χειμώνα, Ωκεανός
Δεκέμβριος 1944. Οι Γερμανοί έφυγαν, αλλά αρχίζει ο εμφύλιος. Ο Νίκος Δενδρινός, η Αντιγόνη, ο γιατρός Καραμάνης Τραμουντάνας και η μαχήτρια του ΔΣΕ Κατερίνα αγωνίζονται για τα πιστεύω τους και για να κρατήσουν ζωντανή την αγάπη τους στον παραλογισμό του πολέμου. Ένα χρονικό του 1944-1949 με συγκλονιστικές εικόνες, μερικές από τις αναμνήσεις του συγγραφέα Κώστα Κυριαζή, τότε πολεμικού ανταποκριτή, που μένουν χαραγμένες στον νου. Από τα Δεκεμβριανά της Αθήνας και την Καλαμάτα, μέχρι τη Θεσσαλία, την Πίνδο, το Βίτσι και τον Γράμμο ο αναγνώστης ζει τα γεγονότα. Ένα μυθιστόρημα σκοτεινό σαν τον πόλεμο και φωτεινό σαν την αγάπη, βασισμένο σε αληθινά γεγονότα.

Αχιλλέας Κυριακίδης, Το μουσείο των τύψεων (και άλλα διηγήματα), Πατάκης
Σύντομες και παράξενες ιστορίες, παγιδευμένες στις συμπληγάδες ενός μεταφυσικού ρεαλισμού, που αρδεύονται όλες τους από την ανεξάντλητη πηγή του μεγάλου Αργεντινού, κρυμμένου δίκην υποβολέως πίσω από κάθε γραμμή τους. Έκπληξη της συλλογής, ένα διήγημα που ο Μπόρχες δεν εξέδωσε (μπορεί και να μην έγραψε) ποτέ. Κάιρο, 1946

Μαρία Σκιαδαρέση, Όσα δεν έζησαν, Διηγήματα, Πατάκης
Τέσσερις δεκαετίες της Ελλάδας στο πέρασμα από τον 20ό στον 21ο αιώνα. Τέσσερις δεκαετίες ερχομού προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, κοινωνικής ανακατάταξης, επαναπροσδιορισμού των σχέσεων ανάμεσα σ’ εμάς και στους άλλους, τους άλλους που ζουν από χρόνια δίπλα μας κι αυτούς που ήρθαν κάποτε και συνέχισαν να έρχονται αλλάζοντας το ανθρώπινο τοπίο της χώρας, αλλά και τη δική μας ματιά απέναντί τους. Μια αναζήτηση των ορίων ανάμεσα στο οικείο και στο ξένο στην κόψη μιας αόρατης κλωστής, που διαπερνά ρόλους ασαφείς, ρόλους που αλλάζουν κάθε μέρα, κάθε ώρα, ώς τη στιγμή που θα αναρωτηθούμε πώς κι αυτός που θεωρούμε ξένο μπορεί να γίνει φίλος, ακόμα κι αδερφός, ή πώς κι εκείνος που θεωρήθηκε φίλος δείχνει στο τέλος άγνωστος, ίσως και αντίπαλος. Και τότε καταρρέουν τα στερεότυπα κι έρχεται η κάθαρση με τη μορφή της ρήξης ή της συμφιλίωσης.

Γιώργος Θεοχάρης, Πλησμονή οστών, Μελάνι
Πλησμονή οστών, γιατί Ποίηση σημαίνει απάρνηση και μαζί μεταστοιχείωση του υλικού που παύει να υπάρχει, ενώ ταυτοχρόνως εξακολουθεί να υφίσταται, ως οστό, ως σκελετός, ως μνήμη, ως όντως Λόγος.
Στην ποίηση του Γιώργου Θεοχάρη, οι λέξεις έχουν ειδικό βάρος, τα συναισθήματα ζυγίζονται, οι εικόνες ζωντανεύουν στα μάτια του αναγνώστη. Η τέχνη του λόγου στα καλύτερά της.

Δημήτρης Αθηνάκης, Φτηνό κρεβάτι, Πόλις
Καυστικό χιούμορ, ενίοτε πικρό, μια ενδιαφέρουσα και καλοδουλεμένη, με πολλά σύγχρονα στοιχεία, ποιητική συλλογή. Γνωστός από τις κριτικογραφίες του στην Καθημερινή, αλλά και από το μεταφραστικό του έργο, ο μόλις 37 ετών Δημήτρης Αθηνάκης, με την τέταρτη ποιητική του συλλογή αποδεικνύει πως είναι ένα δυνατό χαρτί και στον χώρο της ποίησης.

Επιμέλεια
Χαριτίνη Μαλισσόβα

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το